Η παγκόσμια κοινότητα προβάλλει ως επιτακτικό αίτημα των ημερών τον εγκλεισμό και την απομόνωση για την προάσπιση της υγείας του ατόμου άρα και του συνόλου, μια και τα δύο αυτά είναι αλληλένδετα μεταξύ τους.
Ο επιβεβλημένος εγκλεισμός, η αποστασιοποίηση από τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας φαντάζει παράλληλα, ως η ιδανική ευκαιρία για τον καθένα από εμας να αφουγκραστεί τις πραγματικές του ανάγκες. Να κάνει τον εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό του για το τι πραγματικά θέλει, τι επιδιώκει σ΄αυτή τη ζωή, τι είναι πραγματικά σημαντικό γι΄αυτόν και τι όχι. Και αυτά που δεν είναι σημαντικά, γιατί άραγε εξακολουθεί να τα έχει ως προτεραιότητα; Είναι λοιπόν η στιγμή της αναμέτρησης του εαυτού με το «είναι» του, τον λογισμό και την ψυχή του, τα οράματα και τους στόχους του. Είναι η στιγμή της αναμέτρησης με την αλήθεια.
Ανάμεσα σ΄όλα αυτά τα αναπάντητα πολλές φορές και αγωνιώδη ερωτηματικά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ιδέες και σκέψεις που δεν τολμήσαμε να εκφράσουμε από φόβο μήπως κατηγορηθούμε ως ρομαντικοί ιδεολόγοι μακριά από το πρακτικό πνεύμα και την «εξέλιξη» που επιτάσσει η εποχή μας, ως «ανεύθυνοι» οραματιστές μιας εξιδανικευμένης κοινωνίας μακριά από την υποκρισία, την πνευματική ένδεια, την ιδιοτέλεια και τον ατομισμό. Στο άκουσμα της λέξης ατομισμός, ενδόμυχα μου δημιουργείται η ανάγκη να θίξω το θέμα της φιλίας. Ποια είναι ή θα μπορούσε να είναι άραγε στις μέρες μας η σχέση, η ταύτιση ίσως, το «πάντρεμα» της λέξης φιλία με τον ατομισμό;
Ο ατομισμός ως έννοια παραπέμπει αυθωρεί και παραχρήμα στο συμφέρον, στην εύνοια του εαυτού, στην έκδηλη τάση ικανοποίησης του «εγώ». Ένα «εγώ» που φαντάζει τόσο ξεδιάντροπα ακόρεστο και παράλληλα τόσο ευπροσάρμοστο στις επιταγές της σύγχρονης υλιστικής κοινωνίας. Η φιλία από την άλλη, καθώς ορίζεται ετυμολογικά, είναι η αγάπη, η στοργή, η κατανόηση και ο συμβιβασμός των επιθυμιών μας με τις επιθυμίες του άλλου. Ενός άλλου που ομορφαίνει τη ζωή μας, την κάνει πιο πλούσια σε συναισθήματα και σε βιώματα. Αυτά βέβαια ισχύουν , όταν πρόκειται περί αγνής και άδολης φιλίας.
