Ο Άγιος Λαμπριανός είναι γνωστός και ως Άγιος Λιμπρός στην Έμπα και η σπηλιά του ονομάζεται «Σπηλιά του Άη Λιμπρού».
Ο Άγιος Λαμπριανός ο Θαυματουργός είναι ένας τοπικός Άγιος της Πάφου, ο οποίος θα μπορούσε κάλλιστα να ήταν άγνωστος στον ευρύ κόσμο της Κύπρου, εάν δεν υπήρχε η κατακόμβη που είναι αφιερωμένη στο όνομα του ακριβώς απέναντι από την φημισμένη κατακόμβη της Αγίας Σολομονής στην Κάτω Πάφο.
Η κατακόμβη του Αγίου Λαμπριανού μπορεί να είναι ο φτωχός συγγενής δίπλα από την ακτινοβολία της κατακόμβης της Αγίας Σολομονής που έχει φυτρωμένη την γηραιά τρεμυθιά με τα κρεμασμένα μαντήλια δίπλα της, αλλά χάρη σε αυτή της την τοποθεσία, ο Άγιος έχει γίνει πασίγνωστος ανά την Κύπρο και όχι μόνo.
Η κατακόμβη του Αγίου Λαμπριανού στην Κάτω Πάφο μπορεί να είναι γνωστή σε πολλούς, όμως αυτό που είναι γνωστό σε ελάχιστους ανθρώπους είναι ότι αυτός δεν είναι ο μοναδικός τόπος στην Κύπρο όπου λατρεύεται ο Άγιος.
Στην περιοχή Πετρίδια του χωριού Έμπα στην Πάφο υπάρχει σπηλιά όπου ο Άγιος επίσης λατρεύεται. Έτσι υπάρχουν δύο τόποι λατρείας του Αγίου και όχι ένας.
Στο χωριό Έμπα ο Άγιος Λαμπριανός είναι γνωστός και ως Άγιος Λιμπρός και η σπηλιά του ονομάζεται «Σπηλιά του Άη Λιμπρού». Από το μεγάλο στόμιο της σπηλιάς αναυλίζει ολόχρονα νερό το οποίο πιστεύεται ότι πηγάζει από το χωριό Τσάδα που βρίσκεται σε μια απόσταση περίπου 10χμ. από την Έμπα.
Το νερό αυτό θεωρείται ως το αγίασμα του Αγίου Λαμπριανού αφού πιστεύεται ότι με αυτό καθαρίζουν κάθε λογής δερματικά νοσήματα. Αυτό όμως που καθιστά την σπηλιά ως μοναδική είναι στο ότι αφού κάποιος εισέλθει μέσα στα έγκατα της, θα βρεθεί έκπληκτος μπροστά σε πανέμορφους σταλακτίτες και σταλαγμίτες εκατομμυρίων χρονών.
Το μήκος της σπηλιάς είναι πολύ βαθύ αλλά μετά από αρκετή απόσταση περπατήματος με πυρσούς ή δυνατά φανάρια, σε κάποιο σημείο η σπηλιά στενεύει και δεν χωρά άνθρωπο να περάσει πιο πέρα, γι’ αυτό κανείς δεν ξέρει τι υπάρχει πάρα κάτω.
Μπορεί να ακούγεται απίστευτο, αλλά μια μεγάλη σπηλιά όπως αυτή, γεμάτη με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, παραμένει άγνωστη και ανεξερεύνητη και στο έλεος του κάθε τυχόντα βάνδαλου αυτών των δημιουργημάτων της φύσης.
Η ιστορία της σπηλιάς στην Έμπα:
Σε καιρούς όπου οι κάτοικοι της Έμπας κινδύνευαν είτε από τους Σαρακινούς, είτε από τους Τούρκους, έβρισκαν καταφύγιο στην σπηλιά του Αγίου Λαμπριανού, της οποίας η είσοδος μέχρι πολύ πρόσφατα, ήταν εξ ολοκλήρου καλυμμένη από τεράστιες πυκνές βάτους. Σύμφωνα με την παράδοση της Έμπας, σε μια από τις επιδρομές των Σαρακηνών, κάποιος έκρυψε στη σπηλιά του Αγίου Λαμπριανού ένα σακκί γεμάτο χρυσές λίρες για να μην του τις πάρουν. Όμως αυτός ο άνθρωπος ήταν άδικος και τις λίρες στο σακκί τις κέρδισε άδικα και γι αυτό και ο Άγιος Λαμπριανός δεν τον άφησε να τις βρει όπου και να έψαχνε. Πιστεύεται ότι το σακκί με τις χρυσές λίρες είναι ακόμη κρυμμένο εκεί, αφού όσο και αν έψαξαν, κανείς δεν μπόρεσε να τις βρει.
Τα θαύματα του Αγίου Λαμπριανού:
Ο Άγιος Λαμπριανός τυγχάνει μεγάλου σεβασμού από τους κατοίκους της Έμπας και των χωριών της γύρω περιοχής αφού έχει κάνει πολλά θαύματα και έχει γιατρέψει πολλή κόσμο. Στα πιο παλιά χρόνια η σπηλιά του Αγίου ήταν γεμάτη από ρούχα, αφού οι πιστοί άφηναν τα ρούχα τους στον Άγιο για να τους γιατρέψει.
Για αυτό το λόγο, αν κάποιο σπίτι ήταν ακατάστατο με ρούχα πεταγμένα εδώ και εκεί, έλεγαν ότι το σπίτι ήταν «όπως την σπηλιά του Αή Λιμπρού». Ακόμη και σήμερα, μερικοί πιστοί συνεχίζουν να φέρνουν τα ρούχα τους στον Άγιο.
Πιστεύεται επίσης ότι ο Άγιος γιατρεύει τους πονοκεφάλους, και υπάρχει η συνήθεια οι πιστοί να βγάζουν τρίχες από το κεφάλι τους και να τις κολλούν στην εικόνα του Αγίου για να τους γιατρέψει τον πονοκέφαλο.
Πολλοί είναι επίσης αυτοί που είδαν το Άγιο να κάθεται στη σπηλιά του, εκεί στο μέρος που συνήθιζε να κοιμάται, και που σώζεται δίπλα από το προσκυνητάρι του.
Κανείς δεν γνωρίζει από που είναι και πότε ακριβώς έζησε ο Άγιος Λαμπριανός, και αν δεν ήταν ο αγιογράφος Παρθένιος που ζωγράφισε την εικόνα του κάπου στα τέλη του 18ου ή αρχές του 19ου μ.Χ. αιώνα, δεν θα γνωρίζαμε την όψη του. Πιθανότατα ο Άγιος να ήταν ένας από τους τριακόσιους Αλαμάνους αγιούς που ήρθαν στην Κύπρο από την Παλαιστίνη κι ασκήτεψαν σε διάφορα μέρη του νησιού. Πιθανόν επίσης να έζησε πρώτα στην κατακόμβη του στη Κάτω Πάφο και μετά για κάποιο λόγο να μετακινήθηκε στην σπηλία αυτή στη Έμπα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από την σπηλιά του Αγίου Λαμπριανού, προς τα ανατολικά, υπήρχε παλιά μικρό Μετόχι του Μοναστηριού του Σταυρού του Ομόδους με Ναό αφιερωμένο στον Άγιο Ακάκιο ο οποίος δεν σώζεται πλέον, ενώ προς τα νότια της σπηλιάς σώζεται Βυζαντινός Ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.
