Το Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου βρίσκεται περίπου 9 χιλιόμετρα βόρεια της Πάφου.
Ιδρύθηκε από τον Κύπριο ερημίτη και συγγραφέα Νεόφυτο κατά το δεύτερο μισό του 12ου αιώνα, σε μια απομονωμένη τοποθεσία στην κορυφή της γραφικής κοιλάδας. Κοντά στο χωριό Τάλα, σε ένα όμορφο κατάφυτο περιβάλλον, αγκαλιασμένο από τα απόκρημνα βουνά της περιοχής… με εξαιρετική θέα…
Ο ερημίτης σκάλισε μόνος του μια σπηλιά στο βουνό, η οποία ονομάζεται «Εγκλείστρα» και η οποία καλύπτεται με μερικά από τα ωραιότερα δείγματα βυζαντινών τοιχογραφιών, που χρονολογούνται από τον 12ο έως τον 15ο αιώνα. Το Μοναστήρι διαθέτει ένα αξιόλογο εκκλησιαστικό μουσείο και η νεότερη εκκλησία του περιέχει επίσης μερικές από τις καλύτερες μετα-Βυζαντινές εικόνες που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα.
Αποτελεί ένα ησυχαστήριο ζωής για προσευχή, περισυλλογή, συνομιλία με το Θεό και με τον εαυτό μας … αφύπνιση της σκέψης… Σήμερα στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου εγκαταβιώνει μια μικρή σχετικά αδελφότητα με επικεφαλή τον Επίσκοπο Χύτρων κ. Λεόντιο. Η μνήμη του Αγίου Νεοφύτου εορτάζεται στις 28 Σεπτεμβρίου και στις 24 Ιανουαρίου, όπου πλήθος κόσμου σε κλίμα κατάνυξης προσέρχεται στη Μονή για να προσκυνήσει το ιερό λείψανο και την εικόνα του Αγίου Νεοφύτου.
Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου Επίσκοπος Χύτρων κ. Λεόντιος ανέφερε πως στο Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου τηρούνται ευλαβικά τα πρωτόκολλα του Υπουργείου Υγείας για την πανδημία του Covid- 19 .Aκολουθούμε είπε την επιστήμη, τηρώντας όλα τα μέτρα με την τήρηση αποστάσεων αλλά και την χρήση μάσκας. Ο Καθηγούμενος τής Μονής, Θεοφιλέστατος Επίσκοπο Χύτρων κ. Λεόντιος, εκτίμησε πως ο περισσότερος κόσμος που επισκέπτεται το Μοναστήρι τηρεί τα μέτρα υγιεινής για την πανδημία, ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι που αντιδρούν. Σ’ αυτούς σημείωσε, επιβάλλεται η συμμόρφωση.
Αναφερόμενος στον Άγιο Νεόφυτο είπε πως αυτός δοξολογούσε συνεχώς και με το πνεύμα του και με το σώμα του τον Θεό. Και προσευχόμενος λάξευε την εγκλείστρα του· εργαζόμενος δηλαδή σωματικά, ταυτόχρονα εργαζόταν και πνευματικά, σώμα και πνεύμα. Κι αυτό συνέβαινε σε όλη του την ζωή. Και μάλιστα στο τέλος τής ζωής του, ετοίμασε τον τάφο και το νεκροκρέββατό του δοξολογώντας τον Θεό.
Τη Ιερά Μονή του Αγίου Νεοφύτου συνέχισε, ο Ηγούμενος Λεόντιος την επισκέπτονται καθημερινά πολλοί πιστοί ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα για το άναμμα ενός κεριού και για προσευχή. Αλλά και καθημερινά τόνισε, προσκυνητές τού τιμίου σκηνώματος τού οσίου, από όλα τα μέρη της Κύπρου, προσέρχονται στην Ιερά Μονή στην Πάφο για να ανάψουν ένα κερί, να γονατίσουν μπροστά στο σκήνωμά του, να προσευχηθούν και να εναποθέσουν όλα τα αιτήματά τους στον προστάτη άγιό τους.
Φέτος πολλοί πιστοί, που προσήλθαν για να τιμήσουν τη μνήμη τού Αγίου Νεοφύτου, μετείχαν, όπως είπε, και των Αχράντων Μυστήριων και παρευρέθηκαν στην Λιτάνευση του Τιμίου Λειψάνου γύρω από το Καθολικό τής Μονής όπου και αναπέμφθηκε δέηση μπροστά από την εικόνα τού Αγίου. Κατά την κυριώνυμο ημέρα τής εορτής τής ευρέσεως και ανακομιδής των τιμίων λειψάνων τού οσίου Νεοφύτου τού Εγκλείστου, τελέστηκε πολυαρχιερατικό Συλλείτουργο στην ομώνυμη ιερά μονή του στην Τάλα τής Πάφου, τού οποίου προεξήρχε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. κ. Χρυσόστομος, συλλειτουργούντων τού Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Πάφου κ. Γεωργίου και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Αρσινόης κ. Παγκρατίου και Χύτρων κ. Λεοντίου, οι οποίοι πλαισιώνονταν από τους πατέρες της Μονής και άλλους προσκυνητές ιερείς.
Η Ιερά Μονή του Αγίου Νεοφύτου είνα ένα όμορφο μοναστήρι σε μια επίσης όμορφη τοποθεσία με πολύ καλό κλίμα …Μπορεί κανείς μετά το προσκύνημα στον Άγιο Νεόφυτο, να απολαύσει τον καφέ του στην καφετέρια κάτω από το μοναστήρι με γευστικά κυπριακά γλυκά…