Επανέρχεται μέσω της Γενικής Γραμματείας του ΟΗΕ και των εκθέσεων της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας η ανάγκη συζήτησης και υιοθέτησης Μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μέσω ενίσχυσης των Τεχνικών Επιτροπών.
Υπήρξε διαχρονικά ορθή η θέση ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι ευπρόσδεκτα κα επωφελή.
Υπό την απαράβατη προϋπόθεση να μην διαστρέφουν την ουσία του Κυπριακού, που δεν είναι ασφαλώς μια δικοινοτική διαμάχη, αλλά πρόβλημα εισβολής και παράνομης στρατιωτικής κατοχής τμήματος μιας ανεξάρτητης χώρας.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει τα όποια μέτρα «βελτίωσης της καθημερινότητας» να οδηγούν σε υποκατάσταση της λύσης, που πρέπει να τερματίζει την κατοχή που είναι η πηγή της κακοδαιμονίας.
Άρα, θα ήταν αδιανόητο και άκρως επικίνδυνο, να συζητούνται και να υλοποιούνται οποιαδήποτε μέτρα εμπιστοσύνης, χωρίς να είναι κυρίαρχη και πρωτεύουσα η συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού. Δηλαδή η συζήτηση των κεφαλαιωδών πτυχών, της αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, της κατάργησης των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960 και της επίτευξης συμφωνίας για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομοσπονδιακό κράτος με μια κυριαρχία, μια διεθνή νομική προσωπικότητα, μια ιθαγένεια, με ενότητα κράτους, θεσμών, λαού, χώρου και οικονομίας και με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.
Σε αυτή τη διαδικασία πρόταξης της ουσίας του Κυπριακού, που διασφαλίζει τον πραγματικό του χαρακτήρα, ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, οφείλουμε να επιμένουμε διαχρονικά
Σε αντίθεση με την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή ηγεσία, ιδιαίτερα τη σημερινή, που επίσης διαχρονικά, επέμεναν ότι το Κυπριακό είναι θέμα «ομαλής συμβίωσης των δύο Κοινοτήτων που θα πρέπει να ζήσουν πλάι – πλάι ως καλοί γείτονες». Με αποδοχή των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Οι εκάστοτε Γενικοί Γραμματείς του ΟΗΕ, στις εκθέσεις τους για το Κυπριακό, αποδίδουν ιδιαίτερο βάρος και μέγιστη σημασία στα ΜΟΕ, κατά τρόπο εμφανώς δυσανάλογο με την πραγματική προτεραιότητα, που θα πρέπει να είναι η λύση.
Ο κίνδυνος είναι προφανής. Να υπάρξει αποδοχή της τουρκικής άποψης ότι το Κυπριακό είναι ζήτημα καλής γειτονίας των δύο κοινοτήτων. Με διαγραφή της κατοχής και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι ως εκ τούτου, αμείλικτα.
- Αποδεχόμαστε ότι αυτό που προέχει είναι μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης;
- Αποδεχόμαστε ότι αυτό που επείγει δεν είναι ο τερματισμός της κατοχής και η λύση, αλλά «μέτρα καλής γειτονίας»;
Η περιρρέουσα περί «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας ή ακόμα και δύο κρατών» τείνει να ευνοεί τα ΜΟΕ ως προλείανση του εδάφους προς τέτοιες καταστροφικές λύσεις. Ουσιαστικά τα ΜΟΕ να υποκαταστήσουν τη λύση. Ή να προετοιμάσουν το έδαφος προς τέτοιες λύσεις, εφιαλτικές για το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γιαννάκη Λ. Ομήρου
πρώην Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων
