Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας να φοράνε μάσκα για να προστατεύονται από τον κοροωνοϊό, όπως τα έχουμε μάθει από μικρά να διασταυρώνουν τον δρόμο με προσοχή και να μην βάζουν τα δάχτυλα στις πρίζες.
Ένας από τους σοβαρότερους διαχρονικούς κινδύνους που απειλεί τη ζωή τους, όμως, βρίσκεται ήδη μέσα στα σχολεία και δεν είναι άλλος από τις εξαρτησιογόνες ουσίες που αλλάζουν χέρια κανονικά στα διαλείμματα. Πόσο ενημερωμένα και θωρακισμένα είναι τα παιδιά, ώστε να μπορούν να πουν όχι; Όταν η πρόσβαση τους σε ουσίες είναι τόσο εύκολη και η πίεση να δοκιμάσουν τόσο μεγάλη, πόσο τα έχουμε εφοδιάσει με τις απαιτούμενες αντιστάσεις;
Ο υπουργός παιδείας τον περασμένο Ιανουάριο, παραδέχθηκε ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών στα σχολεία βρίσκεται σε έξαρση και οι στατιστικές της αστυνομίας δίνουν μια δραματική επιβεβαίωση. Ο μέσος αριθμών ανηλίκων που συλλαμβάνονται για υποθέσεις ναρκωτικών είναι δέκα το μήνα! Τα στοιχεία έδωσε τον περασμένο χρόνο στη βουλή το υπουργείο δικαιοσύνης, καταθέτοντας ότι μέσα σε 21 μήνες (1/1/18-30/9/19) η αστυνομία συνέλαβε 221 ανήλικους για υποθέσεις ναρκωτικών. Και φυσικά όσοι συλλαμβάνονται είναι ένα μέρος μόνο αυτών που έχουν ήδη έρθει σε επαφή με τη χρήση και εμπορία ουσιών.
Ο εύκολος τρόπος να «λύσουμε» το πρόβλημα είναι να σταματήσουμε να το σκεφτόμαστε και να αποφεύγουμε να το συζητάμε, για να καθησυχάζουμε τους φόβους μας. Κάτι που φαίνεται ότι κάνουμε πολύ καλά ως κοινωνία και Πολιτεία… Η άλλη επιλογή είναι να το αντιμετωπίσουμε, με ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα και επίγνωση ότι το δικό μας παιδί δεν εξαιρείται του κινδύνου και προπαντός ότι κανένα παιδί δεν περισσεύει. Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει τον κύριο λόγο και ρόλο στον τομέα της πρόληψης και οι ανησυχίες από μέρους της πολιτείας δεν αρκούν.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην επιτροπή Νομικών της βουλής νομοθεσία με την οποία αλλάζει ο τρόπος που μεταχειρίζεται το δικαστικό σύστημα τους ανήλικους παραβάτες. Αν και είναι πολύ θετικό, δυστυχώς, στο θέμα των ναρκωτικών δεν αρκούν οι φιλικές διαδικασίες δίωξης και απόδοσης ποινών. Όταν ένα παιδί συλληφθεί από την αστυνομία, βρίσκεται ήδη μέσα στο πρόβλημα. Για έναν ανήλικο που μπαινοβγαίνει σε προγράμματα στήριξης και απεξάρτησης, που έχει περάσει ήδη από τις κεντρικές φυλακές, έχουμε ήδη αργήσει πάρα πολύ.
Η παρέμβαση πρέπει να γίνεται πολύ πιο πριν φτάσει εκεί. Αν υπάρχει αληθινή πολιτική βούληση, η πολιτεία θα πρέπει να επενδύσει επιτέλους στην αποτελεσματική πρόληψη. Σύμφωνα με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, για κάθε ένα ευρώ που ξοδεύεται από το κράτος στην πρόληψη, ξοδεύονται 44 ευρώ στην επιβολή του νόμου. Αυτό είναι ενδεικτικό για το πού δίνει έμφαση και προτεραιότητα το κράτος. Με λίγα λόγια αφήνουμε τα παιδιά να εκτεθούν στον κίνδυνο και αφού πέσουν στην παγίδα προσπαθούμε να τα σώσουμε ή να τα τιμωρήσουμε ανάλογα.
Η πρόληψη πρέπει να γίνει προτεραιότητα. Και καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό έχει η παιδεία. Δεν αρκούν μερικά σποραδικά σεμινάρια στα σχολεία από ειδικούς. Η συζήτηση για τα ναρκωτικά πρέπει να είναι ανοικτή και διαρκής από το δημοτικό, μέσα από το μάθημα της Αγωγής Υγείας, μέχρι και το λύκειο όπου τα παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκτεθούν στον κίνδυνο. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό όταν εντοπίζονται μέσω του σχολείου παιδιά ευάλωτα στην εκμετάλλευση κάθε επιτήδειου, να γίνεται έγκαιρη παρέμβαση για την στήριξη τους. Δυστυχώς οι μηχανισμοί έγκαιρης παρέμβασης και στήριξης είναι πολύ αδύναμοι σήμερα στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Τα ναρκωτικά δεν είναι μια περιθωριακή συνήθεια, παιδιών που αντιμετωπίζουν οικογενειακά και ψυχολογικά προβλήματα. Είναι μια διέξοδος για παιδιά από όλες τις κοινωνικές και οικονομικές ομάδες που δεν έχουν αρκετή ενημέρωση και ενδυνάμωση να τα απορρίψουν ως μέσο ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Οι τρομακτικοί αριθμοί και οι ανησυχητικές δηλώσεις αξιωματούχων καταδεικνύουν μεν το πρόβλημα, αλλά δεν δίνουν αποτελεσματικές απαντήσεις.
Στέλιος Γεωργίου
Τεχνικός Διευθυντής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου
