Έχουμε ξεφύγει από μια παθητική και μονοθεματική εξωτερική πολιτική.
Η Πάφος με ηρεμει…
Ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης , μίλησε στο taxidromos24.com, για την εσωτερική διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη και αναφέρεται μεταξύ άλλων στην μεγάλη αγάπη που έχει για την Πάφο και τους ανθρώπους της. Ο κ. Χριστοδουλίδης επισημαίνει τις προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού , το ρόλο και τις δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών ενώ δίνει παράλληλα το δικό του στίγμα όσον αφορά το κεφάλαιο πολιτική…
Κ. Υπουργέ τι σημαίνει για σας η Πάφος;
Η Πάφος είναι ο τόπος που γεννήθηκα, που μεγάλωσα, που ζουν τα αδέλφια μου, που είναι οι παιδικοί μου φίλοι, ο τόπος που είναι οι γονείς μου θαμμένοι, είναι τόσα πολλά, μικρά και μεγάλα, σημαντικά και σπουδαία … Άρα η Πάφος είναι για μένα ταυτισμένη με πάρα πολλά. Ειδικά τώρα, μεγαλώνοντας, είναι ο τόπος που πηγαίνω, πέραν από το να δω την οικογένεια και τους φίλους μου, για να χαλαρώσω και να ηρεμήσω.
Βρίσκετε χρόνο για να επισκέπτεστε συχνά την Πάφο;
Προσπαθώ. Είναι αρκετά δύσκολο με τις υποχρεώσεις, τα πολλά ταξίδια, αλλά με την πρώτη ευκαιρία πάντα θα ξεκλέψω λίγο χρόνο για να βρεθώ στην Πάφο.
Η Πάφος για εσάς ξυπνά αναμνήσεις; Θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια;
Βεβαίως. Είναι οι παιδικές αναμνήσεις, τα σχολικά χρόνια, οι ανέμελες περίοδοι. Είναι ακόμα οι αναμνήσεις του τόπου και του τρόπου που μεγαλώσαμε στην κοινωνία της Πάφου, κάτι το οποίο είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου και θεωρώ ότι επηρεάζει καθοριστικά το χαρακτήρα μου, τον τρόπο συμπεριφοράς μου, το πώς μεγαλώνω εγώ τα παιδιά μου. Θέλω οι κόρες μου να έχουν επαφή με την Πάφο και νιώθω όμορφα που αγαπούν την Πάφο και τους αρέσει πραγματικά όταν την επισκεπτόμαστε, και ειδικά όταν μένουμε και κάνουμε διάφορες δραστηριότητες.
Νιώθετε πολιτικός με την αυστηρή ορολογία της λέξης ή διπλωμάτης;
Περισσότερο νιώθω διπλωμάτης γιατί θεωρώ ότι κάποιος για να μπορεί να χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως πολιτικό θα πρέπει να είναι υποψήφιος σε εκλογική διαδικασία και να εκλεγεί από τον κόσμο. Άρα, υπό αυτήν την έννοια, θεωρώ τον εαυτό μου διπλωμάτη. Την ίδια στιγμή, όμως, αντιλαμβάνομαι πως, ενδεχομένως, να υπάρχει μια αντίφαση στο να είσαι υπουργός και να λες πως δεν είσαι πολιτικός. Το γεγονός όμως ότι ανέλαβα ένα υπουργείο, στο οποίο εργάστηκα για πολλά χρόνια ως διπλωμάτης, μου επιτρέπει, θεωρώ, να νιώθω περισσότερο ως τεχνοκράτης.
