Στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές και με την προεκλογική περίοδο να μετρά σχεδόν ένα μήνα μέχρι την ημέρα των εκλογών, Κυριακή, 28 Ιανουαρίου, οι υποψήφιοι Πρόεδροι της Δημοκρατίας και τα επιτελεία τους κορυφώνουν τις δραστηριότητες τους, διατυπώνοντας συγκλίνουσες και αποκλίνουσες θέσεις για πλειάδα ζητημάτων που αποτυπώνονται στο προεκλογικό τους πρόγραμμα.
Οι πέντε βασικοί διεκδικητές, Νίκος Αναστασιάδης, Σταύρος Μαλάς, Νικόλας Παπαδόπουλος, Γιώργος Λιλλήκας και Χρίστος Χρίστου, τοποθετούνται για σειρά ζητημάτων, είτε μέσω δημοσίων παρεμβάσεων των ιδίων ή των εκπροσώπων τους, είτε μέσω της δημοσίευσης των προγραμματικών τους θέσεων και το ΚΥΠΕ επιχειρεί μια συνοπτική παρουσίαση των θέσεων τους στο Κυπριακό και την οικονομία.
Νίκος Αναστασιάδης
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και υποψήφιος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης έχει επαναλάβει πολλές φορές το τελευταίο διάστημα ότι θα καταβληθούν προσπάθειες για επανέναρξη του διαλόγου μετά τις εκλογές, για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, εντός των παραμέτρων του πλαισίου Γκουτέρες, χωρίς εγγυήσεις, επεμβατικά δικαιώματα και κατοχικά στρατεύματα.
Έχει πει επίσης ότι παρά την απογοήτευση μετά το Κραν Μοντάνα, η ε/κ πλευρά είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τη διαδικασία από το σημείο που διακόπηκε.
Παράλληλα, έχει διατυπώσει την άποψη ότι για να αποφευχθεί η επανάληψη των λαθών του παρελθόντος, θα πρέπει να υπάρξει ενδελεχής προετοιμασία πριν τη σύγκληση νέας Διάσκεψης για την Κύπρο, ώστε να διασφαλιστεί η θετική κατάληξη της διαδικασίας.
Σε ό,τι αφορά την τουρκική θέση για αλλαγή των παραμέτρων λύσης του Κυπριακού, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε πρόσφατα ότι λύση που θα περιέχει αναχρονιστικές πρόνοιες εγγυήσεων, επεμβατικά δικαιώματα ή την παρουσία του τουρκικού στρατού «δεν θα είναι λύση» αλλά «μετατροπή της Κύπρου σε ένα προτεκτοράτο», κάτι που, όπως είπε, εκφεύγει των ορίων εντός των οποίων διαπραγματεύεται.
Παλιότερα είχε πει επίσης ότι «υπάρχουν όρια στον επιδιωκόμενο συμβιβασμό» ενώ έχει επαναλάβει πολλές φορές ότι η λύση του Κυπριακού δεν πρέπει να αφήνει νικητές ή ηττημένους.
Στην οικονομία, μεταξύ των νέων προτεραιοτήτων που θέτει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και η προσέλκυση επενδύσεων μέσω μιας σειράς πολεοδομικών και φορολογικών κινήτρων.
Χαιρετίζοντας πρόσφατα την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2018, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε στον στόχο για ενίσχυση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας σε μονοψήφιο ποσοστό, για πρώτη φορά από το 2011.
Σύμφωνα εξάλλου με το εκλογικό επιτελείο του Νίκου Αναστασιάδη, επιβάλλεται η συνέχιση της συνετής διαχείρισης στα δημόσια οικονομικά, ενώ μεταξύ των ενεργειών που απαιτούνται να γίνουν την επόμενη πενταετία καταγράφεται και η αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων των χαμηλοσυνταξιούχων, των ευάλωτων ομάδων και όσων κλήθηκαν με προσωπικές θυσίες να σώσουν την οικονομία και το κράτος, όπως οι καταθέτες και οι κάτοχοι των αξιόγραφων.
