Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, τα ακραία καιρικά φαινόμενα ταλαιπωρούν όλη την υφήλιο, ενώ στους πόλους, λόγω υπερθέρμανσης του πλανήτη χάνονται τεράστιες ποσότητες πάγου.
Στη Μεσόγειο, η ξηρασία, οι ψηλές θερμοκρασίες για πολλές μέρες και η χαμηλή σχετική υγρασία συνθέτουν ένα επικίνδυνο τρίπτυχο, που με πνοή ανέμου μπορεί να αποτελέσει επικίνδυνο κοκτέιλ πρόκλησης καταστροφικών πυρκαγιών, ειδικά σε πυκνά και «ακαθάριστα» δάση. Αν τα πιο πάνω συνδυαστούν με την άναρχη οικιστική ανάπτυξη, γεγονός σύνηθες σε Κύπρο και Ελλάδα, τότε έχουμε πολλαπλασιασμό της καύσιμης ύλης. Ποιο είναι ως εκ τούτου το αποτέλεσμα; Σε μια ενδεχόμενη πυρκαγιά υπό τέτοιες συνθήκες, το θερμικό φορτίο που αναπτύσσεται είναι τόσο μεγάλο, που καθιστά πολύ δύσκολη έως αδύνατη κάθε επιχείρηση κατάσβεσης ή έστω περιορισμού της έκτασης της φωτιάς.
Οι σχεδιαστές πόλεων, οι πολεοδόμοι, διέπραξαν ένα έγκλημα στην Αθήνα όταν ο πληθυσμός της από ενάμιση εκατομμύριο το 1960 τριπλασιάστηκε σε μόνο 50 χρόνια. Δημιούργησαν μια τσιμεντούπολη που αποτελεί μια μοναδική περίπτωση «πολεοδομικού ερασιτεχνικού σχεδιασμού» στην Ευρώπη, που μόνο σαν αρχιτεκτονικό τερατούργημα μπορεί να χαρακτηριστεί. Η σκληρή κάλυψη των χώρων, η επιχωμάτωση των ρεμάτων, η αποψίλωση των δασών για δημιουργία οικοδομήσιμου χώρου, η ρύπανση του εδάφους, του υπεδάφους και του αέρα, αλλά πάνω απ’ όλα το τσιμέντωμα κάθε σπιθαμής εδάφους, μετέτρεψαν την ιστορική πρωτεύουσα της Ελλάδας σε μια μεγάλη θερμική νησίδα. Το τσιμέντο απορροφά θερμική ακτινοβολία την ημέρα και αποδίδει την συσσωρευμένη θερμότητα στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Δεν υπάρχει πράσινο, δεν υπάρχει υγρασία, δεν υπάρχει δροσιά, ως εκ τούτου δεν υπάρχει ανακούφιση των κατοίκων, γεγονός που προκαλεί άγχος και αποστροφή. Το μικροκλίμα της Αθήνας έχει βιαστεί αλύπητα. Ένα μικροκλίμα είναι ένα τοπικό σύνολο ατμοσφαιρικών συνθηκών που διαφέρουν από εκείνες των γύρω περιοχών.
Η αξιοποίηση των κενών χώρων σε μια πόλη, μεταφράζεται σε ανάπτυξη. Στην πράξη όμως, σε Ελλάδα και Κύπρο, μια τέτοιας μορφής ανάπτυξη κατάντησε συνώνυμο μιας περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Εάν το τσιμέντωμα και ο ερασιτεχνισμός στη δόμηση, συνδυαστούν με την κλιματική αλλαγή στον πλανήτη, η ζωή, προπάντων σε μεγάλες πόλεις, καθίσταται ανυπόφορη. Οι καύσωνες πλέον πρέπει να θεωρούνται σύνηθες φαινόμενο, τουλάχιστο το καλοκαίρι. Παράλληλα, εάν δεν ληφθούν μέτρα διεθνώς για ανατροπή ή περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, τότε δεν μπορεί να ανακοπεί η επερχόμενη ερημοποίηση της Νοτίου Ευρώπης και η κλιματική μετανάστευση μας βορειότερα.
Είναι επείγουσα η ανάγκη για σημαντική ενίσχυση των πυροσβεστικών μέσων, μαζί με τάχιστο σχεδιασμό σημαντικότατων και ευρύτατων αλλαγών σε σχέση με την προστασία των δασών. Η απαγόρευση της δόμησης εντός δασικών περιοχών και η διόρθωση της τραγικής πολεοδομικής πολιτικής του παρελθόντος, είναι ενέργειες που απαιτείται να γίνουν άμεσα.
Η Κύπρος ευρίσκεται στην περιοχή που υποφέρει περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Θερμοκρασίες τα καλοκαίρια μεταξύ 37-47 βαθμούς θεωρούνται πλέον συνηθισμένες για τη «γωνιά» της ανατολικής Μεσογείου. Το σχετικά χαμηλό αιολικό δυναμικό της περιοχής, με σωστή στρατηγική και μέτρα, βοηθά να σωθούν τα κυπριακά δάση. Εάν συνεχίσουμε όμως να βολεύουμε «Γιαννάκηδες» σε σημαντικά πόστα, που καλούνται να δώσουν λύσεις σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η διατήρηση των δασών και της υπαίθρου και η βελτίωση του μικροκλίματος των πόλεων που χαρίζει καλύτερες συνθήκες θερμικής άνεσης, τότε μάλλον θα κλαίμε σύντομα επί καμένης γης.
Αντώνης Τρακκίδης, Δημοτικός Σύμβουλος Γεροσκήπου, Κίνηση Σωτηρία της Πάφου.
