Ομιλία Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου ΑΚΕΛ, Γιώργου Λουκαΐδη,
στο μνημόσυνο των αδελφών, Κυριάκου και Σωτήρη Παπαλάζαρου
Κυριακή, 21 Ιουλίου 2024, 08:00, Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονος, Χολέτρια
Αγαπητοί συγγενείς των ηρώων,
Σεβαστό Ιερατείο,
Φίλες και φίλοι,
Για πολλά χρόνια, ο Παπαλάζαρος φώναζε στ’ αντικατοχικά συλλαλητήρια με τη στεντόρεια φωνή του ότι «Η Ιστορία αυτού του τόπου έχει γραφτεί με το αίμα των παιδιών μας».
Και αυτή η πικρή, αιματηρή αλήθεια χαράκτηκε στο μυαλό μας.
Αλήθεια αιχμηρή να κεντρίζει τη συνείδηση μας.
Όρκος βαρύς στη μνήμη του Παπαλάζαρου και της Αγαθονίκης του, που οι τσακισμένες φτερούγες τους σήκωσαν βάρος πολλαπλάσιο από αυτό που αναλογεί σε κάθε άνθρωπο.
Η Ιστορία αυτού του τόπου φώλιασε, πικρή και αιμάσσουσα, μες το φτωχόσπιτο του Παπαλάζαρου, να συμπυκνώνει το δράμα ενός ολόκληρου λαού. Την τραγωδία της πατρίδας μας.
Σήμερα μάς φέρνει εδώ το καθήκον της τιμής στη μνήμη του Κυριάκου και του Σωτήρη Παπαλάζαρου που το αίμα τους έγραψε πικρό κεφάλαιο στη σύγχρονη Ιστορία της Κύπρου.
Κυριάκος Παλαζάρου. Μόλις 17 χρονών. Ήταν σχεδόν παιδί όταν οι γονείς του τον εμπιστεύθηκαν στη Μητρόπολη Πάφου ως τρόφιμο. Την περίοδο εκείνοι η συνομωσία ενάντια στη Δημοκρατία, ενάντια στην Κύπρο, ενάντια στον Μακάριο βρισκόταν στο αποκορύφωμα της. Τα πραξικοπηματικά σχέδια εξυφαίνονταν συστηματικά.
Τα σχέδια των τριών μητροπολιτών για εκκλησιαστικό πραξικόπημα βρίσκονταν σ’ εξέλιξη. Ο Κυριάκος ήταν υπό στενή παρακολούθηση. Γιατί ήταν γιος του Παπαλάζαρου. Έβλεπε συχνά τον χουντικό πρέσβη Παναγιωτάκο να μπαινοβγαίνει στη Μητρόπολη. Το είχε πει στους γονείς του που είχαν αποφασίσει να τον μετακινήσουν από τη Μητρόπολη.
Όμως δεν πρόλαβαν.
Μετά την καθαίρεση του Γεννάδιου ο Κυριάκος δολοφονήθηκε. Ψυχρά. Συνειδητά. Το πρωί της 1ης Ιουλίου 1973, ο δολοφόνος έβαλε το όπλο του στόμα του Κυριάκου και πυροβόλησε. Ο εκτελεστής αυτού του πολιτικού εγκλήματος παραμένει μέχρι σήμερα ατιμώρητος. Παρόλες τις προσπάθειες του Παπαλάζαρου που μέχρι την τελευταία του πνοή κατάγγελλε το έγκλημα, η υπόθεση έκλεισε, ο φάκελος χάθηκε! Στις διαμαρτυρίες του Παπαλάζαρου προτάθηκε μια χρηματική αποζημίωση. «Εν θέλω με τες λίρες σας, με τίποτε άλλο, εγώ θέλω ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ!».
Μα ποια δικαιοσύνη να πλήρωνε την οικογένεια του Παπαλάζαρου, που πριν καλά-καλά κλάψει για τον Κυριάκο της, έθαψε και τον Σωτήρη της; Τον Σωτήρη τους, τον πρωτότοκο, τον άριστο μαθητή, τον αθλητή, τον ποιητή, τον λεβέντη. Ο Σωτήρης σπούδαζε Ιατρική και είχε έρθει για διακοπές στην Κύπρο όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα. Έτρεξε αμέσως να υπερασπιστεί τη Δημοκρατία στον Αστυνομικό Σταθμό του Άη Γιάννη στη Λεμεσό.
Λίγες μέρες αργότερα, πρώτος μες τους πρώτους πάλι έτρεξε να καταταγεί για να υπερασπιστεί και την Κύπρο από τον Αττίλα. Στάλθηκε στην Επισκοπή, όπου και έπεσε μαχόμενος. «Γρήγορα να τον πάρετε νοσοκομείο γιατί, αν και κομμουνιστής πολέμησε σαν λιοντάρι», φώναζε ο χουντικός αντισυνταγματάρχης την ώρα που τραυματίστηκε ο Σωτήρης. Και αυτό τα λέει όλα. Απάντηση από τα βάθη της Ιστορίας στους κάθε λογής ψευτοπατριώτες. Την ώρα που κρύβονταν στο Τρόοδος για να μην πολεμήσουν, οι ΑΚΕΛιστές έδιναν ζωή για να μην περάσει ο Αττίλας.
