Οι εξελίξεις και οι εμφανισθείσες νέες συνθήκες ζωής κατά τις τελευταίες δεκαετίες, εξελίξεις και συνθήκες, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, δημογραφικές, περιβαλλοντολογικές, πολιτιστικές, δημιούργησαν πολλές, ιδιότυπες και sui generis ανάγκες, τις οποίες σπεύδουν να καλύψουν, εν τω μέτρω του εφικτού, τα σύγχρονα Κράτη Δυτικού Τύπου, (δηλαδή Κράτη Δικαίου και Πρόνοιας), είτε διότι οι Πολίτες αδυνατούν να τις καλύψουν, είτε διότι αυτά τα ίδια, πρέπει να δικαιώσουν την αποστολή τους ως Κρατών Δικαίου και Πρόνοιας.
Η προσέγγιση όμως αυτών των αναγκών οδηγεί μοιραίως σε «μετάλλαξη», «αναμόρφωση», «μεταποίηση» των δομών τους, εν σχέσει με τα κατά το παρελθόν, και υπό διάφορες βεβαίως συνθήκες ισχύοντα και «εναποθέτει» επ ́αυτών νέες αρμοδιότητες, νέα νομικά μορφώματα, νέες δραστηριότητες, νέες μορφές θετικών παρεμβάσεων, αλλά και «μειώνει», ενίοτε, το εύρος των παραδοσιακών αρμοδιοτήτων τους, αφού καταδεικνύει την ανάγκη εκχώρησής τους προς άσκηση σε τρίτους ή την άσκησή τους εν συνεργασία με τρίτους, ανεξαρτήτως της νομικής υπόστασης των τρίτων.
Μεταξύ των «αναπόφευκτων» δομικών αλλαγών περιλαμβάνονται οι νέες, διευρυμένων αρμοδιοτήτων διοικητικές δομές των Περιφερειών, (υπό τη διοικητική και την οικονομική προσέγγιση του όρου), των Νομών ή Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και των Δήμων, οι οποίες χωρίς να αφίστανται της παραδοσιακής αποστολής τους, καλούνται να διαδραματίσουν νέο, σύνθετο, πολύπλοκο, ουσιώδη ρόλο, για την εξυπηρέτηση των πολιτών, τόσο επί «παραδοσιακών» πεδίων, όσο και επί νέων τομέων, π.χ. χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων.
Προς τις «μεταλλαγμένες» αυτές δομές, προσβλέπουν μετά μεγίστων προσδοκιών, τόσο το σύγχρονο Κράτος Δικαίου και Προνοίας, όσο και δύο άλλες κατηγορίες εμπλεκομένων: οι Τοπικοί Αιρετοί και οι Πολίτες Μέλη των Τοπικών Κοινωνιών: το Κράτος επιχειρώντας να καταστεί «λειτουργικότερο», με την αποκοπή δραστηριοτήτων ποικίλλων, αλλά τοπικής εμβέλειας, οι Τοπικοί Αιρετοί υπό το κράτος φιλόδοξων επιλογών και οι τρίτοι, οι Πολίτες, αναμένοντες την μέσω συλλογικών παρεμβάσεων διευθέτηση ζωτικού χαρακτήρος υποθέσεών τους και αναγκών τους, όπως π.χ. η υποβοήθηση της τοπικής ανάπτυξης.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ιδίως του Γ ́ βαθμού (επίπεδο Περιφέρειας), προσφέρεται ή δίνει την εικόνα, ότι προσφέρεται, περισσότερο από ό,τι το Κεντρικό Κράτος, δηλαδή το ίδιο το νομικό πρόσωπο της Πολιτείας, λόγω του μεγέθους των Πολιτικών και Διοικητικών Μονάδων της, για την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών, δράσεων και καθηκόντων και για την ανάληψη εισαγωγής συμμετοχικών οικονομικών διαδικασιών και συμπράξεων, επί σκοπώ παραγωγής ποιοτικώς καλλιτέρου και θεματολογικώς διευρυμένου έργου τοπικής εμβέλειας, επ ́ωφελεία των υπ ́αυτής διοικουμένων.
