¨Ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν¨, ο επίλογος ενός από τα ποιήματα του αγαπημένου ποιητή πολλών, του Καβάφη.
Άραγε καταφέρνουμε να κατανοήσουμε τι σημαίνουν οι Ιθάκες; Γιατί αυτό είναι και το νόημα του ποιήματος. Να εκτιμούμε το ταξίδι μας στη ζωή με όσα προσκόμματα και δυσχέρειες κι αν ανακύψουν και να τα εκλαμβάνουμε όλα αυτά ως ευλογία. Ο στόχος είναι άραγε που έχει νόημα, αποκτά υπόσταση και αξία ή όλος αυτός ο αγώνας που απαιτείται από μέρους μας, προκειμένου να φτάσουμε στο στόχο; Όλη αυτή η τριβή με την καθημερινότητα που έχει τη δική της γλύκα και το δικό της άρωμα ζωής.
Οι απόψεις διίστανται. Δύσκολο να αποφανθεί κάποιος με απόλυτη ειλικρίνεια ποιο είναι το ουσιαστικό στο ταξίδι της ζωής. Γιατί ως θνητά όντα είναι αλήθεια εκλιπαρούμε για λίγη «εύκολη ευτυχία», που να μας έρχεται έτσι αβίαστα και αγόγγυστα. Αποζητούμε την εύνοια της τύχης που θα μας φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς μόχθο και έγνοιες. Αυτό άλλωστε επιτάσσει και η σημερινή εποχή, την ευκολία. Ευκολία στη δουλειά μας, ευκολία στις διαπροσωπικές μας σχέσεις και στις συναναστροφές μας, ευκολία στον τρόπο που κατακτούμε προσωπικούς μας στόχους μακροπρόθεσμους ή βραχυπρόθεσμους. Σε ό,τι κάνουμε, σε οτιδήποτε μας αφορά ή μας απασχολεί πλανιέται σαν αδιόρατος εχθρός της προσωπικής μας ανέλιξης αυτή η ευκολία.
«Τά ἀγαθά κόποις κτῶνται» όμως υποστήριζαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και δεν είχαν άδικο. Δεν θα υποδυθώ ότι προσωπικά θέλω όλα στη ζωή μου να είναι δύσκολα. Δεν είναι αυτό το οποίο θέλω να προβάλλω μέσα από αυτά τα λόγια, σίγουρα όχι. Αυτό που υποστηρίζω όμως με βεβαιότητα και πλήρη συνείδηση είναι ότι δεν πρέπει να κλονιζόμαστε από μία αποτυχία. Η αποτυχία είναι το κλειδί, το εφαλτήριο της επιτυχίας. Ίσως να υπάρχουν άλλες προοπτικές και άλλες ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται χάριν μιας αποτυχίας. Άλλωστε, τι νόημα θα είχε η ζωή μας αν όλα ήταν εύκολα και στρωτά σαν μία ευθεία νοητή γραμμή. Κανένα! Γιατί έτσι γινόμαστε πιο υποψιασμένοι, πιο παθιασμένοι με τη ζωή, όταν γρηγορούμε και δεν επαναπαυόμαστε. Αναζητούμε λύσεις, υλοποιούμε τα σχέδια και τις ιδέες που γεννάει το μυαλό μας και περνούμε στην πράξη. Έτσι, απλά χωρίς φανφάρες και δεύτερες σκέψεις. Γινόμαστε ολόκληροι η ιδέα για την οποία αγωνιζόμαστε, ο στόχος ο οποίος είχαμε θέσει και τέλος πετυχαίνουμε. Μόνο τότε είναι δυνατό να πετύχουμε. Όταν αφήνοντας την ασφάλεια της έγκλειστης σκέψης που ταλανίζει το μυαλό μας περνάμε σε πράξη.
Εξυπακούεται ότι για κάθε στόχο που θέτουμε στη ζωή μας πρέπει να υπάρχει και η αντίστοιχη δέσμευση. Δεσμεύομαι να πράξω σημαίνει δεσμεύομαι να ζήσω με ό,τι αυτό συνεπάγεται καλό ή κακό, εύκολο ή δύσκολο. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, αλλά και η δέσμευση, η αφοσίωση είναι το έτερον κομμάτι του παζλ μιας ευτυχισμένης ζωής. Όχι κατ΄ανάγκην επιτυχημένης, όπως γίνεται αντιληπτή η επιτυχία στις μέρες μας από την πλειονότητα με πολλών ειδών και πολλά υλικά αγαθά, γενικά με την έννοια της ποσότητας. Αλλά ουσιαστικά με οτιδήποτε αγγίζει την καρδιά μας και μας κάνει να νιώθουμε μια γαλήνη και μια πληρότητα μοναδική. Μας επιτρέπει να φορέσουμε το αληθινό «κοστούμι» του εαυτού μας, να λάμψουμε μέσα σ΄αυτό και να υπηρετήσουμε τον ρόλο που μας έχει ανατεθεί άνωθεν, από μία ανώτερη δύναμη στο πέρασμά μας από αυτή τη ζωή.
Οι νέοι άνθρωποι κυρίως πρέπει να το κατανοήσουν αυτό και να το κάνουν πάγιο αίτημα και απαίτηση από τον εαυτό τους. Να μην πτοούνται από την αποτυχία, αλλά να τους θρέφει η αποτυχία. Να είναι αυτή η αιτία για την εξέλιξή τους, κυρίως την πνευματική, ώστε να πλάσουν έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που τους αφήνει ως παρακαταθήκη η προηγούμενη γενιά. Είναι οι νέοι με τα σημερινά βιώματα της απειλής που πλανιέται σε κάθε είδους έκφανση της ανθρώπινης δραστηριότητας, πρόσφατα στον τομέα της υγείας και κατά συνέπεια της κρίσης στην οικονομία, της διατάραξης στην ισορροπία του περιβάλλοντος, της μισαλλοδοξίας και της τρομοκρατίας. Χωρίς πίστη και αισιοδοξία, χωρίς ακλόνητο ηθικό και πνεύμα δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στα ζητήματα αυτά. Και η νεότητα από μόνη της ως έννοια εκπέμπει φως. Πώς είναι δυνατόν το φως να κλονιστεί από το σκοτάδι της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας;
Οι φορείς αγωγής έχουν επιφορτιστεί μ΄αυτή την ευθύνη. Να ετοιμάσουν ανθρώπους δυνατούς με ρωμαλέο πνεύμα και πυγμή, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής. Όχι, να πτοούνται και να παραιτούνται με την παραμικρή δυσκολία. Οφείλουν να γαλουχήσουν τους νέους με γνώσεις, με αρχές και ιδανικά, ώστε να τα καταφέρουν να βγουν νικητές στο ταξίδι της ζωής. Η οικογένεια πρωτίστως και ,όπου υπάρχει άγνοια, η πολιτεία με τους νόμους να καλύπτει το έλλειμμα δεόντως. Οι νέοι διψούν για δράση και εμπλοκή. Ας μην τους αφήσουμε λοιπόν εκτεθειμένους!
Κατερίνα Μαυροβουνιώτη, Φιλόλογος