Όταν λέμε Υπουργείο Εξωτερικών πώς αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό στο μυαλό του απλού πολίτη; Ποιος ο ρόλος του ;
Η γενικότερη εντύπωση που υπάρχει στην Κοινωνία είναι ότι το Υπουργείο Εξωτερικών ασχολείται αποκλειστικά με θέματα εξωτερικού, μια αντίληψη που δεν είναι απόλυτα ορθή. Το Υπουργείο Εξωτερικών, για παράδειγμα, έχει καθημερινά επαφή με όλα τα υπουργεία της Δημοκρατίας και προσπαθεί να επικοινωνήσει στο εξωτερικό μια συνολική εικόνα για τα της Κύπρου. Όπως είναι τα θέματα σήμερα τόσο αλληλένδετα, δεν μπορεί να μην υπάρχει αυτή η σχέση. Η σχέση της οικονομίας με την εξωτερική πολιτική, της ενέργειας, του τουρισμού, των θεμάτων παιδείας και πολιτισμού. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα. Αυτό που επιχειρούμε να κάνουμε σε διεθνές επίπεδο ως Υπουργείο Εξωτερικών, πέραν της προώθησης των θέσεων της Δημοκρατίας σε αυστηρά πολιτικά θέματα όπως οι σχέσεις μας με άλλα κράτη, τη συμμετοχή μας στην ΕΕ, το κυπριακό, είναι να χτίσουμε ένα θετικό όνομα (brand) της Κύπρου στο εξωτερικό, που να βοηθά και σε όλους αυτούς τους τομείς που έχω προαναφέρει που αφορούν περισσότερο, αν θέλετε, θέματα της εσωτερικής πολιτικής. Δηλαδή, αν η εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό είναι αρνητική και έχει προβλήματα, αντιλαμβάνεστε ότι αναπόφευκτα αυτό επηρεάζει και τον τομέα της προσέλκυσης επενδύσεων στην Κύπρο, επηρεάζει αρνητικά τον τουρισμό, επηρεάζει αρνητικά και πολλούς άλλους τομείς στη χώρα μας. Άρα, για αυτό υπάρχει αυτή η συνεχής συνεργασία με όλα τα Υπουργεία στην Κύπρο που σας έχω προαναφέρει. Την ίδια στιγμή, από τα αυστηρά πολιτικά θέματα είναι και το Κυπριακό πρόβλημα που παραδοσιακά και για πολλά χρόνια ήταν το κύριο θέμα ενασχόλησης στο Υπουργείο Εξωτερικών. Αυτό που προσπαθούμε τα τελευταία χρόνια να αλλάξουμε είναι, χωρίς να ξεφεύγουμε από το Κυπριακό που η επίλυση του αποτελεί την υπ’ αριθμό ένα προτεραιότητά μας, να γίνουμε πιο εξωστρεφείς και μέσα από πολυεπίπεδες δράσεις είτε στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, είτε στην ΕΕ, είτε με τις σχέσεις μας με άλλες χώρες, σημαντικούς δρώντες του διεθνούς συστήματος, να αναδείξουμε την σημασία της χώρας μας και να αναβαθμίσουμε την παρουσία και διεθνή της υπόσταση. Έχουμε ξεφύγει δηλαδή από μια παθητική και μονοθεματική εξωτερική πολιτική. Κάτι τέτοιο θεωρώ ότι εξυπηρετεί καλύτερα και την προσπάθειά μας για επίλυση του Κυπριακού.
Το ερώτημά σας πάντως είναι απόλυτα εύστοχο καθώς μια αδυναμία που αναγνώρισα από τις πρώτες μου μέρες στο Υπουργείο ήταν ότι το ευρύ κοινό δεν ήταν επαρκώς ενημερωμένο για το ρόλο και τις δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών. Ήταν μέσα σε αυτό το πλαίσιο αλλά και της προσπάθειας για ευρύτερη μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό και ανταποκρινόμενο στην ανάγκη για αμεσότερη ενημέρωση, που από τον Σεπτέμβριο του 2018 προχωρήσαμε στη δημιουργία εξειδικευμένης Μονάδας Επικοινωνίας και Δημόσιας Διπλωματίας, καθιερώνοντας παράλληλα και το θεσμό του Εκπροσώπου Τύπου. Κύρια αποστολή της εν λόγω Μονάδας είναι η παροχή άμεσης και έγκυρης ενημέρωσης για τις δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών με απώτερο στόχο την αποτελεσματικότερη προβολή και προώθηση των θέσεων και των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η λειτουργία της Μονάδας αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της κουλτούρας διαφάνειας και διαδραστικότητας στην καθημερινή λειτουργία του Υπουργείου, μέσω, μεταξύ άλλων, της καλύτερης και ποιοτικότερης αξιοποίησης της τεχνολογίας και των σύγχρονων μέσων άσκησης δημόσιας διπλωματίας, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Υπάρχει μια μόνιμη επωδός που λέμε ότι προσκρούουν στην τουρκική αδιαλλαξία. Όντως έτσι είναι ή έχουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης στην επίλυση του Κυπριακού;