Τα πλεονεκτήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Γ ́ βαθμού, (επίπεδο Περιφέρειας), συμποσούνται εν προκειμένω, και εν τίνι μέτρω οφείλονται, στο μέγεθος των διοικητικών μονάδων της, πλην εξαιρέσεων, στην εγγύτητα της δομής τους, σε σχέση με το Κράτος, με τους Πολίτες, στον νέο της ρόλο ως μοχλού ενδογενούς ανάπτυξης, στην δυνατότητα άμεσης αναθεώρησης τυχόν αστόχων αποφάσεων, κ.ά.
Μεταξύ των νέων αρμοδιοτήτων, τις οποίες οι Περιφέρειες καλούνται να ασκήσουν, είναι και εκείνες επενδυτικού εν γένει χαρακτήρος, επί σκοπώ παροχής προς τους Πολίτες υπηρεσιών και αγαθών τέτοιας υφής, που αυτοί, είτε δεν μπορούν να παραγάγουν, λόγω της φύσης των πραγμάτων για τον εαυτό τους, είτε γιατί το σχετικό κόστος είναι γι ́αυτούς αποτρεπτικό, είτε γιατί το μέγεθος της Περιφέρειας λειτουργεί αποτρεπτικώς.
Η ανάληψη τέτοιων δραστηριοτήτων επενδυτικού χαρακτήρος από τις Περιφέρειες καθίσταται συνεχώς περισσότερον επιτακτική, λόγω των νέων συνθηκών, παγκοσμιοποίησης, ισοπέδωσης και «ομογενοποίησης» αρχών και αξιών κ.ά., δεδομένου, ότι τελικώς οι Περιφέρειες «εμπεριέχουν» μεγέθη, (γεωγραφικά, δημογραφικά, οικιστικά, πρώτων υλών, αναγκών κατανάλωσης κ.ά.), τα οποία, είτε επιτρέπουν, είτε επιβάλλουν την «εμπλοκή» τους σε επενδυτικές δραστηριότητες αυτών των ιδίων, των Περιφερειών δηλαδή, τρίτων ή συμπραττόντων από κοινού πολυμερών σχημάτων, (Κράτος, Περιφέρειες, Νομοί, Δήμοι, Ιδιώτες, Αλλοδαπά νομικά μορφώματα).
Οι επί μέρους αυτές λειτουργίες, δραστηριότητες και θετικές δράσεις, ουσιαστικώς συνθέτουν μεθοδολογικώς την έννοια της οικονομικής πολιτικής, ανεξαρτήτως εάν αυτή ασκείται εν πλήρει συνειδήσει, βάσει γενικου ή ειδικού προγράμματος, αποσπασματικώς, περιστασιακώς ή επί τακτικής βάσεως, υπό καθεστώς μονοπωλίου, ή πλήρους ανταγωνισμού, με πόρους προερχομένους εκ της Κεντρικής Διοικήσεως ή «παραγομένους» (μέσω π.χ. φόρων, εισφορών, τελών, κ.ά.) επί τόπου, εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας, ή προερχομένους εκ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή, τέλος, προερχομένους εκ δανείων.
Σχετικώς παρατίθενται εδώ στοιχεία περί αναπτυξιακών δράσεων Τοπικών Αυτοδιοικουμένων δομών διαφόρων Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς αξιοποίηση εις τα καθ ́ημάς της μακράς και επιτυχούς διεθνούς εμπειρίας.
ΒΕΛΓΙΟ
Πρώτο Σύνταγμα έτους 1831 μ.Χ.
Οργάνωση Περιφερειακών Τοπικών Δομών έτος 1980.
Η οικονομική πολιτική του Βελγίου καθορίζεται από ένα συνδυασμό Κεντρικής και Περιφερειακής Πολιτικής. Αυτό είναι απολύτως κατανοητό, δεδομένου του ομοσπονδιακού χαρακτήρος της Χώρας. Όμως το θεσμικό πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής καθορίζεται σε κεντρικό επίπεδο, προκειμένου να υπάρξει ενότητα και να αποφευχθεί η δυσλειτουργία της οικονομίας από άτακτες και περιφερειακές δράσεις.
