Η ολοκλήρωση των διαδικασιών εκλογής της νέας Βουλής επαναφέρει φυσιολογικά ως πρώτιστο θέμα στην πολιτική ατζέντα το Κυπριακό.
Μετά την αποτυχημένη άτυπη συνάντηση της Γενεύης, που εισήγαγε επίσημα στις συζητήσεις την τουρκική πρόταση της λύση δύο κρατών, αλλά και την άκρως επικίνδυνη δήλωση του Αντόνιο Γκουτέρες για «τετραγωνισμό του κύκλου», η Ελληνική Κυπριακή πλευρά ευρίσκεται ενώπιον κρίσιμου διλήμματος Να προσέλθει σε νέα διάσκεψη; Άτυπη ή τυπική δεν έχει σημασία.
Είναι προφανές ότι προσέλευση – συμμετοχή σε μια τέτοια διάσκεψη, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, εμπεριέχει δύο φοβερούς κινδύνους.
Πρώτον να θεωρηθεί ότι η Ελληνική Κυπριακή πλευρά αποδέχεται πλέον να συζητήσει την τουρκική πρόταση των δύο κρατών.
Δεύτερον, με δεδομένο ότι ο τελικός τουρκικός στόχος είναι μια συνομοσπονδία δύο κυριαρχικά ισότιμων κοινοτήτων και κρατών, να θεωρηθεί ότι η πλευρά μας είναι πρόθυμη να συζητήσει μια τέτοια λύση στη βάση της Βρετανικής «συμβιβαστικής» πρότασης για εκχώρηση «κυριαρχικής ισότητας» στις δύο κοινότητες.
Συνεπώς είναι επείγουσα η ανάγκη χάραξης συγκεκριμένης γραμμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Εθνικό Συμβούλιο ως προς το ενδεχόμενο μιας νέας πρόσκλησης από το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Στις επαφές με την κυρία Λουτ και τον ίδιο τον Αντόνιο Γκουτέρες θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι προσέλευση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελληνικής Κυπριακής πλευράς σε μια νέα διάσκεψη είναι νοητή μόνο στη βάση και στο πλαίσιο των ψηφισμάτων και αποφάσεων του ΟΗΕ. Και ότι επιμονή της τουρκικής πλευράς στην πρόταση λύσης δύο κρατών αποτελεί εμπόδιο για την πλευρά μας προκειμένου να παρευρεθεί.
Δεν νοούνται αναστολές, δισταγμοί και αμφιταλαντεύσεις ως προς την προβολή αυτής της θέσης. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ ως εντολοδόχος του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι υποχρεωμένος να ενεργεί με αυστηρή προσήλωση στο γράμμα και το πνεύμα των ψηφισμάτων του εκτελεστικού αυτού θεσμικού οργάνου του διεθνούς οργανισμού. Άρα μόνο η δική μας ανοχή και «συστολή» στο βωμό της «καλής θέλησης» θα μπορούσε να επιτρέψει μια εκτροπή και διολίσθηση προς την εξωφρενική αξίωση λύσης δύο κρατών ή «κυριαρχικής ισότητας» και συνομοσπονδίας.
Περαιτέρω εν όψει της συζήτησης «θετικής ατζέντας», με επίκεντρο την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας – Ε.Ε. στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει όχι απλώς να προβαίνει σε δηλώσεις για άσκηση βέτο γιατί παρόμοιες δηλώσεις είχαμε και στο παρελθόν χωρίς να τηρηθούν οι προειδοποιήσεις. Συνεπώς αυτό που επιβάλλεται να γίνει έγκαιρα είναι η ανάπτυξη πολιτικών και διπλωματικών πρωτοβουλιών προς τους Ευρωπαίους Εταίρους μας για να πεισθούν ότι οφείλουν να τερματίσουν την ανοχή τους προς τις έκνομες τουρκικές συμπεριφορές. Έργοις και όχι λόγοις. Η στρατηγική προσέγγισης προς τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να αναπτυχθεί σε πλήρη συνεννόηση και κοινή δράση με την Ελλάδα.
Άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις και παλινδρομήσεις. Θα πρέπει να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο και με αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα να κινηθούμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων
