Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου της Βουλής
των Αντιπροσώπων
Η δραματική αύξηση του πληθωρισμού, αποτέλεσμα των πολεμικών συρράξεων, ιδιαίτερα στο Ρωσοουκρανικό μέτωπο οδηγεί την ανθρωπότητα στη μεγαλύτερη ίσως κρίση και αναστάτωση μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δε απειλές Τράμπ για επιβολή δασμών σε προϊόντα από την Κίνα αλλά και την Ευρώπη διαμορφώνει ένα δυστοπικό οικονομικό περιβάλλον.
Σε συνδυασμό με μια παγκοσμιοποίηση των οικονομιών που οδηγεί στην εποχή του κυρίαρχου ρόλου των χρηματαγορών και της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας τεράστιες ομάδες των πληθυσμών σε ολόκληρο τον πλανήτη τίθενται με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς στο οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο. Ταυτόχρονα οι αδυσώπητοι αριθμοί καταδεικνύουν ότι το ψαλίδι των ανισοτήτων ανάμεσα στον πλούσιο Βορρά και στον φτωχό Νότο συνεχώς ανοίγει. Οι επιβαρύνσεις των εθνικών οικονομιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν πρόσθετες ανησυχίες.
Όμως το πιο τραγικά παράδοξο είναι ότι ο κόσμος δεν έχει φτωχύνει σε σχέση με το παρελθόν. Τα τελευταία πενήντα χρόνια ο παγκόσμιος πλούτος εντεκαπλασιάστηκε. Τα τελευταία χρόνια το παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν αυξήθηκε με φρενιτιώδεις ρυθμούς ξεπερνώντας τα 30 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Συνυπολογίζοντας ότι την ίδια περίοδο ο πληθυσμός της γης αυξήθηκε δυόμισυ σχεδόν φορές, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα στον κόσμο είχε καθαρή αύξηση τέσσερις φορές. Και όμως. Το ψαλίδι δεν κλείνει. Ανοίγει συνεχώς. Ιδού τα στοιχεία προς επιβεβαίωση.
Ο ΟΗΕ βεβαιώνει με μια πλήρη τεκμηρίωση. Το 1955 μια τετραμελής οικογένεια στη Βραζιλία ή στη Νότια Κορέα είχε εισόδημα το ένα πέμπτο μιας αντίστοιχης οικογένειας της Βρετανίας ή του Καναδά. Σύμφωνα πάντα με τα ίδια στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού σήμεραη οικογένεια του Βραζιλιάνου και του Νοτιοκορεάτη δεν συγκεντρώνει πάνω από το ένα ενδέκατο του μέσου εισοδήματος μιας δυτικής οικογένειας. Και αυτά τα δραματικά συμβαίνουν παρά το γεγονός ότι ο ΟΗΕ έχει θέσει σε εφαρμογή από το 1951 μέχρι σήμερα δεκάδες διεθνή προγράμματα «προς κάλυψη του χάσματος μεταξύ Βορρά και Νότου».
Υπάρχουν όμως ακόμα πιο συγκλονιστικά και εξωφρενικά στοιχεία. Το άθροισμα των περιουσιών των 200 πιο πλούσιων ανθρώπων στον κόσμο είναι μεγαλύτερο από το Ακαθάριστο Εθνικό προϊόν των 43 πιο φτωχών χωρών στον κόσμο! Την ίδια στιγμή πέραν του ενός δισεκατομμυρίου άνθρωποι ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα.
Το πλέον όμως τραγικά ειρωνικό είναι ότι η δυστυχία, η ανέχεια και η μιζέρια που πλήττει ανελέητα μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν οφείλεται στον υπερπληθυσμό, όπως υπάρχει η κοινή εντύπωση αλλά στην τρομακτική οικονομική ανισότητα.
Οι κατά καιρούς αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και η ακρίβεια στα τρόφιμα έχουν απλώς επιδεινώσει δραματικά αυτή την ανισότητα.
Κι’ ακόμα πιο τραγικά εκπληκτικό. Η μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam ανακοίνωσε, ότι η περιουσία των πέντε πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο αυξήθηκε από το 2020 ως το 2023 κατά 405 δισεκατομμύρια δολάρια, στα 869 δισεκατομμύρια δολάρια, κι’ αυτή των δισεκατομμυριούχων κατά 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Χάρη στην απογείωση των χρηματιστηρίων και της συμμετοχής τους στα κεφάλαια πολυεθνικών, οι υπερπλούσιοι βλέπουν, χρόνο με το χρόνο, η περιουσία τους να μεγαλώνει. Ταυτόχρονα, η περιουσία και τα έσοδα πέντε δισεκατομμυρίων ανθρώπων αθροιστικά συρρικνώθηκαν, έγιναν φτωχότεροι, επισημαίνει η Oxfam.
«Πιέζοντας τους εργαζόμενους με μισθούς που αυξάνονται βραδύτερα από τον πληθωρισμό, αποφεύγοντας φόρους, ιδιωτικοποιώντας το κράτος και συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στην υπερθέρμανση του πλανήτη», οι μεγάλες εταιρείες «βαθαίνουν τις ανισότητες» τονίζει η διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση.
«Σε όλο τον κόσμο, στελέχη του ιδιωτικού τομέα, δεν σταματούν να απαιτούν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, περισσότερα παραθυράκια, λιγότερη διαφάνεια και άλλα μέτρα με σκοπό οι Εταιρείες να συνεισφέρουν όσο το δυνατόν λιγότερο στα κρατικά ταμεία», εξηγεί η Oxfam.
Και εισηγείται: «πέρα από τη διάλυση των ιδιωτικών μονοπωλίων και τη θέσπιση πλαφόν στις αμοιβές των προέδρων και διευθυνόντων συμβούλων, η Oxfam καλεί να τεθεί σε εφαρμογή φόρος περιουσίας για τους πολυεκατομμυριούχους και τους δισεκατομμυριούχους, που θα μπορούσε να εισφέρει στα ταμεία των κρατών ως ακόμα και 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια βάση.
Το τελικό συμπέρασμα. Όσοι αναμένουν ότι οι άνθρωποι θα συμφιλιωθούν με την έσχατη ένδεια και στον δια πείνας θάνατο πλανώνται, προφανώς, πλάνην οικτράν.
Σε αυτόν τον «όμορφο κόσμο τον ηθικό, τον αγγελικά πλασμένο» οι εκρήξεις δεν θα αργήσουν από τους «κολασμένους της γης». Αν η ανθρωπότητα δεν περάσει από τα ευχολόγια στην πράξη, η παγκόσμια ανωμαλία δεν θα καθυστερήσει.
Όσο πιο γρήγορα αυτό γίνει κατανοητό από τους παγκόσμιους ηγεμόνες, τόσο το καλύτερο.
