Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων
Η ανακοίνωση του θανάτου του Βολφγκανγκ Σόιπλε, ανακάλεσε στη μνήμη μας τα «έργα και τις ημέρες του» κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης
Ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε δεν το απέκρυβε. Οραματιζόταν ένα διευρυμένο Euro group με επικεφαλής ένα Υπουργό Οικονομικών ο οποίος θα ασκεί οικονομική εποπτεία σε όλα τα κράτη – μέλη. Και βέβαια για τη θέση του επικεφαλής προόριζε τον εαυτό του και τον εκάστοτε Υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας.
Οι μεθοδεύσεις για μια Γερμανική Ευρώπη έγιναν ορατές και αντιληπτές τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Κατά τρόπο κραυγαλέο στη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος. Αλλά, για να μην ξεχνούμε, και στην περίπτωση της Κύπρου , όταν ο Σόϊμπλε επιδιδόταν σε εργολαβική δυσφήμιση, για χώρα φορολογικό παράδεισο. Κάτι που αποδείχθηκε στη συνέχεια βαρύτατη συκοφαντία, που στόχευε απλώς στη διευκόλυνση επιβολής των ανάλγητων αποφάσεων του Euro group. Αποφάσεις που οδήγησαν στη βίαιη αποδόμηση του κυπριακού οικονομικού μοντέλου, στη συρρίκνωση του τραπεζικού συστήματος, στον ακρωτηριασμό του ζωτικού τομέα των υπηρεσιών, στην παράλυση της πραγματικής οικονομίας, την ανεργία, την φτώχεια και τη δυστυχία. Αποφάσεις που υπολείπονταν καταφανώς της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Αλλά και με ισχυρή αμφισβήτηση, όχι μόνο όσο αφορά στη νομική τους βάση και την οικονομική τους λογική, αλλά πρώτιστα ως προς την ηθική τους νομιμότητα. Προφανώς η Κύπρος χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο για την εφαρμογή της ούτω καλούμενης «εξυγίανσης με ίδια μέσα», δηλαδή της αφαίμαξης των ανασφάλιστων καταθετών, στη βάση μιας απόφασης ενός μη θεσμικού ευρωπαϊκού οργάνου και στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής οδηγίας που δεν είχε ακόμα εγκριθεί.
Οι σχεδιασμοί Σόϊμπλε για μια δεσποτική επικυριαρχία των οικονομικά ισχυρών στην Ε.Ε., αναπτύχθηκαν σε μια περίοδο που η απώλεια της εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας των πολιτών προς τις κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όξυναν περαιτέρω το δημοκρατικό έλλειμμα της Ένωσης και οδηγούσαν τους πολίτες σε απόγνωση, αβεβαιότητα και ευρωσκεπτικισμό. Όπου επίσης οι αρχές της κοινοτικής αλληλεγγύης, της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής, του αλληλοσεβασμού και της ισοτιμίας μεταξύ των εταίρων, αρχές και αξίες στις οποίες εδράζεται η Ε.Ε. και εγγυώνται για δεκαετίες την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Ένωσης, καθιστώντας την πόλο έλξης για ένταξη νέων χωρών, υπονομεύθηκαν βίαια.
Οι πολιτικές Σόιμπλε προκάλεσαν βασανιστικά ερωτήματα. Όταν μιλούμε για Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει να καταγράψουμε ορισμένες αλήθειες. Για ποια Ένωση μιλούμε; Αυτή του πλούσιου Βορρά και του εξαρτημένου Νότου; Όταν μιλούμε για την Ευρωζώνη, αναφερόμαστε στις πολιτικές που καθορίζει μια ισχυρή χώρα ή μια ομάδα χωρών και επιβάλλονται σε χώρες που έχουν μεν το ίδιο νόμισμα, αλλά όχι τις ίδιες οικονομικές δυνατότητες; Ποια είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας θεσμικά όργανα προσβλέπουν στην ευημερία αριθμών και όχι την ευημερία των ανθρώπων; Σε ποια τραπεζική ένωση αναφερόμαστε, όταν τα μέτρα που επιβλήθηκαν στην Κύπρο και άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου υπονόμευσαν σοβαρά τις προοπτικές μιας τέτοιας Ένωσης; Πάνω απ’ όλα πώς επιδεικνύεται στην πράξη η βασική αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε.;
Οι προσπάθειες αντιμετώπισης της κρίσης, πρωταγωνιστούντος του Σόιμπλε έπασχαν και χαρακτηρίζονταν από κραυγαλέα ανισότητα και έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας. Τα σχέδια διάσωσης και λιτότητας έπασχαν γιατί ήταν ξένα με την ανάπτυξη και κατέστησαν συνώνυμα με τη μαζική φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την καλπάζουσα ανεργία. Τα αποφασιστικά μέτρα για ρύθμιση των αγορών απουσίαζαν. Και δεν υπήρξε βεβαιότητα ότι εκείνοι που προκάλεσαν την κρίση θα κατέβαλλαν το τίμημα αλλά και ότι θα πλήρωναν το αντίτιμο που τους αναλογούσε στο κόστος εξόδου από την κρίση.
Μέσα σε αυτό το ζοφερό για την Ε.Ε. περιβάλλον, κυνικές μεθοδεύσεις όπως αυτές του τότε Γερμανού Υπουργού Οικονομικών για περαιτέρω συρρίκνωση της δημοκρατίας και αυταρχική επιβολή πολιτικών από ένα οικονομικό διευθυντήριο ελεγχόμενο από το Βερολίνο σε ένα και μόνο αποτέλεσμα μπορούσαν να οδηγήσουν. Σε πλήρη διατάραξη της πολιτικής συνοχής και σε προεόρτια μιας διαλυτικής πορείας.
Ο Σόιμπλε έφυγε από τη ζωή αφήνοντας πίσω του μια αρνητική κληρονομιά. Η Ε.Ε δεν μπορεί να επιβιώσει με τις «συνταγές» του, που ναρκοθέτησαν ευθέως τις Ευρωπαϊκές αρχές της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής.
