Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων
60 χρόνια από το Μάρτιο του 1964, που υπήρξε κρίσιμος και καθοριστικός για την Κύπρο, κυρίως ως προς την προσπάθεια της Τουρκίας και των οργάνων της στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα να διαλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πιο συγκεκριμένα, για το κατά πόσον έφεραν ευθύνη για τα τότε θλιβερά γεγονότα των διακοινοτικών συγκρούσεων, είτε η Ελληνική Κυπριακή πλευρά, είτε παράνομες – εξτρεμιστικές οργανώσεις της Ελληνικής Κοινότητας της Κύπρου.
Ιδού λοιπόν τι ο Πρόεδρος Μακάριος αναφέρει σε επιστολή του ημερομηνίας 1.3.1964 προς τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας Γεώργιο Παπανδρέου:
«Αλλ΄ ενώ ανέμενον την απάντησιν της Τουρκοκυπριακής ηγεσίας στις γνωστές προτάσεις για συνταγματικές μεταβολές, εξετυλίχθησαν αιματηρά επεισόδια εν Λευκωσία, τα οποία μετά τινας ημέρας επεξετάθησαν και εις άλλας περιοχάς της νήσου.
Πιστεύω ακραδάντως ότι την ευθύνην δια τα τραγικά ταύτα γεγονότα και την όλην δυσάρεστον κατάστασιν φέρει εξ ολοκλήρου η Τουρκοκυπριακή πλευρά. Είναι αληθές ότι οι Έλληνες της Κύπρου και η ηγεσία των προέβαινον από καιρού εις δυναμικήν προπαρασκευήν, δια να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τυχόν ένοπλον επίθεσιν υπό των Τουρκοκυπρίων, δια τους οποίους εγνωρίζομεν ότι εισήγον όπλα εκ Τουρκίας και εξεπαίδευον στρατιωτικώς πολλά μέλη της κοινότητος των. Από Ελληνικής όμως πλευράς, παρά την δυναμικήν δια παν ενδεχόμενον προπαρασκευήν, ούτε σκέψις εγένετο ούτε οιαδήποτε πρόθεσις υπήρχε δι’ επίθεσιν κατά των Τούρκων. Ο αγών επεβλήθη. Ευρέθημεν υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσωμεν κατά της ενόπλου βίας το ίδιον μέσον. Πιθανώς να υποχρεωθώμεν να πράξωμεν τούτο και μελλοντικώς. Δι’ αυτόν τον λόγον συνεχίζομεν την ετοιμασίαν μας και επί του πεδίου τούτου».
Όμως και το Συμβούλιο Ασφαλείας αναγνωρίζοντας πλήρως τη νόμιμη Κυπριακή Κυβέρνηση υιοθέτησε στις 4 Μαρτίου 1964 ψήφισμα με το οποίο «ζητεί από την Κυβέρνηση της Κύπρου, η οποία έχει την ευθύνη για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της τάξης και του νόμου, να λάβει όλα τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα, για να θέσει τέρμα στη βία και την αιματοχυσία στην Κύπρο».
Δηλαδή αναγνωρίζοντας τη μόνη νόμιμη Κυβέρνηση, από άποψη Διεθνούς Δικαίου, την Κυβέρνηση του Προέδρου Μακαρίου, την καλεί να ενεργήσει, κατ’ αποκλειστικότητα, για την αποκατάσταση της τάξης που είχε διασαλευθεί από την τουρκική ανταρσία. Παράλληλα, στο ίδιο ψήφισμα, στέλλοντας σαφές μήνυμα προς την Τουρκία «καλεί όλα τα κράτη – μέλη, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να απόσχουν από κάθε ενέργεια, ή απειλή ενέργειας, που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση στην κυρίαρχη Δημοκρατία της Κύπρου, ή να θέσει σε κίνδυνο τη διεθνή ειρήνη».
Στις 13 Μαρτίου 1964 ο Πρόεδρος Μακάριος προβαίνει στην εξής δήλωση μετά από διακοίνωση της Τουρκικής Κυβέρνησης η οποία απειλεί απροσχημάτιστα με στρατιωτική επέμβαση στην Κύπρο: « Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι η Τουρκοκυπριακή ηγεσία, στην προσπάθεια της να δικαιολογήσει μιαν ένοπλη επέμβαση της Τουρκίας, πριν από την άφιξη της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών, και να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα, που θα εξυπηρετούσαν τους σκοπούς της για διαμελισμό ή ομοσπονδοποίηση της Κύπρου, προκαλεί διαρκώς επεισόδια σε διάφορα μέρη του Νησιού.
Οι τούρκοι επιδόθηκαν σε αυτές τις πράξεις βίας, ενθαρρυνόμενοι προφανώς από τις επανειλημμένες απειλές της Τουρκικής Κυβέρνησης για ένοπλη εισβολή στην Κύπρο».
Είναι γεγονός ότι ακρότητες και ωμότητες υπήρξαν εκατέρωθεν στα θλιβερά γεγονότα του 1963-1964. Όμως είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι «χειρών αδίκων ήρξατο» η Τουρκία και η παράνομη τουρκοκυπριακή εξτρεμιστική οργάνωση ΤΜΤ. Κατά την προσφιλή και προσφυή έκφραση του Γεώργιου Παπανδρέου «όταν ανοίξει η πόρτα του φρενοκομείου θα είμαστε υποχρεωμένοι να εισέλθομεν και ημείς».
Δυστυχώς η Τουρκία το 1963-64 άνοιξε την πόρτα του φρενοκομείου. Με προφανή στόχο την καταστροφή του Κυπριακού Κράτους και τη διαμόρφωση προϋποθέσεων για να επέμβει στρατιωτικά στην Κύπρο.
Η επιχείρηση της τότε απέτυχε. Συνάντησε τη διεθνή αντίδραση και αποδοκιμασία.
60 χρόνια μετά και αφού οι εφιάλτες της χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄ άνοιξαν την κερκόπορτα, ο λαός μας είναι υποχρεωμένος να αγωνίζεται για την ανατροπή των τετελεσμένων της προδοσίας και του τουρκικού εγκλήματος του 1974.