Κοιτάξτε, δεν θεωρώ, κι αυτό το πιστώνω προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ότι υπάρχει οποιοσδήποτε που δεν επιθυμεί την επίλυση του Κυπριακού. Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων είναι επικίνδυνη, λειτουργεί εις βάρος των συμφερόντων του συνόλου του Κυπριακού λαού, και θα πρέπει να τερματιστεί το συντομότερο δυνατό. Δυστυχώς, όμως, τον τελικό λόγο τον έχει η Τουρκία που μέσα στο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού εκείνο που αποσκοπεί να εξυπηρετήσει αποκλειστικά, είναι τα δικά της συμφέροντα. Εδώ μπορώ να επικαλεστώ και προσωπική εμπειρία από την τελευταία διαπραγματευτική διαδικασία που φτάσαμε τόσο κοντά σε εξελίξεις, αλλά, δυστυχώς, η στάση της Τουρκίας δεν επέτρεψε να οδηγηθούμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Φυσικά σε καμία απολύτως περίπτωση δεν πρέπει, λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας, να εφησυχάσουμε με το να λέμε «δεν θέλει η Τουρκία» ή/και να μας ικανοποιεί το στάτους κβο. Αυτό που έχει σημασία, ανάμεσα σε άλλα, είναι μέσα από τις ενέργειές μας, ειδικά στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, να στέλλονται και προς την Τουρκία μηνύματα, όπως για παράδειγμα ότι είναι και προς το συμφέρον της ίδιας και των ευρύτερων της επιδιώξεων η επίλυση του Κυπριακού. Όπως προανέφερα, η Τουρκία δε θα προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού εάν δεν αντιληφθεί ότι είναι και προς δικό της όφελος μια τέτοια εξέλιξη. Και είναι για αυτό το λόγο που, μέσα και από την εξωτερική πολιτική και τις δράσεις που ανέφερα προηγουμένως, στέλνουμε μηνύματα και προς την Τουρκία.
Ασπάζεστε τους όρους που κυοφορούνται τις τελευταίες δεκαετίες περί απορριπτικού μετώπου ή αν θέλετε ρεαλιστικού ή ενδοτικού; Διατηρούνται μέσα από το πολιτικό σκηνικό και τις πολιτικές δυνάμεις.
Έχετε απόλυτο δίκαιο ότι διατηρούνται, αλλά είμαι γενικότερα εναντίον να βάζουμε ταμπέλες στους ανθρώπους είτε απορριπτικοί είτε ενδοτικοί είτε οτιδήποτε άλλο. Η εύκολη λύση είναι για τον οποιονδήποτε να του βάλουμε μια ταμπέλα, να τον χαρακτηρίζουμε και να απαξιώνουμε ο ένας τον άλλο. Ένα πρόβλημα που έχουμε στην Κύπρο, και θέλω να το αναφέρω, είναι ότι, δυστυχώς, δεν είναι ανεπτυγμένος ο δημόσιος διάλογος, υπό την έννοια να μπορούμε να διαφωνούμε μέσα από ένα υγιή δημόσιο διάλογο στη βάση επιχειρημάτων. Δεν είναι κακό να διαφωνούμε. Στην Κύπρο, αν διαφωνούμε θα πρέπει να απαξιώσουμε και να μηδενίσουμε τον συνομιλητή μας και την αντίθετη άποψη. Δεν είναι πόλεμος ο δημόσιος διάλογος. Μια τέτοια προσέγγιση, πέραν πολλών άλλων αρνητικών, απομακρύνει και την κοινωνία από την πολιτική ζωή του τόπου.
Θεωρείτε ότι ο κ. Ακιντζί ήταν το πρόσωπο που μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση του Κυπριακού και έχει απογοητευθεί η κυβέρνηση από τη συμπεριφορά του;
Ο κ. Ακιντζί είναι πιστεύω ένας Τουρκοκύπριος πολιτικός που επιθυμεί την επίλυση του Κυπριακού, ειδικά αν συγκρίνουμε τις προσεγγίσεις του με αυτές άλλων Τουρκοκυπρίων πολιτικών. Δυστυχώς, όμως, επί των σημαντικών θεμάτων όπως είναι το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, όλοι γνωρίζουν ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από την Άγκυρα.