Δεκαετίες μετά, ο Κυριάκος και ο Σωτήρης Παπαλάζαρος, ώριμα τέκνα της ανάγκης, της πάλης για τη Δημοκρατία και την Πρόοδο, σάρκα από τη σάρκα της μάνας Κύπρου περιμένουν την κάθαρση, περιμένουν τη δικαίωση της Κύπρου.
Πώς αλήθεια να σταθούμε μπροστά στα μνήματα τους και να κοιτάξουμε κατάματα τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες; Με τι καρδιά ν΄αντικρίσουμε και φέτος το βλέμμα τους, μισό αιώνα μετά;
Για να πούμε τί;
Ότι πάνω στο αίμα και τη θυσία τους κάποιοι έκτισαν καριέρες με κάλπικους-δεκάρικους λόγους; Ότι μπρος τα φώτα παρουσιάζονταν με εύηχα συνθήματα και μεγάλα λόγια, μα πίσω από κλειστές πόρτες ήταν έτοιμοι να παραδώσουν την Κύπρο στην Τουρκία;
Ότι άλλοι τσαλαπατούν κάθε μέρα, κάθε ώρα τη θυσία τους και προσπαθούν να μας πείσουν να δούμε την ιστορία με άλλο μάτι; Δεν έγινε πραξικόπημα, αλλά ήταν αντιβία στη βία. Δεν ήταν συνειδητό έγκλημα, δεν το ήθελαν, ήταν άφρονες. Ήταν εμφύλιος σπαραγμός και όχι μια μειοψηφία από φασίστες που έστρεψαν τα όπλα ενάντια στη Δημοκρατία. Έγινε πραξικόπημα αλλά δεν υπάρχουν Κύπριοι πραξικοπηματίες. Δεν ήταν Αμερικανό-νατοϊκή αλλά σοβιετική συνομωσία, αφού μόνο οι Σοβιετικοί επωφελούνταν από το δίδυμο έγκλημα. Ακούσαμε φέτος άλλο ευφυολόγημα. «Στιγμιαίος Διχασμός». Ήταν δηλαδή η κακιά ώρα που έφερε το πραξικόπημα, ένα ατύχημα της στιγμής. Δεν το προετοίμαζε για χρόνια ο Γρίβας και η ΕΟΚΑ Β’, στο πλαίσιο της ευρύτερης συνομωσίας σε βάρος της Κύπρου.
Να πούμε μήπως ότι υπάρχουν και αυτοί που αντί του έντιμου συμβιβασμού προτιμούν την παρούσα κατάσταση, η οποία δίνει την ευκαιρία στην Τουρκία να προχωρεί ανενόχλητη στους σχεδιασμούς της για πλήρη αφομοίωση των κατεχομένων και αναβάθμιση του ψευδοκράτους; Ότι οι ίδιοι, στο πλαίσιο των επικοινωνιακών σχεδιασμών τους, ενώ συνεχίζουν την ανυποχώρητη συνθηματολογία, τις μεγαλόστομες διακηρύξεις και τις ομιλίες γεμάτες «θα», στην πραγματικότητα παρακολουθούν με σταυρωμένα χέρια την οριστική διχοτόμηση να έρχεται;
Όλοι αυτοί θα μείνουν σκιές στην Ιστορία.
Το φως θα πέσει πάνω σε αυτούς που έγραψαν το «Δεν Ξεχνώ» στο μέρος της καρδιάς. Που επιμένουν να μιλούν για την ιστορική αλήθεια. Που δεν σταματούν να υπενθυμίζουν ότι η Κύπρος έπεσε θύμα προδοσίας από τα μέσα και από τα έξω. Που δεν παύουν να μιλούν για την προδοσία, αλλά και για τους προδότες, για το έγκλημα αλλά και για τους εγκληματίες. Που δεν κάνουν βήμα πίσω από αυτή τη μάχη που δεν τελείωσε ακόμα, που θα τελειώσει μόνο με τον Λαό νικητή, με την Κύπρο δικαιωμένη.
Αφήνουμε λοιπόν το στεφάνι της Μνήμης και της Τιμής στα μνήματα των ηρώων μας, με λίγα λόγια, καθαρά και σταράτα.
Δεν ξεχνούμε την προδοσία. Δεν ξεχνούμε την κατοχή.
Επιμένουμε και θα επιμένουμε μέχρι την τελική δικαίωση της Κύπρου. Μέχρι την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας με λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας όπως αυτή συμφωνήθηκε εδώ και δεκαετίες με την τουρκοκυπριακή και με τη διεθνή κοινότητα.