Επί του θέματος, η Κυβέρνηση είχε προτείνει τη δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης με στόχο τη σταδιακή οικονομική στήριξη ομάδων του πληθυσμού, που συνεισέφεραν στην ανακεφαλαιοποίηση των δύο συστημικών τραπεζών, στο πλαίσιο του κουρέματος καταθέσεων τον Μάρτιο του 2013. Το σχετικό κονδύλι, ύψους €25 εκ., που κατατέθηκε μέσω του συμπληρωματικού προϋπολογισμού, δεσμεύτηκε στην Ολομέλεια και η αποδέσμευσή του απορρίφθηκε στις 18 Δεκεμβρίου από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην ΑΟΖ, η Κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι προχωρούν κανονικά και όπως ανακοινώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ προχωρά σε γεώτρηση στον στόχο «Καλυψώ» στο τεμάχιο 6 εντός Δεκεμβρίου και ακολούθως θα προχωρήσει με γεώτρηση τον Ιανουάριο στον στόχο «Σουπιά» στο τεμάχιο 3.
Σταύρος Μαλάς
Πρώτιστη προτεραιότητα χαρακτηρίζει τη λύση του Κυπριακού ο Σταύρος Μαλάς στο πρόγραμμα διακυβέρνησής του, το οποίο παρουσίασε την Τρίτη, 19 Δεκεμβρίου. Ο υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας λέει ότι με την εκλογή του θα δεχτεί ανεπιφύλακτα τη θέση του ΓΓ του ΟΗΕ για συνέχιση της διαπραγμάτευσης από το σημείο που έμεινε στο Κραν Μοντάνα, ενώ προσθέτει ότι θα απαιτήσει από την τουρκοκυπριακή ηγεσία να πράξει το ίδιο.
Θέση του κ. Μαλά είναι η διαφύλαξη των υφιστάμενων συγκλίσεων, του πλαισίου Γκουτέρες και του Μηχανισμού Εφαρμογής της Λύσης ενώ λέει πως θα επιδιωχθεί συνολική επίλυση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ως προς τα επόμενα βήματα μετά την εκλογή του, λέει ότι θα επιδιώξει άμεση συνάντηση με τον Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί με σκοπό την επανέναρξη της διαδικασίας, ώστε να εμπλακεί και ο ΓΓ του ΟΗΕ, ενώ θα επιβεβαιώσει πως η διαδικασία παραμένει κυπριακής ιδιοκτησίας.
Ο κ. Μαλάς κάνει αναφορά στο πρόγραμμά του και στην προώθηση της πολιτικής της επαναπροσέγγισης και της ενίσχυσης της διακοινοτικής συνεργασίας, λέγοντας ότι χωρίς να υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, δεν μπορεί να στηριχθούν αποτελεσματικά οι προσπάθειες για λύση.
Στην οικονομία, ο Σταύρος Μαλάς αναφέρεται στην ανάγκη για ένα πιο ισορροπημένο αναπτυξιακό μοντέλο, που θα εγγυάται τη βιώσιμη ανάπτυξη, στηρίζοντας πρώτιστα τους εργαζόμενους αλλά και τους σωστούς, κατά την έκφρασή του, επιχειρηματίες.
Εισηγείται παράλληλα τον εμπλουτισμό του αναπτυξιακού μοντέλου της Κύπρου μέσω της παροχής κινήτρων σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και δίνει έμφαση στην έρευνα και τον τουρισμό. Μεταξύ άλλων, προτείνει τη στήριξη της αγροτικής και μεταποιητικής βιομηχανίας, καθώς και τη σύσταση εθνικού ταμείου έρευνας, καινοτομίας και νεανικής επιχειρηματικότητας.
Για την επίλυση του προβλήματος με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, εισηγείται τη σύσταση Μετοχικής Οντότητας Διαχείρισης Τραπεζικού Ενεργητικού στην οποία θα συμμετέχουν οι τράπεζες, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου αλλά και το κράτος.
Λέει ακόμη ότι επιβάλλεται η αποκατάσταση των κουρεμένων ταμείων προνοίας, με αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν τα μέλη τους, η οποία θα φτάνει για τους τραπεζικούς υπαλλήλους μέχρι και το 75% της αξίας τους σε πρώτη φάση. Για τους κουρεμένους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων και τους μετόχους των τραπεζών εισηγείται τη σύσταση επιτροπής που θα υποβάλλει ολοκληρωμένο σχέδιο προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο κ. Μαλάς τάσσεται υπέρ της επαναφοράς της μικρής επιταγής για τους χαμηλοσυνταξιούχους, και παραχώρηση πασχαλινού επιδόματος σε όσους βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.
