Μια περιοχή αποκλειστικά αφιερωμένη σε ταφές, έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στη θέση Κισόνεργα-Σκαλιά, στην Επαρχία Πάφου.
Η φυσική ανθρωπολόγος της ομάδας του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχαιολογικών Ερευνών στη Λευκωσία (CAARI), που διενεργεί τις έρευνες υπό τη διεύθυνση της δρος Liny Crewe, Διευθύντριας του Ινστιτούτου, η Δρ. Michelle Gamble έχει διαπιστώσει ότι η ταφή που ανασκάφηκε τελευταία περιείχε τα σκελετικά κατάλοιπα γυναίκας η οποία είχε θαφτεί ξαπλωμένη στη δεξιά της πλευρά. Δεν σημειώθηκαν ταφικά κτερίσματα σε καμία από τις ταφές, ενώ όλοι οι σκελετοί φαίνεται να ανήκουν σε γυναίκες και παιδιά.
Σύμφωνα με ανακοίνωση από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, η ανασκαφική έρευνα του 2018, στη θέση Κισόνεργα-Σκαλιά, ολοκληρώθηκε.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που μεταδίδει το ΓΤΠ, η αρχαιολογική αυτή θέση διατηρεί κατάλοιπα από ένα χρονολογικά ευρύ φάσμα της Εποχής του Χαλκού αλλά και ενδείξεις για κατοίκηση κατά τη Χαλκολιθική περίοδο, ξεκινώντας πριν από το 2.500 π.Χ. Η θέση φαίνεται να συνδέεται με τον γειτονικό οικισμό Κισόνεργα-Μοσφίλια της Νεολιθικής περιόδου-Φάση Φιλιάς. Ο οικισμός στη θέση Κισόνεργα-Σκαλιά εγκαταλείφθηκε γύρω στο 1600 π.Χ., περίοδο μετάβασης προς την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.
Κατά την τελική φάση κατοίκησης του οικισμού ανεγέρθηκε ένα κτιριακό σύμπλεγμα που περιλάμβανε στεγασμένους χώρους αλλά και μεγάλους ανοικτούς χώρους. Ο χώρος αυτός δεν διατηρεί ενδείξεις ότι ήταν οικιστικός αφού οι δραστηριότητες που σημειώνονται φαίνεται να ήταν βιοτεχνικού χαρακτήρα, όπως μεγάλες εστίες και το δημοσιευμένο καμίνι που φαίνεται να σχετίζεται με την παραγωγή μπύρας. Κατά την ανασκαφική περίοδο του 2018 συνεχίστηκε η αποκάλυψη του αρχικού δαπέδου που ανήκε στην πρώτη φάση ανοικοδόμησης.
Αναφέρεται ότι το δάπεδο, όπως φάνηκε και σε άλλες ανασκαφικές περιόδους, αποτελείται από καλά πατημένο πηλό με προσμίξεις ασβέστη. Τα περισσότερα στοιχεία και κατασκευές συνδέονται με την πρώτη φάση ανοικοδόμησης ενώ, κατά τη δεύτερη φάση, κάποια από τα δάπεδα επικαλύφθηκαν με άλλα. Προστίθεται ότι φαίνεται ότι ο οικισμός άρχισε να παρακμάζει, με τις διάφορες δραστηριότητες να μειώνονται σιγά-σιγά και τελικά να εγκαταλείπεται.
“Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται από την ανεύρεση αριθμού επιδιορθωμένων αγγείων στα τελευταία δάπεδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι κατά τα τελευταία χρόνια ζωής του οικισμού δεν υπήρχαν εκεί αγγειοπλάστες”, αναφέρει η ανακοίνωση.
Σημειώνεται ότι στις βόρειες περιοχές δύο παράλληλοι μεταξύ τους τοίχοι σχηματίζουν έναν μακρόστενο χώρο και στις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων εδώ διερευνήθηκε το πεσμένο οικοδομικό υλικό και φάνηκε ότι ο χώρος αυτός ίσως να ήταν στεγασμένος.
Στα βόρεια του τεμαχίου, η γεωργική δραστηριότητα που διεξαγόταν κατά τη δεκαετία του 1970 κατέστρεψε ολοκληρωτικά τα κατάλοιπα της Εποχής του Χαλκού και ως εκ τούτου, διατηρήθηκαν τα βαθύτερα στρώματα που ανήκουν στη Χαλκολιθική περίοδο.
Συγκεκριμένα, ανασκάφηκαν τέσσερις λακκοειδείς τάφοι οι οποίοι είχαν διανοιχθεί μέσα σε οικιστικό στρώμα το οποίο είχε τεθεί σε αχρηστία.
“Η ανακάλυψη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού μας δίνει νέα στοιχεία σε σχέση με τις ταφικές πρακτικές της Χαλκολιθικής περιόδου” αναφέρει η ανακοίνωση.
Σημειώνεται ότι ενώ οι έρευνες στη γειτονική θέση Κισόνεργα-Μοσφίλια αποκάλυψαν ταφές μόνο εντός του οικισμού, οι φετινές έρευνες στα Σκαλιά αποκάλυψαν μια περιοχή αποκλειστικά αφιερωμένη σε ταφές.
Η φυσική ανθρωπολόγος της ομάδας Δρ. Michelle Gamble έχει διαπιστώσει ότι η ταφή που ανασκάφηκε τελευταία περιείχε τα σκελετικά κατάλοιπα γυναίκας η οποία είχε θαφτεί ξαπλωμένη στη δεξιά της πλευρά. Δεν σημειώθηκαν ταφικά κτερίσματα σε καμία από τις ταφές ενώ όλοι οι σκελετοί φαίνεται να ανήκουν σε γυναίκες και παιδιά.
Η τελική φάση του οικισμού καταλαμβάνει σήμερα έναν χώρο 1200m.2 Όλα τα ανεσκαμμένα τμήματα περιλαμβάνουν κατάλοιπα που σχετίζονται με μεγάλης κλίμακας μαγείρεμα/ζέσταμα ή με εργασίες επεξεργασίας, ενώ αναμένεται ότι οι μελλοντικές έρευνες θα εξακριβώσουν τον χαρακτήρα και τη χρήση των μεγάλων ανοικτών χώρων.
“Η θέση Κισόνεργα-Σκαλιά αποτελεί ένα καλό παράδειγμα ενός φαινομένου που σημειώνεται κατά τη μετάβαση από τη Μέση στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού, οπόταν οι άνθρωποι άρχισαν να κτίζουν μεγάλου μεγέθους κτίρια και να παράγουν προϊόντα σε μεγαλύτερη κλίμακα. Δεδομένου του ότι ο οικισμός εγκαταλείφθηκε νωρίς και τα κατάλοιπα δεν έχουν καταστραφεί ως αποτέλεσμα μεταγενέστερης ανθρώπινης δραστηριότητας, είμαστε σε θέση να μελετήσουμε σε βάθος το φαινόμενο αυτό” καταλήγει η ανακοίνωση.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