Παραλλήλως, οι Περιφέρειες είναι αποκλειστικώς υπεύθυνες για την παροχή επενδυτικών κινήτρων. Αναλυτικότερα, οι επιχορηγήσεις παρέχονται από τις Περιφέρειες στις επιχειρήσεις, που εγκαθίστανται ή επενδύουν στην οικεία Περιφέρεια και δεν είναι ανανεώσιμες. Αυτές έχουν την μορφή, είτε μειώσεως των επιτοκίων δανεισμού, είτε χορήγησης μετρητών (κεφαλαίων), είτε αποτελούν συνδυασμό και των δύο μεθόδων, αναλόγως με το αν η επένδυση χρηματοδοτείται από δάνεια, από αυτοχρηματοδότηση ή από κάποιο συνδυασμό τους.
Τα συστήματα και το μέγεθος της χρηματοδότησης, διαφέρουν από Περιφέρεια σε Περιφέρεια και εξαρτώνται από ποικίλους παράγοντες, όπως τον αριθμό των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται, την ελκυστικότητα, που παρέχει η κάθε Περιφέρεια για την επένδυση αυτή, την χρήση καινοτόμων τεχνολογιών κ.ά.
Γενικώς η ανώτατη χρηματοδότηση που μπορεί να δοθεί είναι 21% επί της επιλεγόμενης επένδυσης.
Όσον αφορά στα επενδυτικά κίνητρα που παρέχονται αυτά είναι τα ακόλουθα:
α. Περιφέρεια Βρυξελλών
Παρέχονται:
– Επιχορηγήσεις εξοπλισμού, κτιριακών εγκαταστάσεων έρευνας και τεχνολογίας.
– Επιχορηγήσεις συγκεκριμένων επενδύσεων, που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος, τον καθαρισμό των υδάτων, την ορθολογικότερη αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων κ.τ.λ. Για να τύχουν επιχορήγησης οι συγκεκριμένες επενδύσεις πρέπει να συνδέονται με παραγωγικές διαδικασίες της Περιφέρειας.
– Μέχρι και 50% επιδοτήσεις για διεξαγωγή βιομηχανικής έρευνας.
– Επιχορηγήσεις κατάρτισης προσωπικού.
– Φορολογικές ελαφρύνσεις: πριν μια επιχείρηση εκκινήσει, μπορεί να υποβάλλει αίτηση σε μία συγκεκριμένη Υπηρεσία, που θα την ενημερώσει εντός δεκαπέντε ημερών για το συνολικό ποσοστό της φορολογίας στο οποίο θα υπόκειται.
Τέλος, λειτουργεί η Υπηρεσία Επιχειρήσεων Βρυξελλών (ΒΕΑ). Πρόκειται για κρατική Υπηρεσία μίας στάσης, η οποία παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται ήεπιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στις Βρυξέλλες.
β. Περιφέρεια Φλαμανδίας
Στην Περιφέρεια της Φλαμανδίας παρέχονται τα εξής επενδυτικά κίνητρα:
-Οικονομικές Ενισχύσεις. Προκειμένου η Κυβέρνηση της Φλαμανδίας να ενισχύσει επιχειρήσεις, παρέχει ένα σύνολο οικονομικών ενισχύσεων σε ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις, οι οποίες όμως δεν μπορούν να υπερβούν τα 8.000.000 εκατομμύρια ευρώ.
– Φορολογικά κίνητρα, με ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις.
– Κίνητρα απασχόλησης και κατάρτισης προσωπικού.
– Κίνητρα έρευνας και τεχνολογίας.
γ. Περιφέρεια Βαλλονίας
Στη Περιφέρεια της Βαλλονίας παρέχονται τα ακόλουθα επενδυτικά κίνητρα:
– Οικονομικές ενισχύσεις που αγγίζουν το ποσοστό του 21% επί του συνολικού ποσοστού της επένδυσης.
