18 χρόνια χωρίς τον Γιάννο Κρανιδιώτη

Συμπληρώνονται 18 χρόνια από τον τραγικό ατύχημα που βύθισε Κύπρο και Ελλάδα στο πένθος μετά τη πτώση του πρωθυπουργικό αεροσκάφους τύπου Φάλκον που μετέφερε τον τότε αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιάννο Κρανιδιώτη και άλλα 12 άτομα στη Ρουμανία.

Μόλις μία εβδομάδα είχε περάσει από τον σεισμό της Πάρνηθας και μια δεύτερη τραγωδία βύθισε ξανά την Ελλάδα στο πένθος. Το βράδυ της 14ης Σεπτεμβρίου του 1999 επτά άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε ένα αεροπορικό δυστύχημα που δεν είχε προηγούμενο.

Το πρωθυπουργικό αεροσκάφος τύπου Φάλκον που μεταφέρει τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιάννο Κρανιδιώτη και άλλα 12 άτομα στη Ρουμανία, πέφτει σε μεγάλο κενό αέρος. Κατά τη διάρκεια της ανεξέλεγκτης καθοδικής πορείας όσοι δεν ήταν δεμένοι στις θέσεις τους χτυπούσαν στα τοιχώματα του αεροπλάνου και στα καθίσματα.

«Κλυδωνίζονταν ως εάν να βρίσκονταν εντός αναδευτήρα, προσέκρουσαν στην οροφή, στα τοιχώματα, στο δάπεδο και στην επίπλωση του αεροσκάφους», αναφέρεται σε απόφαση του Αρείου Πάγου με την οποία επιδικάστηκε αποζημίωση συγγενούς ενός εκ των θυμάτων.

Στο δυστύχημα έχασαν τη ζωή τους ο Γιάννος Κρανιδιώτης, ο 23χρονος γιος του Νικόλας, οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ Δημήτρης Πανταζόπουλος και Νίνα Ασημακοπούλου, ο εικονολήπτης της ΕΡΤ Παναγιώτης Πούλος, ο αστυνομικός της προσωπικής ασφάλειας του υπουργού Νίκος Ασημακόπουλος και ο μηχανικός του αεροσκάφους Μιχάλης Παπαδόπουλος.

Το Φάλκον είχε ξεκινήσει το ταξίδι του από την Αθήνα και κατευθυνόταν προς το Βουκουρέστι προκειμένου ο υπουργός να συμμετάσχει στη Διαβαλκανική Διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών. Λίγο πριν φτάσει στη ρουμανική πρωτεύουσα το αεροσκάφος έκανε μια απότομη βουτιά από τα 15.000 πόδια όπου πετούσε και σταθεροποιήθηκε στα 3.000 πόδια.

Ο δημοσιογράφος Αλφόνσος Βιτάλης που επέβαινε στο αεροσκάφος και υπέστη ελαφρά τραύματα, καθώς ήταν δεμένος στη θέση του, περιέγραφε στα «Νέα»: «Συνέβη αφού είχαμε ολοκληρώσει το γεύμα που μας είχε σερβιριστεί. Ο υπουργός βρισκόταν όρθιος και είχε έρθει προς το πίσω μέρος του αεροπλάνου, εκεί όπου βρισκόμασταν με άλλους συναδέλφους για να μας ενημερώσει. Όρθια ήταν και άλλα άτομα και συζητούσαν.

Ξαφνικά νιώσαμε να πέφτουμε. Αντικείμενα και άνθρωποι που ήταν όρθιοι άρχισαν να χτυπιούνται στα τοιχώματα που αεροσκάφους «. Οι έξι από τους επτά έχασαν τη ζωή τους ακαριαία από πολλαπλά χτυπήματα στο κεφάλι.

Ο εικονολήπτης της ΕΡΤ Παναγιώτης Πούλος τραυματίστηκε βαρύτατα σε κεφάλι και θώρακα και υπέκυψε λίγες μέρες αργότερα. Από τη βουτιά του αεροσκάφους τραυματίστηκε σοβαρά ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος, διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος παρέμεινε σε κώμα, αλλά τελικά επέζησε. Πέθανε τον Μάιο του 2015. Πιο ελαφρά, εκτός από τον Αλφόνσο Βιτάλη, τραυματίστηκε η αεροσυνοδός Άννα Βελησσαρίου. Κανέναν σοβαρό τραυματισμό δεν υπέστησαν η ιδιαιτέρα του υπουργού και σύζυγος του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Μπεγλίτη και οι δύο πιλότοι….

Τα αίτια της τραγωδίας:

Η επίσημη έκθεση των ρουμανικών αρχών που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Αύγουστο του 2000 κάνει λόγο για τεχνική βλάβη και λάθος χειρισμούς. Είχε ήδη προηγηθεί η άσκηση δίωξης από την Εισαγγελία Πρωτοδικών σε βάρος των δύο πιλότων του Φάλκον, καθώς και κατά των τεχνικών που το συντηρούσαν, βάσει άλλου πορίσματος που είχε εκδοθεί από δύο εμπειρογνώμονες που είχε ορίσει η Δικαιοσύνη.

Στο 16σέλιδο πόρισμα των Ρουμάνων ειδικών αναφέρονται ως κύριες αιτίες της τραγωδίας οι λάθος χειρισμοί του κυβερνήτη και του συγκυβερνήτη σε σχέση με τον αυτόματο πιλότο, οι λανθασμένες οδηγίες που είχαν οι πιλότοι για την αντιμετώπιση περιστατικών σε μεγάλες ταχύτητες και το γεγονός ότι οι επιβάτες δεν φορούσαν ζώνες, ενώ το αεροσκάφος βρισκόταν σε πορεία καθόδου για προσγείωση.

