Ένα από τους τελευταίους γανωτήδες της Πάφου μιλά στο taxidromos24.com, για το επάγγελμα του που τείνει να εξαφανιστεί.
Τα παλιά χρόνια, τα περισσότερα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για τις καθημερινές τους δουλειές και ιδιαίτερα στη μαγειρική ήταν χάλκινα (μπακιρένια). Αυτά με τον καιρό και με τη μεγάλη χρήση οξειδώνονταν και γινόταν επικίνδυνα για δηλητηριάσεις.
Τότε, ήταν επιβεβλημένο το γάνωμα, δηλαδή έπρεπε να σκεπαστεί όλη η επιφάνεια του σκεύους με ειδικό μέταλλο. Αυτό ήταν το “καλάι”, ο κασσίτερος δηλαδή. Το γάνωμα γινόταν από τους ειδικούς τεχνίτες, τους γανωτήδες ή καλαϊτζήδες, στην τουρκική γλώσσα. Το μεσαιωνικό ρήμα γανώνω (= επικαλύπτω χάλκινο σκεύος με κασσίτερο για να το προφυλάξω από την οξείδωση).Ήταν χρήσιμη η δουλειά τους, γιατί έσωζαν τους ανθρώπους από το θάνατο που προκαλούσαν τα αγάνωτα χάλκινα σκεύη.
Ο κ. Χριστόδουλος Ανδρέου γεννημένος το 1955 από την Έμπα της Πάφου είναι γανωτής στο επάγγελμα μέχρι και σήμερα. Με το επάγγελμα αυτό ασχολείται από τα 14 του χρόνια μέχρι και σήμερα στα 63 του.
Ένα χτύπημα στο πόδι ήταν η αιτία να σταματήσει το επάγγελμα του δουλειά ως σιδεράς και να ακολουθήσει τη τέχνη του γανώματος.
49 χρόνια μετά ο κ. Χριστόδουλος μας τονίζει ότι αυτή η δουλειά μέχρι και σήμερα τον ενθουσιάζει και τον εκφράζει. Καταλυτικό ρόλο για να ξεκινήσει αυτό το επάγγελμα έπαιξε ο αδελφός του, μιας και από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλάι του και του έδειξε τα μυστικά αλλά και το ίδιο το επάγγελμα.
Η ενασχόληση αυτή αποτελούσε βασική πηγή εσόδων τόσο για το ίδιο όσο και για την οικογένεια του. Δεν είναι πλέον τόσο προσοδοφόρο επάγγελμα μας επισημαίνει όσο παλιά. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας μηχανήματα αντικατέστησαν τα εργατικά χέρια μας τονίζει. Το βιομηχανοποιημένα προϊόντα όπως για παράδειγμα το πλαστικά αντικείμενα λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής και της μαζική τους διάθεσης στις αγορές, είναι πιο ανταγωνιστικά σε σχέση με τα χειροποίητα τα οποία απαιτούσαν χρόνο, κόπο και χρήμα για να κατασκευαστούν.
Κατά κόρον γινόταν εξάσκηση του επαγγέλματος από άνδρες. Μας τονίζει ότι στην Κύπρο η δουλειά αυτή διδάχθηκε από τους Τούρκους. Μπορεί να φτιάξει τα πάντα μας δηλώνει ο κ. Χριστόδουλος όπως για παράδειγμα ταψιά, καζάνια, πιρούνια, κουτάλια αλλά και ποτιστήρια χειρός.
Τέλος μας λέει ότι χρειάζεται να αφιερώσεις πολλή χρόνο σε αυτή τη δουλειά και πως ο κόσμος τον προτιμά. Ίσως είναι ο μοναδικός όχι μόνο στην Πάφο αλλά και σε όλη την Κύπρο. Όσο αντέχει και μπορεί θα συνεχίσει την τέχνη αυτή, μιας και έχουν βιομηχανοποιηθεί όλα .