-Επιχορηγήσεις για κτιριακές εγκαταστάσεις, νέο εξοπλισμό και οχήματα πέραν των 4 τόννων.
-Επιδοτήσεις σε βασικά ερευνητικά προγράμματα, οι οποίες αγγίζουν το 70% του κόστους.
– Ενισχύσεις σε νέες επιχειρήσεις.
-Ενισχύσεις σε επιχειρήσεις, που επιθυμούν να αναπτύξουν εξαγωγικές δραστηριότητες.
– Ενισχύσεις του εργατικού δυναμικού (επιδόματα, προγράμματα κατάρτισης κ.ά.).
Παραλλήλως, λειτουργούν διάφοροι Φορείς προσέλκυσης επενδύσεων, όπως:
– Γενική Διεύθυνση για την Οικονομία και την Εργασία (DGEE).
– Γενική Διεύθυνση για τις Τεχνολογίες, την Έρευνα και την Εργασία (DGTRE).
– Γραφείο Ξένων Επενδυτών (ΟFI).
– Υπηρεσία Εξαγωγών της Περιφέρειας της Βαλλονίας (AWEX).
– Ένωση Επενδύσεων της Περιφέρειας της Βαλλονίας (SRIW).
ΓΑΛΛΙΑ
Δήμοι και Κοινότητες, προϋπήρχαν της Γαλλικής Επανάστασης.
1789: Εισαγωγή της διαίρεσης σε Νομούς.
Περιφέρειες: Ολοκληρώνεται η δομή τους κατά την δεκαετία 1980.
Σήμερα: 22 Μητροπολιτικές Περιφέρειες, 4 Υπερποντίων Εδαφών.
Το σύστημα ευνοεί την αποκέντρωση και την ενίσχυση του θεσμού της Περιφέρειας και των Δήμων. Οι Περιφέρειες συμμετέχουν όχι μόνο στη σχεδίαση και στις δαπάνες των αναπτυξιακών προγραμμάτων, αλλά και στον τομέα των ιδιωτικών επενδύσεων. Συγκεκριμένα, οι Περιφέρειες συμμετέχουν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων προβαίνοντας σε δραστηριότητες, οι οποίες διαφέρουν από Περιφέρεια σε Περιφέρεια αναλόγως με τις εκάστοτε ανάγκες και τις κοινωνικές, γεωγραφικές και οικονομικές συνθήκες.
Παρέχονται τα ακόλουθα κίνητρα:
– Επιχορηγήσεις για την Δημιουργία νέων Εταιρειών.
– Επιχορηγήσεις για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
-Προώθηση δραστηριοτήτων, που σχετίζονται με την έρευνα και την τεχνολογία.
Λειτουργεί Περιφερειακό Ταμείο Χρηματοδότησης νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, όπως:
-Επιχειρήσεις μεταφοράς τεχνολογίας.
-Επιδότηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων ανά Περιφέρεια. Τα προγράμματα αυτά ποικίλλουν από Περιφέρεια σε Περιφέρεια με σκοπό την αξιοποίηση των Τοπικών παραγωγικών δυνατοτήτων (γεωργία, ξυλεία, τουρισμός) και την διάδοση της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
Παραλλήλως σε κάθε Περιφέρεια λειτουργεί Ειδική Υπηρεσία Προσέλκυσης Ξένων Επενδύσεων.
Τέλος, στη δράση των Περιφερειών συνδράμει το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, παρέχοντας σε συνεργασία με ταΠεριφερειακά Όργανα πρόσθετες ενισχύσεις.
Επισημαίνεται, ότι, τηρουμένων των αναλογιών, mutatis mutandis, η Γαλλία, θεωρείται ως η Χώρα εκείνη, η οποία πρωτοπορούσα εισήγαγε μηχανισμούς αυτονόμων επενδυτικών δράσεων σε επίπεδο Περιφέρειας αμέσως μετά τον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Α ́ Σύνταγμα: 1937.