Για την ενεργειακή πολιτική, λέει ότι απαιτείται ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσεων για αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ τάσσεται υπέρ της δημιουργίας τερματικού υγροποίησης.
Αναφορά στο πρόγραμμα διακυβέρνησής του κάνει ο κ. Μαλάς και στους ημικρατικούς οργανισμούς, προτείνοντας την επιλογή των μελών των Διοικητικών τους Συμβουλίων μέσω διαφανούς διαδικασίας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους κερδοφόρους οργανισμούς.
Νικόλας Παπαδόπουλος
Επίκεντρο των θέσεων του υποψηφίου Προέδρου τη Δημοκρατίας και Προέδρου του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου για το Κυπριακό είναι η Νέα Στρατηγική που παρουσιάστηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου, με βασική επιδίωξη «να υποχρεωθεί η Τουρκία να κάνει τις υποχωρήσεις που είναι αναγκαίες, προκειμένου να επιτευχθεί μια σωστή, λειτουργική και βιώσιμη λύση».
Στη Νέα Στρατηγική γίνεται παράλληλα λόγος για «ψευδοδίλημμα περί Ομοσπονδίας» με στόχο τον εγκλωβισμό στο μη ουσιαστικό, που είναι το όνομα της λύσης, σε βάρος του ουσιαστικού, που είναι η ποιότητα και το περιεχόμενό της.
Όπως αναφέρεται, στόχοι της στρατηγικής αυτής είναι, μεταξύ άλλων, η δημιουργία πολιτικού, διπλωματικού και οικονομικού κόστους για την Τουρκία και η ενίσχυση της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Προνοεί την τοποθέτηση του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής και την απόρριψη των συγκλίσεων των Προέδρων Αναστασιάδη και Χριστόφια. Εισηγείται παράλληλα μια νέα διαπραγματευτική τακτική, απεμπλοκή από την Πενταμερή Διάσκεψη και καταπολέμηση της αναβάθμισης του ψευδοκράτους με παράλληλη αποτροπή της ενσωμάτωσης των κατεχομένων στην Τουρκία.
Ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρεται επίσης στην ανάγκη για εκσυγχρονισμό της Εθνικής Φρουράς, ενώ εισηγείται την αναδιαπραγμάτευση του καθεστώτος των Βρετανικών Βάσεων με τελικό στόχο την κατάργηση τους.
Εξάλλου, ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας κάνει λόγο για ολοκληρωμένο σχέδιο με στόχο την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας, συμπεριλαμβάνοντας στις προεκλογικές του δεσμεύσεις τόσο τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, όσο και τη βελτίωση των οικονομικών των πολιτών.
Ο κ. Παπαδόπουλος λέει ότι καθοριστική προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση των αδικιών που υπέστη τα προηγούμενα χρόνια η μεσαία τάξη, ώστε να ανακουφιστούν όσοι σήκωσαν το βάρος της κρίσης του 2013.
Μεταξύ άλλων, κάνει λόγο για επαναξιολόγηση και αναθεώρηση όλων των μέτρων εξυγίανσης λόγω μνημονίου μέσα στις πρώτες 100 μέρες διακυβέρνησής του, με έμφαση στην επαναφορά κοινωνικών προγραμμάτων σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ θέτει παράλληλα ως στόχο τον διπλασιασμό των χαμηλότερων συντάξεων μέσα σε μια δεκαετία.
Εξάλλου, προτείνει τη δημιουργία ειδικού Ταμείου με σκοπό την αποζημίωση των Κύπριων κουρεμένων καταθετών, κατόχων αξιογράφων και των Ταμείων Προνοίας και Συντάξεων κατά 75%. Για τη χρηματοδότηση του Ταμείου, λέει ότι θα αξιοποιείται, σε ετήσια βάση, το 10% του πρωτογενούς πλεονάσματος, καθώς και άλλοι πόροι και περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου. Ειδικά για τους κατόχους αξιογράφων προτείνει να δοθεί προτεραιότητα ώστε να υπάρξει αποζημίωση μέχρι €100.000 στα 5 πρώτα χρόνια, σε πέντε δόσεις.
