Το χωριό Πεντάλια βρίσκεται στην περιοχή Πάφου, περίπου 6 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού Αμαργέτη, σε υψόμετρο 799 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Με τα χρόνια οι κάτοικοι έγιναν όλο και λιγότεροι, ξεκινώντας με περισσότερους από τετρακόσιους κατοίκους το 1946 μέχρι  το 1960. Ωστόσο, είκοσι χρόνια αργότερα ο αριθμός των κατοίκων μειώθηκε σε 183.

Δέκα χρόνια αργότερα ο αριθμός μειώθηκε και πάλι στο μισό, ενώ το 2001, με τη τελευταία μέτρηση ο αριθμός των κατοίκων ανήλθε στους 74.

Ιερά Μονή Παναγίας του Σίντη

Το μοναστήρι της Παναγιάς του Σίντη βρίσκεται στην επαρχία Πάφου, νοτιοανατολικά του χωριού Πενταλιά. Από τα γειτονικά χωριά (Σαλαμιού, Πενταλιά, Αγία Μαρίνα, Κελοκέδαρα και Νατά) είναι προσπελάσιμο από χωμάτινους δρόμους.

Είναι κτισμένο στην δυτική όχθη του χείμαρρου Ξεροπόταμου, στη συμβολή του με το αργάκι του Σίντη. Το επώνυμο του μοναστηριού προήλθε από το αργάκι αυτό. Ο Σίντης αναφέρεται ως ομηρική λέξη, και ετυμολογείται από το ρήμα σίνομαι, που σημαίνει βλάπτω/καταστρέφω.

Ιστορικά

Το μοναστήρι του Σίντη, πιθανόν να ήταν αρχικά αυτοτελής μονή, αργότερα όμως έγινε μετόχι της Μονής Κύκκου. Αυτό αναφέρει και ο Ρώσσος μοναχός Βασίλειος Μπάρσκυ, ο οποίος το επισκέφτηκε το 1735. Αναφέρει ότι το μοναστήρι είχε τότε τρεις μοναχούς, που καλλιεργούσαν τα κτήματα. Μνημονεύει ακόμα το πηγάδι στο μέσο της αυλής και τους δυο γειτονικούς νερόμυλους, που ανήκαν στο μοναστήρι και οι οποίοι σώζονταν μέχρι σήμερα.

Το μοναστήρι επισκέφτηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα και 20ου αιώνα αρκετοί περιηγητές. Σύμφωνα με μαρτυρίες μοναχών του Κύκκου, το μοναστήρι λειτουργούσε μέχρι το 1927. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 η κτηματική του περιουσία πωλήθηκε σε κάτοικους γειτονικών χωρών και η μεγάλη αυλή μετατράπηκε σε μάντρα. Έτσι ερημώθηκε η μονή και τα κτίσματα υπέστησαν μεγάλες ζημιές από τους σεισμούς. Το 1966 το Τμήμα Αρχαιοτήτων κήρυξε το μοναστήρι Αρχαίο Μνημείο Β’ πίνακα, χωρίς όμως να προβεί σε καμιά συντήρηση του.

Περιγραφή

Τα μοναστηριακά κτίσματα είναι πετρόκτιστα και αναπτύσσονται κατά πτέρυγες, σε σχήμα Π, γύρω απ’ την μεγάλη λιθόστρωτη αυλή. Σήμερα υπάρχουν τρείς είσοδοι στη Μονή: Βόρεια, ανατολικά και νότια. Η ανατολική πτέρυγα είναι διώροφη και πιθανόν να αποτελούσε τον χώρο διαμονής των μοναχών.

Η πρόσβαση στον όροφο γινόταν από εξωτερική σκάλα. Η βόρεια πτέρυγα περιλαμβάνει και την αρχική κύρια είσοδο της μονής, που είναι καλυμμένη με κυλινδρικό θόλο εσωτερικά. Δυτικά της εισόδου βρίσκονται το συνοδικό, το μαγειρείο και η τράπεζα, με ηλιακό προς την αυλή. Η δυτική πτέρυγα, όπως και η βόρεια, είναι μονώροφη, και περιλαμβάνει σειρά από βοηθητικά δωμάτια αποθήκες.