Δεν ενδίδει δηλαδή κ. Υπουργέ;
Δεν είναι θέμα να ενδίδει ή όχι. Είναι θέμα ότι οι αποφάσεις σε αυτά τα ζητήματα επιβάλλονται από πλευράς Τουρκίας και κανένας δεν μπορεί να τις αμφισβητήσει.
Έχετε απογοητευτεί από τη στάση του κ. Ακιντζί;
Κοιτάξτε, ενδεχομένως σε κάποια θέματα θα μπορούσε να ήταν πιο ξεκάθαρος, ειδικότερα στις δημόσιες αναφορές του, αλλά την ίδια στιγμή αναγνωρίζω τους περιορισμούς που έχει λόγω Τουρκίας. Λέγοντας αυτό δεν υποβαθμίζω σε καμία περίπτωση τη σημασία του ποιος είναι ο ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας και, λέγοντας αυτό, παραπέμπω και στην επερχόμενη εκλογική διαδικασία στα κατεχόμενα και ποιοι θα είναι οι εν δυνάμει υποψήφιοι.
Θέλετε να κάνετε ένα σχόλιο για την οικουμενικότητα που διακατέχει τον κόσμο προς το πρόσωπό σας; Δηλαδή μια καθολική αποδοχή. Νομίζω το αναγνωρίζετε κι εσείς περπατώντας έτσι απλά και χωρίς τυμπανοκρουσίες, με τη σεμνότητα που σας διακρίνει.
Είναι κάτι που με ικανοποιεί και θέλω να εκφράσω την ευαρέσκεια και τις ευχαριστίες μου για αυτό το γεγονός. Τίποτα όμως περισσότερο. Στο τέλος της ημέρας είμαι μέρος ενός συνόλου, μιας Κυβέρνησης και εκείνο που με ενδιαφέρει πρώτιστα είναι η συνολική αξιολόγηση της Κυβέρνησης και να έχει θετική προσέγγιση από την Κοινωνία. Αυτό με ενδιαφέρει και είμαι σίγουρος ότι αυτός είναι και ο στόχος των συναδέλφων μου στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Για το θέμα των αγνοουμένων υπάρχει μια πρωτοβουλία δική σας για ένα ορθολογισμό, να μπουν σε τάξη κάποια πράγματα; Πού βρισκόμαστε για αυτό το θέμα δεδομένης της άρνησης της Τουρκίας να βοηθήσει πλέον σε αυτό το κομμάτι;
Πρόσφατα, όταν είδα στο τέλος του 2018 τα αποτελέσματα στην προσπάθεια διερεύνησης της τύχης των αγνοουμένων, οφείλω να πω ότι απογοητεύτηκα σε μεγάλο βαθμό γιατί αντιλαμβάνεστε ότι η πάροδος του χρόνου χωρίς αποτελέσματα, δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια σε ένα καθαρά ανθρωπιστικής φύσεως θέμα. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά, συζητήσαμε το θέμα διεξοδικά με όλους τους εμπλεκόμενους και καθορίσαμε ένα σχέδιο δράσης για το 2019 βάσει του οποίου μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό από πλευράς μας για να υπάρξει πρόοδος στο θέμα. Επαναλαμβάνω, είναι ένα καθαρά ανθρωπιστικό θέμα που στο τέλος της ημέρας πρέπει να κρατηθεί μακριά από πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες. Ελπίζω να υπάρξει ανταπόκριση και από πλευράς Τουρκίας.
Προσφάτως είδαμε μια επίσκεψή σας στο Άγιο Όρος στη μονή Βατοπεδίου. Είναι άρρηκτη η σχέση που έχετε με την ορθοδοξία. Πέστε μας λίγο τις εμπειρίες σας και ποιες οι σχέσεις σας με τη θρησκεία;
Βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη για ομιλία στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και αξιοποίησα την ευκαιρία για να επισκεφθώ το Άγιο Όρος, για δεύτερη φορά. Θεωρώ το θέμα της θρησκείας και της σχέσης του καθενός από μας, προσωπικό θέμα. Ήταν η δεύτερη φορά που επισκέφθηκα το Άγιο Όρος και ήταν μια μοναδική εμπειρία.