Στις θέσεις του υποψηφίου συγκαταλέγονται εισηγήσεις για το πρόβλημα του υψηλού δανεισμού, όπως η δημιουργία Δημόσιου Φορέα Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στο πρότυπο άλλων χωρών.
Μεταξύ των προεκλογικών του θέσεων είναι και η άμεση σύναψη εμπορικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για την αξιοποίηση και εξαγωγή της «Αφροδίτης» μέσω των τερματικών υγροποίησης της Αιγύπτου, με στόχο την εξαγωγή του 90% του κοιτάσματος στα επόμενα 17 χρόνια.
Γιώργος Λιλλήκας
Η «Πρόταση Στρατηγικού Σχεδιασμού για ανατροπή της κατοχής μέσα από τη λύση του Κυπριακού», του Γιώργου Λιλλήκα ετοιμάστηκε από ειδικούς εμπειρογνώμονες, ακαδημαϊκούς, διεθνολόγους και διπλωμάτες τον περασμένο Μάιο ενώ κωδικοποιήθηκε στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου υπό τον τίτλο «Νέα διεκδικητική Στρατηγική».
Η στόχευση, όπως περιγράφεται στο έγγραφο, είναι να καταστεί ασύμφορη για την Τουρκία η συνέχιση της κατοχής κυπριακών εδαφών, αλλά και να καταστούν ανέφικτοι άλλοι στρατηγικοί στόχοι της Άγκυρας.
Η στρατηγική του Γιώργου Λιλλήκα περιστρέφεται γύρω από πέντε άξονες, που προνοούν την προάσπιση και ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την ενίσχυση των τομέων της οικονομίας, της άμυνας και διπλωματίας, την αξιοποίηση της ιδιότητας του κράτους-μέλους στην ΕΕ, τη δημιουργία κινήτρων προς ΗΠΑ, ΕΕ, Μεγάλη Βρετανία και Τουρκοκύπριους αλλά και τον κοινό σχεδιασμό με την Ελλάδα.
Μεταξύ άλλων, ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών θέτει ως στόχους την κατάργηση των εγγυητριών δυνάμεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων, καθώς και την πλήρη απόσυρση όλων των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων.
Σε ό,τι αφορά τη συζήτηση γύρω από την «άνευ όρων» λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) ή τη λύση ΔΔΟ «με το σωστό περιεχόμενο», ο κ. Λιλλήκας σε δηλώσεις του έχει κάνει λόγο για «άσκοπη και παραπλανητική» συζήτηση, καθώς, όπως λέει, οι δύο μορφές οδηγούν σε νομιμοποίηση των δεδομένων της εισβολής και κατοχής, ενώ κρατούν το Κυπριακό καθηλωμένο στο πλαίσιο που θέλει η Τουρκία.
Έχει προτείνει εξάλλου την επιβολή κυρώσεων και περιοριστικών μέτρων από την ΕΕ εναντίον της ηγεσίας του ψευδοκράτους, ενώ έχει ταχθεί υπέρ της ανακήρυξης της κυπριακής ΑΟΖ και στις βόρειες ακτές του νησιού.
Στην οικονομία, ο κ. Λιλλήκας έχει προτείνει, μεταξύ άλλων, σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της ανεργίας, όπως τη θεσμοθέτηση κατώτατου μισθού για όλα τα επαγγέλματα, ενώ εισηγείται τη διασύνδεση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος με το Επίδομα Εργασίας.
Λέει ακόμη πως πρέπει να δοθούν κίνητρα για πρόωρη αφυπηρέτηση και την προσέλκυση νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας μέσω της εξοικονόμησης χρημάτων που θα προκύψει από τη διαφορά στο μισθολόγιο.
Στις θέσεις του υποψηφίου περιλαμβάνεται ακόμη η σταδιακή αύξηση των συντάξεων, ώστε η κατώτατη σύνταξη να είναι πάνω από το όριο της φτώχειας, που βάσει του κόστους ζωής καθορίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία στα €730 το μήνα.
