Ενσυναίσθηση ορίζεται η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του. Με άλλα λόγια ενσυναίσθηση λέγεται η ικανότητα να μπορείς να μπαίνεις «στα παπούτσια» του άλλου και να κατανοείς γιατί αντιδράει όπως αντιδράει.
Σύμφωνα με έρευνες, στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής μας μαθαίνουμε για την ενσυναίσθηση μέσα από ισχυρές σχέσεις με τους οικείους μας.
Στην πορεία της ζωής μας μπορούμε να την καλλιεργήσουμε μέσα από την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων. Η ανάγκη για ουσιαστική επικοινωνία, επαφή και αλληλεπίδραση αποτελούν βασικές ανθρώπινες ανάγκες. Συνεπώς, η έννοια της ενσυναίσθησης, συνιστούν πυρήνα της δυνατότητας μας για επικοινωνία, σύνδεση και δημιουργία ανέσεων.
Οι λόγοι που αγκαλιάστηκε η θεωρία από τους εκπαιδευτικούς είναι πολλοί. Ο πρώτος και ίσως ο πιο προφανής, είναι ότι αυτή η θεωρία επικυρώνει την καθημερινή εμπειρία των εκπαιδευτικών. Οι μαθητές σκέφτονται και μαθαίνουν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Επομένως, οι εκπαιδευτικοί, έχουν το έναυσμα να αναπτύξουν νέες προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών στις τάξεις τους.
Πώς τα παιδιά καλλιεργούν την ενσυναίσθηση;
Τα παιδιά μαθαίνουν την ενσυναίσθηση παρατηρώντας μας και βιώνοντας την ενσυναίσθηση μας προς αυτά. Όταν δείχνουμε ενσυναίθηση στα παιδιά μας, αναπτύσσουν ασφαλείς δεσμούς εμπιστοσύνης μαζί μας. Οι δεσμοί αυτοί είναι καίριοι για να θελήσουν να υιοθετήσουν τις αξίες μας και να μιμηθούν τη συμπεριφορά μας και συνεπώς να χτίσουν ενσυναίσθηση για άλλους.
Η ενσυναίσθηση προς τα παιδιά μας παίρνει διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένου του να αφουγκραζόμαστε τις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες, να κατανοούμε και να σεβόμαστε τις προσωπικότητες τους, να ενδιαφερόμαστε ειλικρινά για τις ζωές τους και να τα καθοδηγούμε προς δραστηριότητες που αντανακλούν μια κατανόηση για το είδος του ανθρώπου που είναι και τα πράγματα που απολαμβάνουν.
Τα παιδιά επίσης μαθαίνουν την ενσυναίσθηση παρακολουθώντας εκείνους που εμείς προσέχουμε και εκτιμούμε. Θα προσέξουν αν φερόμαστε σε έναν σερβιτόρο λες και είναι αόρατος. Στα θετικά, θα προσέξουν αν καλωσορίσουμε μια νέα οικογένεια στο σχολείο του παιδιού μας ή αν εκφράσουμε ανησυχία για κάποιο άλλο παιδί στην τάξη τους που αντιμετωπίζει κάποια δυσκολία.
Η συναισθηματική αγωγή δεν αποτελεί μαγική συνταγή, όμως τα παιδιά με τη βοήθεια και τη συμβολή τους έχουν καλύτερη υγεία, υψηλότερες σχολικές επιδόσεις, ποιοτικότερες και σταθερότερες φιλίες, συναισθηματική υγεία, βιώνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα, είναι πιο ευέλικτα και ευπροσάρμοστα, ειδικά σε καταστάσεις κρίσεων.
Επιπροσθέτως, θωρακίζονται σε μεγάλο βαθμό απέναντι στα συναισθηματικά τραύματα τα οποία είναι ικανά να τα τραυματίσουν έντονα λόγο του μικρού της ηλικίας.
Είναι επιτακτική ανάγκη να συμβεί μια τέτοια μετάβαση από ένα σχολείο δίνει έμφαση μόνο στη γνωστική ανάπτυξη των μαθητών, σε ένα ελεύθερο σχολείο που θα προάγει παράλληλα με την γνωστική και την συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών.
Δρ. Κατερίνα Τρύφωνος
Καθηγήτρια Φιλολογίας
