Η ελευθερία του ανθρώπου είναι δώρον της φύσεως. Ή του Θεού, ο οποίος «εποίησε τον άνθρωπο κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν Αυτού». Αυτή η ελευθερία είναι μία και αδιαίρετος, παρόλον που αναφερόμαστε σε διάφορες μορφές ελευθερίας: H ελευθερία του λόγου, η ελευθερία της έκφρασης (καλλιτεχνικής) η ελευθερία της επιλογής, η ελευθερία της βούλησης, η εθνική ελευθερία, η ελευθερία του διαθέτειν εαυτόν, ή αυτοδιάθεση κ.λ.π. κ.λ.π. Αυτή η ελευθερία είναι μεν φυσική όχι όμως ζωώδης, ενστικτώδης. Επειδή διαθέτουμε, ευτυχώς, λογική! Και είναι αυτή η ανθρώπινη λογική που πολλές φορές επιβάλλει περιορισμούς στην άσκηση του αναφαίρετου φυσικού δικαιώματος της ελευθερίας.
Τόσο αυτοπεριορισμούς όσο και κοινωνικούς περιορισμούς. Αυτοί οι περιορισμοί είναι ασφαλώς συνυφασμένοι με την κοινωνικοποίησή μας και την αφεαυτής ανάγκη όσο γίνεται αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος συνειδητοποίησε ότι η δημιουργία των κοινωνιών υπήρξε πολύ σπουδαία εξέλιξη στην ανθρώπινη ιστορία.
Σ’ αυτό λοιπόν τον απαράβατο κανόνα του αυτοπεριορισμού ή κοινωνικού περιορισμού της ελευθερίας, μας δεν μπορώ να φανταστώ να υπάρχει εξαίρεση για μερικές ελευθερίες όπως για παράδειγμα την ελευθερία της έκφρασης, είτε λόγου, είτε τέχνης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ελευθερία της έκφρασης δεν πρέπει να έχει περιορισμούς. Και όμως έχει, λόγω των αποτελεσμάτων που μπορεί να δημιουργήσει. Να θυμίσω μερικά πράγματα που δείχνουν και αποδείχνουν αυτά που λέγω.
Από αρχαιοτάτων χρόνων το «μη προτρεχέτω η γλώττα της διανοίας» ή το νεότερο «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει» ή «πριν μιλήσεις να βουτάς τη γλώσσα σου στο μυαλό σου». Επίσης να θυμίσω ότι εκατό τριάντα αθώοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τρομοκρατική επίθεση στη Γαλλία εξαιτίας ενός σκίτσου του Μωάμεθ που πρόσβαλλε τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των μουσουλμάνων. Ή ακόμα να θυμίσω και διάφορα «έργα τέχνης» που το μόνο που προκαλούν είναι στην καλύτερη περίπτωση ερωτήματα αν αυτό είναι έργον τέχνης και στη χειρότερη αηδία.
Αν τέτοια έργα προορίζονται για την αυτοϊκανοποίηση του δημιουργού, ουδείς φθόνος. Αν όμως προορίζονται για δημόσια θέα, τότε πιστεύω υπάρχει πρόβλημα που αφορά όλους μας.
Υπάρχουν όμως και ιδιάζουσες περιπτώσεις ακόμα πιο σοβαρές όπως ήταν η δική μας πρόσφατη περίπτωση. Αν είσαι εκπαιδευτικός και πληρώνεσαι από το κράτος, δεν έχεις το δικαίωμα να εισάγεις και να εγκωμιάζεις δικά σου πρότυπα στα παιδιά, αντίθετα από αυτά της πολιτείας που σε πληρώνει, και μάλιστα με τρόπον αισχρό. Που εμπνέει μίσος, διότι αυτό έκαναν τα υπό κρίση σκίτσα. Και μάλιστα πολιτικο-κομματικό μίσος. Αν κάποιος είναι στρατευμένος και στοχεύει το πολιτικό μίσος τότε να συντηρείται απ΄ αυτούς που υπηρετεί. Κι ας μη λεχθεί η τέχνη είναι για την τέχνη. Γιατί δεν είναι πάντα έτσι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι.
*Πρώην Υπουργός Δημόσιας Τάξης.