Έχει προτείνει επίσης τη δημιουργία ενός Ταμείου Χρηματοοικονομικού Οργανισμού για διευκόλυνση των δανειοληπτών, αλλά και τον εκσυγχρονισμό των ημικρατικών οργανισμών και τον καθορισμός προσόντων για τα μέλη των ΔΣ τους.
Παρουσιάζοντας πρόσφατα τις «25+1 προτάσεις που δίνουν άμεσες λύσεις και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών», εισηγήθηκε εξάλλου το κούρεμα δανείων, μέσω Ταμείου Χρηματοπιστωτικών Διευκολύνσεων για προστασία της πρώτης κατοικίας και του επαγγελματικού υποστατικού.
Τάχθηκε παράλληλα, υπέρ της αποκατάστασης των κουρεμένων και των κατόχων αξιογράφων με ειδική φορολογία επί των κερδών των Τραπεζών και άλλους πόρους. Επίσης διάκειται θετικά στην αποκατάσταση των κουρεμένων Ταμείων Προνοίας μέσα από τον ετήσιο προϋπολογισμό του κράτους.
Χρίστος Χρίστου
Στο Κυπριακό, το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ) δια της υποψηφιότητας του Προέδρου του, Χρίστου Χρίστου, τάσσεται κατά της ομοσπονδίας λέγοντας ότι αποτελεί «ξεκάθαρα μια αντιομοσπονδιακή επιλογή», σε αντίθεση με τους υπόλοιπους υποψηφίους.
Σε ανακοινώσεις του κόμματος, αλλά και του εκλογικού επιτελείου του κ. Χρίστου, αναφέρεται η ξεκάθαρη διαφωνία με τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως και με κάθε μορφή ομοσπονδίας, ενώ προτάσσεται η λύση του ενιαίου κράτος. Παράλληλα εκφράζεται η θέση ότι τα ομοσπονδιακά συστήματα είναι πιο πολυδάπανα.
Ακόμη γίνεται αναφορά στην ανάγκη για «πραγματική αλλαγή στρατηγικής» που θα επανατοποθετεί το Κυπριακό στην διεθνή του πτυχή, ως πρόβλημα καταπάτησης του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ως πρόβλημα παράνομης εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής, εφόσον το Κυπριακό δεν αποτελεί εσωτερικό πρόβλημα μεταξύ δύο κοινοτήτων.
Αντίθεση καταγράφεται και με τη συμμετοχή στην πενταμερή διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα, καθώς, όπως αναφέρεται, οδήγησε το Κυπριακό σε αδιέξοδο, με το ΕΛΑΜ να θεωρεί συνυπεύθυνα τα κόμματα που συνόδευσαν τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στην Ελβετία. Ζητά επίσης την οριοθέτηση της κυπριακής ΑΟΖ με την Ελλάδα.
Στις θέσεις του ΕΛΑΜ και του Χρίστου Χρίστου για την οικονομία, γίνεται συχνή αναφορά στο κούρεμα καταθέσεων και το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Συγκεκριμένα, για το κούρεμα καταθέσεων αναφέρεται ότι αυτοί που το εισηγήθηκαν, μαζί με όλους όσοι το ψήφισαν, δεν μπορούν να είναι οι ίδιοι που θα δώσουν λύση στο πρόβλημα. Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, προτείνεται να υπάρξει κούρεμα του λογιστικού χρέους, των τόκων δηλαδή που έχουν επιβάλει οι τράπεζες όλα αυτά τα χρόνια, ξεκινώντας από τα στεγαστικά δάνεια, ώστε να μπορέσει ο δανειολήπτης να ανταπεξέλθει στις δανειακές του υποχρεώσεις.
Ακόμη, αναφέρεται ότι οι κυπριακές τράπεζες θα πρέπει να λάβουν πιο ριζοσπαστικά μέτρα, προκειμένου να μειώσουν το υψηλό απόθεμα των προβληματικών δανείων.
Για την τιμωρία των ενόχων της κατάρρευσης της κυπριακής οικονομίας, αναφέρεται τέλος ότι για να ορθοποδήσει το κράτος και να κερδίσει πίσω το χαμένο αίσθημα εμπιστοσύνης του λαού, θα πρέπει να υπάρξει πραγματική τιμωρία και τα λόγια να γίνουν πράξεις.
ΚΥΠΕ/ taxidromos24.com