Επιμένουμε ότι ό μόνος τρόπος να πετύχουμε αυτό το στόχο είναι μέσω διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Θεωρούμε αυτονόητο ότι για να έχουμε διαπραγματεύσεις και πολύ περισσότερο συνολική λύση, απαιτείται η συνεργασία της Τουρκίας. Της οποίας η όλη στάση και συμπεριφορά είναι προκλητικά απαράδεχτη αφού κινείται σε πλήρη αντίθεση με το συμφωνημένο πλαίσιο.
Επιμένουμε όμως ΚΑΙ να αντιπαραβάλλουμε ότι δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από την αδιαλλαξία της Τουρκίας. Ούτε πίσω από τις δεδομένες ασήκωτες ευθύνες της γενικότερα και ειδικότερα για το παρατεταμένο αδιέξοδο, που είναι το μακροβιότερο στην ιστορία του Κυπριακού.
Το θέμα ήταν και παραμένει τι κάνουμε εμείς. Πως αποτελεσματικότερα μπορούμε να δράσουμε. Πως δεν διευκολύνουμε αλλά αντίθετα δυσχεραίνουμε ή/και ανατρέπουμε τους σχεδιασμούς της Άγκυρας. Πως βγαίνουμε μπροστά ώστε εμείς να έχουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων. Πως ανταποκρινόμαστε στο εξόχως προβληματικό διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον με ρεαλισμό, χωρίς ψευδαισθήσεις, ιδεολογικές εμμονές ή πολιτικές για εσωτερική κατανάλωση. Πως αποκαθιστούμε την τραυματισμένη αξιοπιστία της Ε/Κ πλευράς εξαιτίας των χειρισμών από το Κραν Μοντάνα και εντεύθεν, που σημαδεύτηκαν ακόμη και με το εγκληματικό-προδοτικό φλερτ με τη λύση δυο κρατών.
Είναι για αυτό που επιμένουμε, χωρίς ψευδαισθήσεις και με σεμνότητα, να ισχυριζόμαστε ότι η ολοκληρωμένη πρόταση του ΑΚΕΛ, ίσως είναι η μόνη που μπορεί να δώσει προοπτική, που μπορεί να ξεκλειδώσει το πολύχρονο αδιέξοδο και να οδηγηθούμε σε επανάληψη των συνομιλιών από το σημείο διακόπηκαν πριν εφτά χρόνια, με πλήρη σεβασμό στο σύνολο του διαπραγματευτικού κεκτημένου. Ή στην χειρότερη που η Τουρκία δεν συνεργαστεί, τουλάχιστον να βρεθεί στο εδώλιο του κατηγορουμένου κατά τρόπο που να την δυσκολέψουμε να υλοποιεί ανενόχλητη τους επικίνδυνους σχεδιασμούς της σε βάρος της Κύπρου.
Επιμένουμε και θα επιμένουμε μέχρι ν΄ αποτρέψουμε τον εφιάλτη της διχοτόμησης. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας απειλεί ευθέως την επιβίωση και των ελληνοκυπρίων και των τουρκοκυπρίων στη γη που τους γέννησε. Και να μη νομίζουν κάποιοι που συνθηκολόγησαν με το κατοχικό στάτους κβο ότι η οριστική διχοτόμηση θα σημαίνει παγίωση της παρούσας κατάστασης, μ’ ένα τείχος που θα χωρίσει την Κύπρο στα δύο. Η οριστική διχοτόμηση, θα ανοίξει διάπλατα το δρόμο και θα πολλαπλασιάσει τον κίνδυνο να χαθεί ολόκληρη η Κύπρος.
Ο Παπαλάζαρος έφυγε με τον καημό της δικαιοσύνης που δεν αποδόθηκε ποτέ, με την σεπτή φιγούρα του ν’ ανοίγει τα χέρια στον ουρανό, επίκληση για κάθαρση και σωτηρία της Κύπρου.
Η ηρωομάνα Αγαθονίκη Παπαλαζάρου τάφηκε με τα λείψανα των δύο γιων της αγκαλιά.
Δεν μπορούσε να γραφτεί πιο τραγικός επίλογος στην ιστορία της οικογένειας του Κυριάκου και του Σωτήρη. Το χρέος όμως της αιματοβαμμένης ιστορίας της είναι στους δικούς μας ώμους. Να συνεχίσουμε. Μέχρι τη τελική δικαίωση. Μέχρι την ώρα πον να έβρει η Κύπρος τζαι ο λαός μας τζαι δροσιάν τζαι ποσπασιάν. Μεχρι την ώρα πον να γίνει ο λαός μας ο πραγματικός αφέντης στον τόπο μας.
Αιωνία η μνήμη τους.
Τιμή και δόξα στους ήρωες μας
