45 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Ιχσάν Αλή, πρεπόντως και καθηκόντως τιμούμε τη μνήμη αυτού του μεγάλου Κύπριου που αφιέρωσε τη ζωή του στην υλοποίηση του οράματος για οικοδόμηση μιαςΕνωμένης Κύπρου, κοινής πατρίδας Ε/Κ και Τ/Κ. Και είναι αξιέπαινη η πρωτοβουλία του Ομίλου Διαλόγου «Βήμα Ευθύνης»(ΔΟΒΕ) να οργανώσει την αποψινή εκδήλωση.
Ενώ συμπληρώνεται μισός αιώνας από την τραγωδία του 1974, το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή και ενώ η οδυνηρή πραγματικότητα της κατοχής και της διαίρεσης παραμένει αναλλοίωτη, η θύμηση των έργων, των ημερών και οραμάτων μιας φωτισμένης προσωπικότητας όπως ήταν ο Ιχσάν Αλή, είναι εξαιρετικά επίκαιρη, αναγκαία και διδακτική.
Γεννημένος στο χωριό Βρέτσια της Επαρχίας Πάφου το 1904, ο Ιχσάν Αλή έμαθε τα πρώτα του γράμματα κοντά στον πατέρα του, που ήταν δάσκαλος του Δημοτικού Σχολείου του χωριού, ενώ στη συνέχεια φοίτησε στο Ημιγυμνάσιο της Πάφου και στο τουρκικό Λύκειο της Λευκωσίας. Η αγάπη του για προσφορά στον άνθρωπο τον οδήγησε στην ιατρική επιστήμη. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης και αργότερα στη Γενεύη όπου συνέχισε και συμπλήρωσε τις σπουδές του.
Παρά την προσφορά εργοδότησης του στη Γενεύη, η αγάπη προς την πατρίδα του τον οδήγησε πίσω στην Κύπρο. Εγκαταστάθηκε στην Πάφο το 1934, όπου άρχισε να ασκεί το ιατρικό λειτούργημα.
Η καθημερινή επαφή του με τους πολίτες και το συνεχές ενδιαφέρον του για τα προβλήματα της κοινότητας του, τον οδήγησε στην ηγεσία διαφόρων συλλόγων και σωματείων. Πρόεδρος του Τ/Κ Μορφωτικού Συλλόγου, Πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας Τ/Κ Εκπαιδευτηρίων Πάφου και Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Πάφου.
Όταν άρχισε ο αντιαποικιακός αγώνας το 1955, αντιτάχθηκε έντονα προς τα εξτρεμιστικά στοιχεία που προσπαθούσαν να σπείρουν τη διχόνοια ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
Συνεπής πάντοτε στο στόχο της αρμονικής συμβίωσης Ε/Κ και Τ/Κ, αγωνίστηκε έμπρακτα να το επιτύχει συγκρουόμενος τόσο με τη σωβινιστική Τ/Κ ηγεσία όσο και με την αποικιοκρατική δύναμη.
Το μεγαλείο της ηθικής του δύναμης ανυπέρβλητο. Όταν στη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης καταδικάστηκε σε θάνατο από το αποικιακό δικαστήριο, απηύθυνε ανοικτή επιστολή προς τον Βρετανό Κυβερνήτη για να εκφράσει την άποψη ότι η ποινή ήταν αντίθετη με τις αρχές του πολιτισμού και της ηθικής και για να υποδείξει ότι η δράση του Παλληκαρίδη ήταν πολιτική και όχι εγκληματική και αξιόποινη. Ο Ιχσάν Αλή προέβη σε αυτή τη γενναιόψυχη ενέργεια γνωρίζοντας ότι πολλοί Τ/Κ θα δυσφορούσαν όταν έβλεπαν ένα Τ/Κ να συμπαρίσταται σε ένα Ε/Κ που αγωνιζόταν για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Ο Ιχσάν Αλή διαφώνησε με τις συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου και τα διαιρετικά στοιχεία που εμπεριείχαν και ιδιαίτερα με τις πρόνοιες για χωριστά Δημαρχεία, αλλά και την μόνιμη παρουσία στην Κύπρο Ελληνικών και Τουρκικών στρατιωτικών αποσπασμάτων. Αντιτάχθηκε επίσης με τις συνθήκες εγγυήσεως και το μονομερές δικαίωμα επέμβασης.
Είχα το προνόμιο όχι απλώς να γνωρίσω αλλά να συνεργαστώ και να έχω μακρές συζητήσεις, με τον αείμνηστο φωτισμένο πολιτικό και αλτρουιστή γιατρό Ιχσάν Αλή, στα τελευταία χρόνια της ζωής του.
45 χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου μαχητή της ενότητας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου αλλά και της ειρηνικής – αρμονικής συμβίωσης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τα διδάγματα από τη ζωή και τη δράση του παραμένουν επίκαιρα.
Γιατί ο Ιχσάν Αλή δεν υπήρξε απλώς ένας ακούραστος εργάτης και ένας μεγάλος αγωνιστής της ειρηνικής ελληνοτουρκικής συμβίωσης στην Κύπρο. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν ένας πολιτικός που απέφευγε τις επιφανειακές και συνήθως ανούσιες αναλύσεις για την αναγκαιότητα συνύπαρξης των δύο κοινοτήτων. Είχε άποψη για τα αίτια και τα αιτιατά της κυπριακής κρίσης, και είχε καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα για τους ενόχους και τις ενοχές. Είχε ολοκληρωμένη αντίληψη για την εξωκυπριακή συνωμοσία που στόχευε στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατονόμαζε την Άγκυρα ως την πηγή της συνωμοσίας κατά της Κύπρου και καθόριζε ως συνένοχο τον Βρετανικό παράγοντα, ιδιαίτερα για την περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία.
