Μια παγκόσμια βιομηχανία κατασκευής ελαστικών αυτοκινήτων κρύβεται πίσω από την καλλιέργεια του φυσικού υλικού «καουτσούκ».
Εκατοντάδες άλλα προϊόντα παράγονται εκτός των ελαστικών, π.χ. πλαστικά γάντια διαφόρων χρήσεων, σόλες παπουτσιών κ.α. που αυξάνουν ολοένα τη ζήτηση αυτού του «θαυματουργού υλικού» που παράγεται από φυτείες δέντρων σε τροπικές περιοχές του πλανήτη μας, Λατινική Αμερική, Δυτική Αφρική και σε μεγαλύτερο ποσοστό στη Νοτιοανατολική Ασία.
Από τι αποτελείται ένα ελαστικό (λάστιχο) ενός επιβατικού αυτοκινήτου; Από τρεις ομάδες υλικών: 1. Νημάτινα κορδόνια από πολυεστέρα, 2. Ατσάλινο σύρμα και 3. Κολλώδες μείγμα. Το κολλώδες μείγμα αποτελείται από 40% φυσικό καουτσούκ και κατά 60% από συνθετικό καουτσούκ, όπως και πολλές άλλες χημικές ουσίες που ενισχύουν τα τεχνικά του χαρακτηριστικά. Η αναλογία σε φυσικό καουτσούκ αυξάνεται για ελαστικά φορτηγών και άλλων βαρέων οχημάτων, ενώ ανεβαίνει στο 100% όταν πρόκειται για ελαστικά αεροπλάνων.
Αγοράζοντας ελαστικά για το αυτοκίνητο μας, τι πρέπει να ξέρουμε ή να προσέχουμε για να ακολουθούμε τις προδιαγραφές που θέτει ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου μας; Για παράδειγμα βλέπουμε να αναγράφεται σε ένα λάστιχο μια σειρά από νούμερα και γράμματα: 195/65 R 15 91H. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Απάντηση: Το 195 είναι το πλάτος του πέλματος του ελαστικού σε χιλιοστά, δηλαδή 195 mm (19,5 cm). Όσο πιο μεγάλο είναι αυτό το νούμερο τόσο πιο πλατύ είναι το λάστιχο. Το 65 είναι η ποσοστιαία αναλογία ύψους/πλάτους του ελαστικού. Με άλλα λόγια το ύψος του ελαστικού είναι το 65% του πλάτους του. Το ύψος του ελαστικού σε αυτή την περίπτωση είναι 65% Χ195= 127 mm. Όσο πιο μεγάλο είναι αυτό το νούμερο τόσο πιο ψηλό είναι το λάστιχο. Ακολούθως το γράμμα «R» σημαίνει πως ο τρόπος κατασκευής του ελαστικού είναι «ακτινωτός» (Radial). Ο αριθμός 15 δηλώνει σε ίντσες τη διάμετρο της ζάντας, του «ριμς» όπως το λέμε στην Κύπρο. Στην προκείμενη περίπτωση το ριμς του αυτοκινήτου μας έχει διάμετρο 15 ίντσες, όταν χρειαστούμε καινούργια λάστιχα θα ζητήσουμε «λάστιχα δεκαπεντάρια». Τι σημαίνει το νούμερο 91 παρακάτω; Είναι ο κωδικός αντοχής βάρους του συγκεκριμένου ελαστικού (Load Index LI). Βάσει συγκεκριμένου πίνακα το 91 αντιστοιχεί σε 615 κιλά. Το γράμμα «H» ακολούθως είναι ο κωδικός ανώτατης επιτρεπόμενης ταχύτητας (Speedindex) για το συγκεκριμένο ελαστικό. Στην προκείμενη περίπτωση το «Η» αντιστοιχεί σε μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα 210 χιλιόμετρα/ώρα.
Τα πιο πάνω είναι τα σημαντικότερα στοιχεία ενός ελαστικού τα οποία πρέπει να ξέρει να διαβάζει ο οδηγός ενός επιβατηγού αυτοκινήτου. Μια σειρά άλλων πρόσθετων στοιχείων μπορεί να ευρίσκονται αναγραμμένα σε ένα ελαστικό, όπως η επιτρεπόμενη κατεύθυνση στροφής ενός ελαστικού (Rotation) και ο Δείκτης Φθοράς ενός ελαστικού.
Θεωρείται επίσης σημαντικό να μπορεί κάποιος να εντοπίζει πάνω στο ελαστικό την ημερομηνία παραγωγής του. Είναι ο τετραψήφιος αριθμός που βρίσκεται μετά την αναγραφή DOT. Από τα τέσσερα ψηφία μετά το DOT τα δύο πρώτα ορίζουν την εβδομάδα και τα τελευταία δύο τη χρονολογία κατασκευής. Παράδειγμα, ο αριθμός DOT 0419 (4η εβδομάδα του 2019), δηλώνει πως το ελαστικό κατασκευάστηκε τέλος Ιανουαρίου του 2019. Τουλάχιστο στην Ευρώπη συστήνεται ένα καινούργιο ελαστικό που τοποθετείται σε αυτοκίνητο, να είναι «φρέσκο», με ημερομηνία κατασκευής μέχρι τρία χρόνια. Παράλληλα ένα λάστιχο δεν συστήνεται να βρίσκεται σε χρήση πέραν των 10 ετών, ακόμη και αν το αυτοκίνητο ήταν ακινητοποιημένο για χρόνια και το λάστιχο φαίνεται καινούργιο!
Αντώνης Τρακκίδης, Μηχανολόγος Μηχανικός, Διορισμένος Δημοτικός Σύμβουλος, Δήμος Γεροσκήπου.