Ο Αριστοτέλης, ο Σταγειρίτης φιλόσοφος διέκρινε τρεις εκφάνσεις της φιλίας: την φιλία ¨διά το χρήσιμον¨, ¨δι΄ηδονήν¨ και ¨διά το αγαθόν¨. Ως ιδανική φιλία προβάλλει στο όγδοο βιβλίο του της Νικομάχειας Ηθικής του το τρίτο. ¨Δια το αγαθόν¨ με την έννοια του ότι, όταν συνδέεσαι με έναν άνθρωπο με τους ακατάλυτους δεσμούς της φιλίας, δεν το κάνεις, επειδή τον χρειάζεσαι. Τον κρατάς δηλαδή στον περίγυρό σου όσο σου είναι χρήσιμος για να προαχθείς, να «φτάσεις κάπου» , να πετύχεις προσωπικές σκοπιμότητες και φιλοδοξίες και κατόπιν, όταν αλλάξουν οι συνθήκες και οι περιστάσεις και μιλάς από θέση «ισχύος», τον εγκαταλείπεις ανενδοίαστα και με τρομακτική ευκολία. Ούτε ακόμη τον «χρειάζεσαι», επιδιώκεις δηλαδή τη συντροφιά και τη συναναστροφή μαζί του, επειδή απαλύνει με την παρουσία και τις πράξεις του τις έγνοιες και τις φροντίδες της καθημερινότητας. Και κυρίως ούτε από φόβο μην μείνεις μόνος. Γιατί η μοναξιά χρειάζεται δύναμη και είναι άθλος πραγματικός τη δύσκολη αυτή εποχή που διανύουμε. Η επίκριση και η δυσαρέσκεια των πολλών είναι άμεση, αν κάποιος τολμήσει να επιλέξει την απλότητα μέσα στη μοναξιά του όσο δημιουργική κι αν είναι αυτή, γιατί πολύ απλά δεν ταιριάζει με το κατεστημένο της εποχής. Ένα κατεστημένο που δεν έχει χώρο για ποιότητα και δυνατότητα επιλογής, αλλά ευάλωτο, καθώς είναι στην κριτική και στο σχολιασμό.
Ο πραγματικός φίλος είναι η προέκταση ή σε αρκετές των περιπτώσεων το ξεπέρασμα του εαυτού σου. Μαθαίνεις να μοιράζεσαι, να νιώθεις τη χαρά και τη λύπη του άλλου χωρίς εκπτώσεις, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς όρια. Γιατί η αγνή και άδολη αγάπη μόνο με την αλήθεια μπορούν να αναμετρηθούν. Τον τιμάς λοιπόν τον φίλο, όταν τον αγαπάς και την ίδια στιγμή τον αγαπάς, καθώς τον τιμάς. Ο πραγματικός φίλος είναι συνεπίκουρος και συμπαραστάτης σε κάθε σου βήμα χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δεν θα είναι αυστηρός απέναντι σε οποιοδήποτε ολίσθημα ή ατόπημά σου. Δεν τον αγγίζουν έναν τέτοιο φίλο κατώτερα αισθήματα, όπως η ζήλια, ο φθόνος, όπως αλλιώς λέγεται, η σύγκριση και ο ανταγωνισμός. Τον αφήνουν αλώβητο, καθώς έμπρακτα υπηρετεί την ηθική της φιλίας.Το σίγουρο πάντως είναι ότι ο ανιδιοτελής και ειλικρινής φίλος έχει ένα αναμφισβήτητο προτέρημα, ένα χάρισμα αμετάβλητο, αυτό του να βρίσκεται πάντα εκεί δίπλα σου οτιδήποτε κι αν συμβεί οτιδήποτε κι αν προκύψει στη ζωή σου καλό ή κακό.
Η τελευταία πανδημία που θέτει σε δοκιμασία τις σωματικές και ψυχικές αντοχές όλων μας μπορεί να προτάσσει ως επιβεβλημένη την απόσταση για την προάσπιση του αγαθού της υγείας, αλλά η αγνή και αδόλευτη φιλία είναι πάνω από κάθε πρόσκωμμα . Μπορεί όχι απαραίτητα με τη φυσική παρουσία ενός ατόμου, άλλωστε γι΄αυτό ευτυχώς υπάρχει η τεχνολογία, χρήσιμη όσο ποτέ άλλοτε στην πλήρωση αυτού του κενού με τις δυνατότητες που παρέχει. Η αγαθή σκέψη, ένα χαμόγελο και ένας καλοπροαίρετος λόγος λειτουργούν ως παραμυθία στις καρδιές των ανθρώπων, αμβλύνουν το φόβο και την ανασφάλεια για το άγνωστο, για το τι μέλλει γενέσθαι. Η φιλία λοιπόν παραμένει ακατάλυτη αξία ακόμη και στις μέρες μας, που ¨το μόνο που δεν μας λείπει είναι η λύπη και τα λίπη¨, δανείζομαι τους στίχους του ποιητή Γιώργου Χαριτωνίδη. Και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο ακόμα υπάρχουν άνθρωποι!