Αργότερα μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας στην εξουσία στην Ελλάδα, θεωρούσε τη Χούντα ως θανάσιμο εχθρό της ανεξαρτησίας και της ενότητας του Κυπριακού κράτους. Όπως και δεν είχε κανένα δισταγμό να θεωρεί το ίδιο επικίνδυνες μέσα στις δυο Κοινότητες τις παράνομες οργανώσεις ΤΜΤ και ΕΟΚΑ Β γιατί διαπίστωνε και στις δυο τον ίδιο τυφλό σωβινιστικό φανατισμό που οδηγούσε στην καταστροφή της πατρίδας μας.
Θα πρέπει ακόμα να επισημάνουμε ότι ο Ιχσάν Αλή μετά την τραγωδία του 1974 δεν είχε αμφιταλάντευση, δισταγμό ή επιφύλαξη να καταδικάσει την τουρκική εισβολή και την κατοχή και να συντάσσεται με την ανάγκη ενός κοινού αντικατοχικού αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Ο μεγάλος αυτός Κύπριος δεν μιλούσε για επαναπροσέγγιση γιατί ποτέ δεν υπήρξε σύμφωνος με απόψεις που έβλεπαν το Κυπριακό πριν και μετά το 1974 ως το πρόβλημα που προέκυψε από διχογνωμίες, έριδες και συγκρούσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Γι΄ αυτό άλλωστε το λόγο δεν δεχόταν τη σύγχυση ανάμεσα σε παραχωρήσεις προς τους Τουρκοκυπρίους και υποχωρήσεις προς τα κατοχικά δεδομένα. Αντίθετα ο Ιχσάν Αλή και πίστευε και διακήρυσσε ανοικτά πως οι υποχωρήσεις απέναντι στις διχοτομικές απαιτήσεις θα μονιμοποιούσαν την κατοχική παρουσία, και θα εξουδετέρωναν οριστικά το ρόλο και την υπόσταση των Τουρκοκυπρίων.
Το Δημοτικό Συμβούλιο Πάφου, του οποίου υπήρξε διακεκριμένο μέλος, τα Διοικητικά Συμβούλια Οργανώσεων και Σωματείων στα οποία προέδρευε, οι συναντήσεις και συζητήσεις του με τον Πρόεδρο Μακάριο του οποίου υπήρξε σύμβουλος, οι αμέτρητοι ασθενείς του, Ε/Κ και Τ/Κ, που προσέφευγαν σ’ αυτόν στο ιατρείο του στην Πάφο και οι συνομιλητές του στα πέτρινα χρόνια των δεκαετιών 1960 και 1970, οι οικογενειακές συνάξεις μπορούσαν με την ίδια ευκολία να αντιληφθούν και να νοιώσουν ότι είχαν απέναντι τους ένα σπάνιο άνθρωπο. Χαρισματικό και ευαίσθητο, φιλάνθρωπο και αλτρουιστή. Βαθιά ριζωμένο στην ιατρική παράδοση και επιστήμη,οραματιστή για τις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του ανθρωπισμού και της ειρήνης. Ένα άνθρωπο που δεν επεδίωξε ωφελιμιστική αξιοποίηση των μεγάλων του προσόντων, αλλά αντίθετα εξετέθη σε μέγιστους κινδύνους στο όνομα των πεποιθήσεων και των αισθημάτων του.
Δεν μπορεί να υπάρξει αναφορά στην προοπτική ορθής επίλυσης του Κυπριακού χωρίς τον ευεργετικό εμβολιασμό των δικών του οραμάτων και αγώνων για μια ενωμένη, ειρηνική και ευημερούσα Κύπρο.
Φίλες και Φίλοι
Κυρίες και Κύριοι,
Η αναδρομή στη φωτεινή πορεία του μεγάλου αυτού Κύπριου μας επιτάσσει να αγωνιστούμε εναντίον λύσεων που θα οδηγούν σε δύο κρατικές οντότητες, σε χωριστές κυριαρχίες, σε κηδεμονευτικά δικαιώματα, ξένη στρατιωτική περιουσία και αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων.
Αποδίδοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον φωτισμένο επιστήμονα – γιατρό, αγωνιστή της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου επιτελούμε ένα επιβαλλόμενο χρέος. Πέρα όμως από αυτό, η θύμηση της πολιτικής πορείας και των πολιτικών υποθηκών του Ιχσάν Αλή μας βοηθά να αντλήσουμε διδάγματα για τους αναγκαίους και σήμερα χειρισμούς της κυπριακής υπόθεσης, που δεν πρέπει να οδηγούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε διαχωριστικές γραμμές και μονιμοποίηση ξένης στρατιωτικής παρουσίας. Που αντίθετα πρέπει να οδηγούν σε λύση που θα επιτρέπει σε Ε/Κ και Τ/Κ να ζήσουν ξανά ειρηνικά, μακριά από κηρύγματα μισαλλοδοξίας και τυφλού εθνικού φανατισμού. Μια λύση που να διασφαλίζει ένα ειρηνικό και