Πρώτες ρυθμίσεις περί Περιφερειών το έτος 1994.
Το έτος 1999 μ.Χ. συγκροτήθηκαν 2 Περιφέρειες ευρύτερης χωρικής διάστασης, με σκοπό την αξιοποίηση Κοινοτικών Πόρων.
Εισαγωγικώς αναφέρεται, ότι οι Περιφέρειες της Ιρλανδίας, «εμπλέκονται» και στον σχεδιασμό των Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων, υπό διάφορες εκφάνσεις.
Προβλέπονται:
-Επισήμανση των αναγκών κάθε Περιφέρειας.
-Προετοιμασία του Περιφερειακού Προγράμματος Σχεδιασμού και Ανάπτυξης.
-Επιθεώρηση των Προγραμμάτων Ανάπτυξης των Τοπικών Αρχώνκάθε Περιφέρειας.
-Κατάρτιση της περιφερειακής οικονομικής στρατηγικής σε συνεργασία με κρατικούς φορείς.
-Προετοιμασία προσχεδίων προϋπολογισμού των δαπανών των Περιφερειών κ.ά.
Η εισαγωγή του θεσμού των Περιφερειών στην Ιρλανδία έγινε με βασικό σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση των Κοινοτικών πόρων.
Έτσι, οι αρμοδιότητες των Περιφερειών όσον αφορά στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων ασκούνται σε επίπεδο δημιουργίας των απαραίτητων τοπικών υποδομών.
Οι Περιφέρειες και οι μεγάλοι Δήμοι δραστηριοποιούνται κυρίως σε τομείς αειφόρου ανάπτυξης, δημιουργίας υποδομών, μεταφορών, τηλεπικοινωνιών, κατάρτισης του ανθρωπίνου δυναμικού και ανάπτυξης της κοινωνίας της πληροφορίας. Όσον αφορά στα άλλα κίνητρα, αυτά παρέχονται από την Κεντρική Κυβέρνηση.
Ακόμη, δραστηριοποιούνται διάφοροι Οργανισμοί, όπως:
α. Γραφείο Ιρλανδικών Περιφερειών:
Έχει συσταθεί με σκοπό την ανάπτυξη των Περιφερειών. Σκοποί του είναι:
-Συμμετοχή σε δίκτυα και άλλους Οργανισμούς προς προαγωγή του ενδιαφέροντος για τις ιρλανδικές Περιφέρειες.
-Ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με Οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
-Παροχή πληροφοριών στις Ιρλανδικές Περιφέρειες για Κοινοτικά Προγράμματα, τρόπου εφαρμογής τους και ευκαιρίες χρηματοδότησης.
-Επίβλεψη της εφαρμογής των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων.
β. Αναπτυξιακά Συμβούλια:
Λειτουργούν σε επίπεδο Κομητείας ή Δήμου. Σκοπός τους είναι η κατάρτιση ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης του συγκεκριμένου Οργανισμού Αυτοδιοίκησης.
ΙΤΑΛΙΑ
Ο θεσμός της Περιφέρειας εισήχθη, βάσει συνταγματικής ρύθμισης, (άρθρο 114), το έτος 1948, η οποία προβλέπει και τις αρμοδιότητές τους.
Αριθμός Περιφερειών: 20
Πέραν των άλλων, διαθέτουν αιρετές Διοικήσεις, οικονομική αυτοτέλεια, επιβάλλουν φόρους κ.ά.
Ο θεσμός είναι εξόχως λειτουργικός και βασίζεται σε ίδιους μηχανισμούς λειτουργίας κάθε Περιφέρειας.
Σε ωρισμένες Περιφέρειες, όπως π.χ. στην Περιφέρεια BASILICATA, η χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων προσεγγίζει το 50% του κόστους.
ΛΕΤΤΟΝΙΑ
Προβλέπεται Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση βάσει Νόμου του έτους 1994.
Υπάρχουν 5 μεγάλες, υπό άποψη έκτασης, Περιφέρειες και 26 Διοικητικές Περιφέρειες.