Το πόρισμα περιλαμβάνει και συστάσεις προς την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και την Ολυμπιακή για την ευθύνη συντήρησης του Φάλκον, αναφέροντας ότι πρέπει να αναθεωρήσουν την πολιτική τους σχετικά με τη συντήρηση των αεροσκαφών και τη χρήση των ζωνών ασφαλείας.

Για την κατασκευάστρια εταιρεία Dassault αναφέρει ότι θα πρέπει να τροποποιήσει τα εγχειρίδια συντήρησης του αεροσκάφους. Φωτογραφίες από το εσωτερικό του αεροσκάφους που τραβήχτηκαν μετά την προσγείωσή του στο Βουκουρέστι Τον Δεκέμβριο του 2000 οι δυο πιλότοι Ιωάννης Ανδρουλάκης και Γρηγόρης Σινέκογλου αφήνονται ελεύθεροι μετά την καταβολή εγγύησης .

Τον Ιούλιο του 2002 το Τριμελές Πλημμελιοδικείο της Αθήνας καταδικάζει τον κυβερνήτη ένοχο και του επιβάλει ποινή φυλάκισης 5 ετών, ενώ αθωώνει τον συγκυβερνήτη και τους τεχνικούς της Ολυμπιακής. Δυο χρόνια αργότερα οι δικαστές του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών κηρύσσουν ένοχο τον Ιωάννη Ανδρουλάκη για επτά ανθρωποκτονίες από αμέλεια και πρόσκληση δύο σωματικών βλαβών και μειώνουν την ποινή κατά 25 μήνες. Επιβάλλουν στον κυβερνήτη φυλάκιση 35 μηνών με τριετή αναστολή. Σύμφωνα με το σκεπτικό την απόφασης ο κατηγορούμενος πιλότος δεν έδωσε εγκαίρως την εντολή να ανάψει η ένδειξη «προσδεθείτε» ώστε να μην κινδυνεύσουν οι επιβάτες….

Γιαννάκης Ομήρου για Γ. Κρανιδιώτη:

“Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1999 συγκλονισμένοι και συντετριμμένοι πληροφορούμασταν τον αδόκητο θάνατο του Γιάννου Κρανιδιώτη και του γιού του Νικόλα.

Ένας ακούραστος και πρωτοπόρος αγωνιστής του Ελληνισμού, της Ελλάδας και της Κύπρου, έχανε τη ζωή του στις επάλξεις του καθήκοντος. Ένας λαμπρός Κύπριος, ένας επιφανής Έλληνας στην πιο παραγωγική και καρποφόρα περίοδο της ζωής του έφυγε τόσο ξαφνικά και ανεπάντεχα.

Η απώλεια υπήρξε για την Κύπρο ιδιαίτερα δραματική αφού ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής στην προώθηση της ευρωπαϊκής πορείας της Κύπρου αλλά και ο μόνιμος «πρέσβης» του Κυπριακού στην Αθήνα.

Η βαθιά επιστημονική του γνώση, η στέρεη πολιτική και ιδεολογική του συγκρότηση, η απόσταση ασφαλείας από την τρέχουσα και εν πολλοίς αγοραία αντίληψη της κομματικής ζωής, τον είχαν καθιερώσει ως μια σταθερή αξία στο χρηματιστήριο της πολιτικής ζωής από άποψη αποτελεσματικότητας και υψηλού πολιτικού ήθους.

Στόχος ζωής για τον Κρανιδιώτη, η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Για το σκοπό αυτό υπήρξε ο εμπνευστής και ο καθοδηγητής σημαντικών πολιτικών πρωτοβουλιών της Ελληνικής Κυβέρνησης. Και για να μην ξεχνάμε. Πολιτικές και πρωτοβουλίες που από κάποιους στην Κύπρο μυκτηρίστηκαν και αφορίστηκαν.

Να τί προφητικά αναφέρει στο βιβλίο του « Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική – Σκέψεις και προβληματισμοί στο κατώφλι του 21^ου αιώνα», που εκδόθηκε δύο μήνες μετά το θάνατο του.

«Τί θα γίνει, όμως, στην περίπτωση κατά την οποία εξαιτίας της τουρκικής αδιαλλαξίας δεν ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού πριν ολοκληρωθούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις; Η άποψη μας είναι ότι η Κύπρος και τότε θα πρέπει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομικά ολόκληρη, αλλά η πράξη προσχώρησης θα έχει εφαρμογή στο ελεύθερο τμήμα όσο διαρκεί η κατοχή. Η Ελλάδα εγγυάται αυτή την πορεία.

Οι προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να συνεχιστούν και μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., με την ελπίδα ότι θα εξευρεθεί δίκαιη και βιώσιμη λύση. Η Κύπρος δεν μπορεί να παραμένει όμηρος της Τουρκίας και να τιμωρηθεί για δεύτερη φορά εξαιτίας της τουρκικής πολιτικής. Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η επίλυση του Κυπριακού και η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου εξυπηρετούν συγχρόνως ολόκληρο τον πληθυσμό της Κύπρου, Έλληνες και Τούρκους».

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης δούλεψε με μεθοδικότητα και με ανεπανάληπτο πάθος για να γίνει ο στρατηγικός στόχος της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης της Κύπρου χειροπιαστή πραγματικότητα. Συνδυάζοντας το λογισμό με το όνειρο.

Και μόνο γι’ αυτό έχουμε χρέος να τον θυμόμαστε.

Σημ: Ο Γ. Κρανιδιώτης έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα μαζί με το γιο του Νικόλα στις 14.9.1999.

14.9.2017

Γιαννάκης Λ. Ομήρου,

Τέως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων”