Γιαννάκη Λ. Ομήρου

πρώην Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων

Είναι το Κυπριακό θέμα ΜΟΕ; Είναι το Κυπριακό θέμα διάνοιξης οδοφραγμάτων;

Η παράκαμψη και η περιθωριοποίηση της ουσίας του Κυπριακού και η επικέντρωση σε πολιτικές και μέτρα που τείνουν να εξομαλύνουν την ανωμαλία της κατοχής, αυτούς που εξυπηρετεί είναι προφανώς αυτούς που επιμένουν στα τετελεσμένα του 1974.

Η εικόνα που διαμορφώνεται και εντός και εκτός Κύπρου είναι ότι αυτό που τυγχάνει διαχείρισης στο Κυπριακό είναι μια «προσαρμογή ομαλότητας» προς όσα διαμορφώθηκαν παρανόμως επί του εδάφους με την τουρκική εισβολή και την συνεχιζόμενη κατοχή. Να συνεχίσουν δηλαδή να ζουν πλάι – πλάι οι «δύο λαοί». Κατά την προσφιλή ρήση του Ραούφ Νεκτάς.

Σε ότι αφορά την παραπομπή σε «άτυπο διάλογο» με συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων, είναι προφανές ότι τίποτα το θετικό δεν προοιωνίζει αφού απουσιάζει η κοινή βάση διαπραγμάτευσης.

Συνεπώς το μόνο που απέδωσε το άτυπο δείπνο είναι η προσεχής συζήτηση των Μ.Ο.Ε.

Υπήρξε διαχρονικά ορθή η θέση ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι ευπρόσδεκτα κα επωφελή στο βαθμό που υποβοηθούν το κύριο και θεμελιώδες που είναι η μέσω διαπραγματεύσεων επίτευξη λύσης.

Και υπό την απαράβατη προϋπόθεση να μην διαστρέφουν την ουσία του Κυπριακού, που δεν είναι ασφαλώς μια δικοινοτική διαμάχη, αλλά πρόβλημα εισβολής και παράνομης στρατιωτικής κατοχής τμήματος μιας ανεξάρτητης χώρας.

Ταυτόχρονα, δεν πρέπει τα όποια μέτρα «βελτίωσης της καθημερινότητας» να οδηγούν σε υποκατάσταση της λύσης, που πρέπει να τερματίζει την κατοχή που είναι η πηγή της κακοδαιμονίας.

Άρα, θα ήταν αδιανόητο και άκρως επικίνδυνο, να συζητούνται και να υλοποιούνται οποιαδήποτε μέτρα εμπιστοσύνης, χωρίς να είναι κυρίαρχη και πρωτεύουσα η συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού. Δηλαδή η συζήτηση των κεφαλαιωδών πτυχών, της αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, της κατάργησης των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960 και της επίτευξης συμφωνίας για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομοσπονδιακό κράτος με μια κυριαρχία, μια διεθνή νομική προσωπικότητα, μια ιθαγένεια, με ενότητα κράτους, θεσμών, λαού, χώρου και οικονομίας και με κατοχυρωμένα τα  ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Σε αυτή τη διαδικασία πρόταξης της ουσίας του Κυπριακού, που διασφαλίζει τον πραγματικό του χαρακτήρα, ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, οφείλουμε να επιμένουμε διαχρονικά.

Σε αντίθεση με την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή ηγεσία, ιδιαίτερα τη σημερινή, που επίσης διαχρονικά, επιμένουν ότι το Κυπριακό είναι θέμα «ομαλής συμβίωσης των δύο Κοινοτήτων που θα πρέπει να ζήσουν πλάι – πλάι ως καλοί γείτονες». Διατηρούμενης αδιατάρακτης της κατοχικής πραγματικότητας.

Το να πραγματοποιείται συνάντηση των δύο πλευρών υπό την αιγίδα του Γ.Γ του ΟΗΕ για να αποφασίζεται διαδικασία Μ.Ο.Ε, είναι προφανώς δυσανάλογο της πραγματικότητας που θα πρέπει να είναι βήματα προς τη λύση ή τουλάχιστον μια συμφωνία για τη βάση διαπραγματεύσεων.

Ο κίνδυνος είναι προφανής. Να υπάρξει αποδοχή της τουρκικής άποψης ότι το Κυπριακό είναι ζήτημα καλής γειτονίας των δύο κοινοτήτων. Με διαγραφή της κατοχής και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι ως εκ τούτου, αμείλικτα.

– Αποδεχόμαστε ότι αυτό που προέχει είναι μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης;

– Αποδεχόμαστε ότι αυτό που επείγει δεν είναι η  πορεία προς λύση αλλά «μέτρα καλής γειτονίας»;

Και αφού ο λόγος για Μ.Ο.Ε; Γιατί δεν συμπεριλαμβάνεται το θέμα επιστροφής της Αμμοχώστου που περιελήφθη ρητά ως υποχρέωση της Τουρκίας στα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και στην συμφωνία υψηλού επιπέδου Κυπριακού – Ντεκτάς;