Οι 5 Περιφέρειες βασίζονται και λειτουργούν με συμφωνίες αμοιβαίας συνεργασίας των εμπλεκομένων Μερών, στοχεύουσες στην προετοιμασία και προώθηση μακροπρόθεσμων περιφερειακών αναπτυξιακών σχεδίων και στρατηγικών, στην υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων και στην ίδρυση Περιφερειακών Γραφείων Ανάπτυξης σε κάθε Περιφέρεια σχεδιασμού.
Ο προϋπολογισμός των Περιφερειακών Γραφείων Ανάπτυξης καλύπτεται:
– Από ετήσιες χρηματοδοτήσεις του κρατικού προϋπολογισμού.
– Από ετήσιες συνεισφορές των τοπικών και περιφερειακών Αρχών.
– Από διάφορες άλλες πηγές, όπως η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις, η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η χρηματοδότηση διαφόρων άλλων προγραμμάτων.
Τα Περιφερειακά Γραφεία Ανάπτυξης δεν χρεώνουν τις Τοπικές Αρχές, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τους Οργανισμούς υγείας και κοινωνικής μέριμνας για τις υπηρεσίες που προσφέρουν καθώς συνεισφέρουν έτσι στην ανάπτυξη των Περιφερειών. Σε αυτά μπορούν να απευθυνθούν και οι ιδιώτες επενδυτές, αφού η Λεττονική Κυβέρνηση αναγνωρίζει την συνεισφορά των ξένων επενδύσεων στη λεττονική οικονομία και με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να επιτύχει την εισροή ξένων κεφαλαίων στη χώρα. Η εθνική νομοθεσία απονέμει τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις στους ξένους επενδυτές, όπως και στους ιθαγενείς.
Η χώρα έχει επενδύσει στις υποδομές μεταφορών καθώς και υψηλής τεχνολογίας. Οι Λεττονοί προάγουν το στοιχείο του υψηλού μορφωτικού επιπέδου, του υψηλού επιπέδου εξειδίκευσης και προσαρμοστικότητας του εργατικού δυναμικού της χώρας.
Ο φόρος εισοδήματος για τις επιχειρήσεις ανέρχεται σε 15%, γεγονός που αποτελεί ελκυστικό παράγοντα για την ίδρυσή τους στην Λεττονία.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Υπάρχουν 5 Διοικητικές Περιφέρειες λειτουργούσες και ως Περιφέρειες Προγραμματισμού, καθώς και 2 Αυτόνομες Περιφέρειες, Μαδέρα και Αζορών, βάσει του Συντάγματος του έτους 1976.
Για τις ιδιωτικές επενδύσεις, υπάρχει το ΑΡΙ (Portuguese Investment Agency), το οποίο είναι υπεύθυνο για την προώθηση των επενδύσεων στη χώρα. Το ΑΡΙ είναι το μοναδικό σημείο επαφής για στρατηγικά επενδυτικά σχέδια και παρέχει υπηρεσίες καθ ́όλη τη διάρκεια της επενδυτικής διαδικασίας. Ασχολείται κυρίως με τους μεγάλους επενδυτές (προϋπολογισμός επιχείρησης > 40 εκ. Ευρώ το χρόνο τζίρος επιχείρησης > 75 εκ. Ευρώ το χρόνο) και τα επενδυτικά σχέδια που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του τα προωθεί σε άλλες αρχές (ΙΑΕΡΜΕΙ/ΙΤΡ). Το ΑΡΙ είναι ο μόνος και αποκλειστικός αντιπρόσωπος να λαμβάνει αιτήματα των επενδυτών με σκοπό να τα προωθήσει, να παρέχει την απαιτούμενη πληροφόρηση και να συντονίσει τις ενέργειες και ότι εκπροσωπεί, δεν αντικαθιστά τις δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες να αξιολογήσουν τα project και να εφαρμόσουν τη σχετική νομοθεσία. Έτσι, το API μειώνει τα κόστη των επενδυτών, αναλαμβάνει συγκεκριμένη δράση με τις δημόσιες αρχές ώστε η διαδικασία να γίνεται αποτελεσματικότερα και να αποφεύγονται οι γραφειοκρατικοί δαίδαλοι.
