Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων
Η είσοδος στο 2024 σημαδεύεται από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ήδη οι επιστήμονες μιλούν όχι για αλλαγή αλλά για κλιματική κρίση.
Η πανδημία του COVID-19 έχει αναδείξει ως μέγιστη προτεραιότητα διεθνώς την προστασία της δημόσιας υγείας. Και αυτό προϋποθέτει τη διαφύλαξη των φυσικών θεμελίων της ανθρώπινης ζωής. Άρα του φυσικού περιβάλλοντος. Και αντιμετώπισης της αλλαγής κλίματος.
Το φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών έχει καταστεί ένας πραγματικός εφιάλτης για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Τα θεμέλια της ανθρώπινης ζωής στον πλανήτη κινδυνεύουν. Ως Ευρωπαίοι οφείλουμε να δράσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά για μας και τις επόμενες γενιές.
Η άμεση ανάληψη δράσης θα επιτρέψει στην Ευρώπη να ηγηθεί παγκοσμίως στην ανάπτυξη νέων, αποτελεσματικών, πράσινων τεχνολογιών και να μειώσει τον κίνδυνο μιας μελλοντικής απώλειας της ευημερίας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η απραξία θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή πάνω στη γη. Η Ευρώπη πρέπει επομένως, να σταματήσει την εξάρτηση της από το πετρέλαιο και τον άνθρακα και να πρωτοστατήσει στην επίτευξη μιας παγκόσμιας κλιματικής συμφωνίας σε συνέχεια της Συνθήκης του Κιότο της Συμφωνίας των Παρισίων, της Συνόδου της Γλασκόβης και της διάσκεψης του Ντουμπάι.
Για μια επιτυχή κατάληξη των διεθνών διαπραγματεύσεων, μετά και τη Σύνοδο του Ντουμπάι επιβάλλεται όπως η Ε.Ε. ηγηθεί των διεθνών διαπραγματεύσεων για δραστική μείωση των εκπομπών παγκοσμίως. Είναι κοινός στόχος να διασφαλιστεί ότι όλες οι αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ινδίας θα δεσμευθούν σε αυτό.
Θα πρέπει να αυξηθεί η στήριξη της Ε.Ε. προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, τόσο για την καταπολέμηση, όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η Ε.Ε. πρέπει να εξασφαλίσει μαζικές μεταφορές τεχνολογίας για να διασφαλίσει ότι αυτές οι χώρες μπορούν να καταπολεμήσουν τη φτώχεια και να αναπτυχθούν οικονομικά, χωρίς να επιδεινώνουν το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Επίσης, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές δεν θα προκαλέσουν υψηλότερες εκπομπές αερίων σε τρίτες χώρες, λαμβάνοντας μέτρα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μετακίνησης των βιομηχανιών υψηλής έντασης ενέργειας σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπου οι περιορισμοί για την κλιματική αλλαγή είναι λιγότερο αυστηροί.
Σε συνέχεια των πρωτοβουλιών που πήραν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η Ε.Ε. θα πρέπει να ηγηθεί της θέσπισης ενός παγκόσμιου ενεργειακού και αναπτυξιακού φόρουμ, φέρνοντας όλα τα κράτη του κόσμου μαζί, προκειμένου να καθορίσουν το μακροπρόθεσμο όραμα τους για την ενέργεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη του πλανήτη.
Επείγει η εισαγωγή μιας συνολικής ευρωπαϊκής οδηγίας για το κλίμα, που θα εξασφαλίζει ότι οι στόχοι και οι δράσεις σε όλους εκείνους τους τομείς που δεν καλύπτονται ήδη από την ισχύουσα νομοθεσία – ενέργεια, γεωργία, τρόφιμα, κατασκευές και μεταφορές- συνδυάζονται έτσι, ώστε να μπορέσει η Ένωση να επιτύχει τους στόχους της. Όλες οι άλλες νομοθεσίες για το κλίμα θα πρέπει να προσαρμοστούν, ώστε να ικανοποιούν το στόχο της μείωσης των εκπομπών στο 30%. Απαιτείται ανάληψη δράσης σε κάθε τομέα, αν θέλουμε να έχουμε αποτελεσματική μείωση των εκπομπών.
Θα πρέπει ακόμα να αναπτυχθεί μια Κοινή Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική, η οποία θα στηρίζεται στη βιωσιμότητα, την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία, την ποικιλομορφία των πηγών ενέργειας και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης. Η Ε.Ε. θα πρέπει, για παράδειγμα, να αυξήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να ηγηθεί της κατασκευής ενός Δικτύου Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Υψηλής Τάσης για τη μεταφορά της παράκτιας αιολικής ενέργειας από τη Βορειοδυτική Ευρώπη και της ηλιακής ενέργειας από τη Νότια Ευρώπη και Βόρεια Αφρική.
Να υποστηρίξουμε μια σύγχρονη Κοινή Αγροτική Πολιτική που θα προωθεί την ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου και θα σέβεται το θεμελιώδη ρόλο των αγροτών, αναγνωρίζοντας το ρόλο που έχει η γεωργία στην προστασία του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων και την ασφάλεια του εφοδιασμού, την προστασία του τοπίου, την καλή διαβίωση και προστασία των ζώων και των φυτών. Τα βιοκαύσιμα μπορούν να βοηθήσουν τη μείωση των εκπομπών στις μεταφορές, αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει σε βάρος της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Η Οδηγία για τα βιοκαύσιμα της Ε.Ε. θα πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να εξασφαλιστεί ο σεβασμός αυτών των αρχών.
Εξαρτάται από το κάθε κράτος μέλος να αποφασίσει αν θα χρησιμοποιήσει πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, με δεδομένη τη σημασία της πυρηνικής ασφάλειας για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η επιτήρηση των υφιστάμενων και νέων πυρηνικών σταθμών θα πρέπει να συντονίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Για να ηγηθεί η Ευρώπη του παγκόσμιου αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή χρειάζεται μια νέα ευρωπαϊκή, προοδευτική, μεταρρυθμιστική ατζέντα.
Η μέχρι τώρα διαχείριση της κλιματικής αλλαγής – κρίσης τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο χαρακτηρίζονται από μια κραυγαλέα ατολμία.
Σημ.: Η διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα που πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής. Χαρακτηριστικά ο Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι «Δεν μπορούμε να σώσουμε ένα πλανήτη που καίγεται με μια μάνικα από ορυκτά καύσιμα». Και βέβαια η μάνικα συνεχίζει το εμπρηστικό της έργο.
