Η αποκέντρωση εξουσιών ενός κράτους πρέπει να στοχεύει πρώτιστα στη διοικητική αυτοτέλεια των μονάδων τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σαν αποτέλεσμα επιδιώκεται η ικανοποίηση των αυξημένων αναγκών των πολιτών για άμεση επίλυση προβλημάτων αλλά και την υλοποίηση έργων ή εισαγωγή ή/και ενίσχυση υπηρεσιών που θα αναβαθμίζουν τη ζωή των πολιτών.
Ποιες είναι οι εμπειρίες μου από τη συμμετοχή μου στο δημοτικό συμβούλιο Γεροσκήπου; Απλά ομιλούντες η σημερινή διάρθρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ειδικά σε μικρούς δήμους όπως είναι η Γεροσκήπου, δεν εξυπηρετεί τους δημότες αφού δεν καλύπτει βασικές τους ανάγκες.
Μέσα από την πάροδο των χρόνων ελάχιστα έχουν γίνει παρά τα εκατομμύρια που έχουν δαπανηθεί. Έχω επίσης την πεποίθηση ότι το κόστος που αναλογεί στους δημότες είναι δυσανάλογο των προσφερόμενων υπηρεσιών.
Σε κάποιο στάδιο είναι αναπόφευκτο ότι κάποιες υπηρεσίες, όπως της υδατοπρομήθειας και της αποκομιδής σκυβάλων θα αποτελέσουν ευρύτερους ανεξάρτητους ενιαίους φορείς, όπως είναι σήμερα δηλαδή το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Πάφου (ΣΑΠΑ), που θα εξυπηρετούν ευρύτερες περιοχές εντός αλλά και εκτός των στενών δημαρχούμενων περιοχών.
Δεν σηκώνει αμφιβολία ότι η ανάγκη μείωσης του κόστους των συγκεκριμένων προσφερόμενων υπηρεσιών είναι τεράστιας σημασίας για την επιβίωση μικρών μονάδων τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η απουσία πολεοδομικής αρχής στη Γεροσκήπου είναι ίσως ο σοβαρότερος λόγος για τη στενότητα έργων που παρατηρείται από συστάσεως του δήμου. Η σύγκριση με το διπλανό δήμο Πάφου επιβεβαιώνει εν πολλοίς το σχετικό ισχυρισμό. Με άλλα λόγια η Γεροσκήπου, είτε μόνη είτε και συνενωμένη με τις γύρω κοινότητες, θα βιώσει έκρηξη ανάπτυξης τότε και εφόσον καταστεί πολεοδομική αρχή.
Αυτό που συμβαίνει σε πολλούς δήμους σήμερα, ειδικά φέτος με την τρομακτική μείωση εσόδων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, επιβεβαιώνει στην πράξη ότι καμιά μορφή τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να είναι βιώσιμη εφόσον δεν επιτευχθεί η οικονομική αυτάρκεια της. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε ότι σήμερα πολλοί δήμοι δεν είναι οικονομικά βιώσιμοι, ενώ κάποιοι εξ αυτών δεν μπορούν ήδη να αντεπεξέλθουν με το κόστος συντήρησης του προσωπικού τους.
Η επίτευξη οικονομιών κλίμακας μαζί με την εξασφάλιση από το κεντρικό κράτος επιπλέον πηγών εισροής χρημάτων προς τα δημοτικά ταμεία είναι βασική προϋπόθεση για την οικονομική αυτάρκεια που απαιτείται.
Δεν θέλω να φανταστώ καν ότι το παρόν σύστημα θα συνεχίσει αμετάβλητο για την επόμενη δεκαετία. Είναι σε τέτοια περίπτωση πέραν από σίγουρο ότι, ο κατήφορος θα είναι ασταμάτητος ενώ η επιβάρυνση της τσέπης των πολιτών θα πολλαπλασιάζεται με την πάροδο των χρόνων. Με αυτά τα δεδομένα δεν θα αργήσει η ώρα που τα προβλήματα θα πνίξουν ακόμη και δήμους που «τα φέρνουν βόλτα» σήμερα.
Είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που η κυοφορούμενη μεταρρύθμιση σχεδιάστηκε λάθος αφού γνωστοποιήθηκαν πρώτα τα συμπλέγματα κοινοτήτων, ενέργεια που δημιουργεί σήμερα σωρεία αντιδράσεων σε κάθε προσπάθεια συνένωσης δήμων με κοινότητες. Είναι ακατανόητο να διατηρούνται κοινότητες δίπλα από δήμους χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική επιβίωσης.
Δεν θα συζητήσω για την ποιότητα των δημοτικών ή/και των κοινοτικών συμβουλίων σε περίπτωση στασιμότητας της μεταρρύθμισης.
Η υποβάθμιση των δήμων αλλά και των κοινοτήτων θα είναι αναμενόμενη εξέλιξη ενώ τα φαινόμενα σκανδάλων, διαφθοράς και διαπλοκής θα αυξηθούν με τις ανάλογες συνέπειες για τον πολίτη.
Αντώνης Τρακκίδης, Δημοτικός Σύμβουλος, Κίνηση Σωτηρίας της Πάφου.