Σε όλες τις αναφερθείσες χώρες, (για πολλές από τις οποίες τα σχετικά στοιχεία είναι προϊόν επιτόπιας έρευνας κατά καιρούς, λειτουργούν Ελεγκτικοί Μηχανισμοί, είτε μερίμνη του Κράτους, είτε μερίμνη των ιδίων των Περιφερειών και των Δήμων.
Βάσει των στατιστικών δεδομένων, δεν είναι συχνή η αναφορά περί μη συννόμων δράσεων των Περιφερειακών και Δημοτικών Οργάνων, κατά την έγκριση ή την χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων.
Πέραν αυτών:
Η Ελλάδα, εφαρμόζουσα μέχρι πρό τινος επαμφοτερίζουσες πρακτικές, έχει τώρα την ευχέρεια να επωφεληθεί από την διεθνή εμπειρία περί αναπτυξιακών δραστηριοτήτων σε επίπεδο Περιφερειών και Δήμων.
Εν προκειμένω διατυπώνονται ωρισμένες σκέψεις ενδεχομένως αιρετικές.
Οι παράγοντες οι οποίοι υπό έποψη οικονομικής θεωρίας συνιστούν condicio sine qua για την παραγωγή ανάπτυξης, (οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής, σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο) είναι γνωστοί και παρέλκει αναλυτική αναφορά τους.
Εν πρώτοις το περιεχόμενο προγραμμάτων ανάπτυξης: πλειστάκις προγράμματα εκπονούνται με την οπτική εξυπηρέτησης πολιτικών σκοπιμοτήτων, αγνουμένων άλλων αναγκαίων επιλογών.
Εξ άλλης πλευράς τα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων συνεχώς συρρικνώνονται, του Κράτους προσδοκούντος την ιδιωτική παρέμβαση, η οποία όμως δεν λειτουργεί συνήθως με προέχουσα οπτική την κάλυψη κοινωνικών αναγκών, αλλά το προσδοκώμενο νόμιμο κέρδος. Πέραν αυτών, η γραφειοκρατία παρεμβαίνει ανασταλτικώς.
Άλλη παράμετρος είναι οι σχέσεις Δικαιοσύνης και επιχειρηματικώς δρώντων, είτε πρόκειται περί Κράτους και Νομικών Προσώπων, είτε περί Ιδιωτών.
Κατά την άποψη εξέχοντος Αντιπροέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης συνιστά παράγοντα αναστολής της παραγωγής ανάπτυξης, χωρίς βεβαίως η καθυστέρηση να πρέπει να εξοβελισθεί πάντοτε με δίκες εξπρές.
