Όχι δεν πρόκειται για το ποίημα του Κύπριου ποιητή, Ανδρέα Παστελλά! Αφορμή για το παρόν κείμενο στάθηκε η φωτογραφία ενός μικρού παιδιού που έκλαιγε, ενώ παρακολουθούσε τα μαθήματά του διαδικτυακά, όπως επιτάσσει η νέα μέθοδος διδασκαλίας, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, άλλως ασύγχρονη εκπαίδευση.
Η φωτογραφία που ανήρτησε στο διαδίκτυο ο γονέας του παιδιού περιέκλειε το παράπονο και τη ¨βία¨ που ασκείται στους μαθητές τους τελευταίους μήνες. Μία πρακτική επιβεβλημένη ως η πλέον ασφαλής προς αντιμετώπιση της έξαρσης του κορωνοϊού. Η φωτογραφία βέβαια δεν αφορούσε τη χώρα μας, καθώς οι μαθητές του δημοτικού συνέχισαν να φοιτούν στα σχολεία με φυσική παρουσία, οι συνέπειες όμως αυτής της νέας πραγματικότητας αφορούν τους μαθητές όλων των ηλικιών.
Η πρακτική αυτή εφαρμόστηκε για τους μαθητές του λυκείου που το Υπουργείο έκρινε πως ήταν σε θέση να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους από το σπίτι χωρίς την εποπτεία των γονέων, που έτσι θα ήταν σε θέση να συνεχίσουν να εργάζονται. Απόφαση καθαρά πολιτική και με οικονομικό χαρακτήρα.
Τι γίνεται όμως με την ψυχολογία των μαθητών και δη των τελειοφοίτων που ξεκίνησαν τη χρονιά τους φέροντας το βάρος και τα κενά ενδεχομένως ήδη από την προηγούμενη χρονιά; Αναφέρομαι στα «κενά», καθώς η περίοδος της καραντίνας ήταν ένα διάστημα προσαρμογής στα νέα δεδομένα για όλους, εκπαιδευτικούς και μαθητές στο σύνολό τους. Αλλά βέβαια το αδέκαστο κριτήριο της παντεπόπτριας «ύλης» απαγορεύει τέτοιου είδους συναισθηματικές εξάρσεις! Αναρωτιέμαι όμως αν η «ύλη», τα «βιβλία», φτιάχτηκαν ακριβώς για να εξυπηρετούν τις ανάγκες των «ανθρώπων» μαθητών και αν πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες! Ας «ξαστοχήσει» μια φορά το Υπουργείο από την «τιμωρό ύλη» κι ας επικεντρωθεί στο κομμάτι ψυχολογία του παιδιού!
Πού πήγε η χαρά, η ενσυναίσθηση που τόσο εύστοχα θίγεται στα σεμινάρια των εκπαιδευτικών; Λέξεις κενές, αφού δεν βρίσκουν τον παραλήπτη τους.
Το σχολείο πρέπει να είναι συνώνυμο της χαράς, της ζωντάνιας και της αλληλένδετης σχέσης μέσα στην τάξη. Στην τάξη διενεργείται κάτι ιερό, γι΄αυτό και κανένας υπολογιστής, καμία ψυχρή οθόνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει το χαμόγελο που κρύβεται τους τελευταίους μήνες κάτω από μία μάσκα. Όταν μάλιστα το χαμόγελο συνοδεύεται και από μια γελαστή ματιά γεμάτη κατανόηση, τότε, αμβλύνεται η δυσκολία, καθώς το ζεστό χρώμα της φωνής αφυπνίζει το φιλότιμο.
Η αντίδραση χάριν της αντίδρασης δεν ήταν ποτέ ίδιον του σώφρονος ανθρώπου. Όμως τα «αποτελέσματα» αυτής της νέας προσέγγισης στο χώρο της εκπαίδευσης μας προλαβαίνουν! Οι αρμόδιοι φορείς ας αποφασίσουν μια φορά να θυσιάσουν την ύλη κι ας επιλέξουν τη ζωντάνια, τη φυσική παρουσία των μαθητών στο χώρο του σχολείου. Ίσως όλο αυτό να συνέβη για να προβληθούν τα «τρωτά» του εκπαιδευτικού συστήματος. Οι τάξεις που ασφυκτιούν από μαθητές θα έπρεπε ούτως ή άλλως να είναι πιο ευρύχωρες ή οι μαθητές ανά τάξη λιγότεροι αριθμητικά. Ουδέν κακόν αμιγές καλού! Τα ποσά που δαπανώνται για την εκπαίδευση σε μία ευημερούσα ομολογουμένως χώρα είναι ουκ ολίγα! Ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή για επαναπροσδιορισμό στο χώρο της εκπαίδευσης, αν θέλουμε όντως να διαμορφώνουμε πολίτες με κριτήριο, όπως διδάσκονται οι μαθητές στις σχολικές αίθουσες με πομπώδες ύφος!
Η παρούσα εκπαιδευτική διαδικασία αντιβαίνει καταφανώς και στην κριτική και στην επιχειρηματολογία και στην παραγωγή λόγου. Προσδοκούμε διακαώς από τους μαθητές να μάθουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους παράγοντας λόγο και έχοντας ως όπλο τον διάλογο, ποτέ με τη χρήση βίας! Αλλά δεν είναι άραγε βία η στέρηση της συναναστροφής, η έλλειψη των φίλων τους, η απαγόρευση του να εκτονώνονται σε αθλοπαιδιές, η παρέα με τους συνομηλίκους τους; Ας αναλογιστούμε το βάρος που φέρει η Πολιτεία, όλοι εμείς οι ενήλικες που συναινέσαμε στην άσκηση βίας απέναντί τους χάριν της ευταξίας!
Γιατί μόνο έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η μακρόχρονη παραμονή τους στο σπίτι. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από ζωή, όχι από «εντυπώσεις» ζωής, που φτιάχνουν μία οθόνη και μία φωνή εκ του μακρόθεν όσο «χρωματισμένη» και αν είναι αυτή η φωνή κι όσο καλός γνώστης της τεχνολογίας και αν είναι ο εκπαιδευτικός. Τα παιδιά είναι η ίδια η ζωή! Ας την προστατεύσουμε λοιπόν σαν τα μάτια μας!
Κατερίνα Μαυροβουνιώτη, Φιλόλογος