Σχετικώς αναφέρεται εδώ η άποψη του άλλοτε Προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας και πρώτου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας μετά την Μεταπολίτευση του έτους 1974 Μιχαήλ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, άποψη την οποία εν πολλοίς διετύπωσε εκ παραλλήλου και ο άλλοτε Αντιπρόεδρος του ιδίου Δικαστηρίου Καθηγητής Γεώργιος Μ. ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ:
«Η επίδρασις του παράγοντος του ταχέος και γοργού ρυθμού εν τη εκδικάσει των υποθέσεων είναι πολύ μεγαλυτέρα από ό,τι είναι δυνατόν εκ πρώτης όψεως να νομίση τις. Ότι η απόφασις η οποία εκδίδεται επικαίρως παράγει δραστικώτερα ένεκα της επικαιρότητός της αποτελέσματα είναι βεβαίως αμέσως εμφανές. Εκείνο όμως το οποίον δεν είναι αμέσως φανερόν, είναι η βαθεία εσωτερική επίδρασις, το στοιχείον της ταχύτητος και της επικαιρότητος ασκεί επ ́αυτής της σκέψεως του δικαστού και επί της ουσιαστικής διαμορφώσεως της αποφάσεώς του. Ο δικαστής, ο οποίος καλείται να κρίνη την νομιμότητα… πράξεως, εκδοθείσης και εφαρμοσθείσης προ πολλών ετών, είναι απρόθυμος να υιοθετήσει δραστικάς λύσεις, κατανοών τον εν πολλοίς πλατωνικόν χαρακτήρα της αποφάσεως, ήν θα εκδώση. Τουναντίον, ευχερώς ασπάζεται μίαν ζωντανήν λύσιν ο δικάζων υπόθεσιν νωπήν και γνωρίζων ότι η απόφασίς του θα επέλθη επικαίρως, πριν ή ο χρόνος απολιθώση τας …καταστάσεις. Δια της ταχείας εκδικάσεως κινείται ευχερέστερον ου μόνον η δικονομική μηχανή, αλλά και αυτή η σκέψις του δικαστού εν τη ουσία της. Διότι η δικαζομένη παρ ́αυτού σχέσεις είναι εισέτι καθαρά και λεία και δεν υποφέρει από την σκωρίαν, ήτις διά της παρόδου του χρόνου επικάθηται επί της παρακαίρως και οψίμως εκδικαζομένης υποθέσεως. Η σκωρία αυτή επιδρά και επί της σκέψεως του δικαστού και ελαττώνει την διάθεσίν του να επιβάλη λύσεις, αι οποίαι δυσκόλως θα τελεσφορήσουν, επειδή πρόκειται να προσκρούσουν εις την εκ του χρόνου δημιουργουμένην και ήδη «σκληράν» γενομένην… κατάστασιν».
Πρόβλημα εντός των κόλπων των δικαιοδοτικών Οργάνων συνιστά, ανεξαρτήτως των διαστάσεών του, η πολυνομία και η γραφειοκρατία, η οποία ενίοτε οδηγεί σε μακροχρόνιες διαδικασίες, ψυχοφθόρες, δαπανηρές και αναιρετικές της εμπιστοσύνης των Πολιτών προς τους Θεσμούς.
Είναι αυτονόητο το αναγκαίον της αποφυγής εξωγενών παρεμβάσεων προς την Δικαστική Λειτουργία εν γένει, προς εξυπηρέτηση κομματικών συμφερόντων ή συμφερόντων Ομάδων Πίεσης, (π.χ. Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, Οικονομικών Παραγόντων κ.ά.).
Ως αντίδοτο σε ενέργειες αυτού του τύπου αντιτάσσεται το ήθος, η ακεραιότητα χαρακτήρος, η επιστημοσύνη, η αφοσίωση εις την επιτέλεση του καθήκοντος των Δικαστικών και Εισαγγελικών Λειτουργών. Τυχόν παρεκκλίσεις κρίνονται ως αμελητέες.
Το κράτος και τα εξ αυτού δημιουργούμενα Νομικά Πρόσωπα και δευτερογενώς οι επιχειρηματικώς δρώντες Ιδιώτες πρέπει να λειτουργήσουν με σύνεση και τόλμη, μακράν μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Και το πράγμα επείγει.
Οι καιροί, καιροί χαλεποί λίαν, δυστυχώς δεν περιμένουν….
Του Κωνστ. ΓΕ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ
Καθηγητού Νομικής Σχολής και Μεταπτ. Προγραμμάτων Πανεπιστημίου ΝΕΑΠΟΛΙΣ, Πάφος,
Καθηγητού Προγρ. Σπ. Πανεπ. Αθηνών, Ομοτ. Καθηγητού ΠΑΝΤΕΙΟΥ Π.Κ.Π.Ε., Ex Ch. L. U. L., Bruxelles, Ex Int. I.I.A.P., Paris, Δικηγόρου, παρ ́ Α.Π., Σ.τ.Ε., Ελ. Σ., Δικ. Ε.Ε. και Σ. τ. Ευρ.,
Κατόχου Τιμητ. Διακρ. LE PRIX EUROPEEN DES 12 ETOILES
